Objawy chorobowe – różnice i podobieństwa

Sprawca mączniaka rzekomego – grzyb Perenospora sparsa,  poraża głównie róże uprawiane w szkółkach oraz w tunelach foliowych. Pierwsze symptomy choroby widoczne są na liściach wierzchołkowych w postaci jasnożółtych, nieregularnych plam pomiędzy nerwami. Plamy z czasem czerwienieją, a na ich spodzie pojawia się delikatny, jasnoszary (białawy) nalot zarodników konidialnych. Porażone liście brązowieją, zasychają i opadają. Czerwonawe plamy widoczne są również na górnym odcinku łodygi (do około 20 cm od wierzchołka). Patogen atakuje także zewnętrzne płatki kwiatów, które ulegają deformacji i zostają pokryte białym nalotem grzybni. Objawy mączniaka rzekomego na liściach często mylone są z czarną plamistością, która występuje stosunkowo rzadko w uprawach pod osłonami.

Grzyb może przetrwać około 1-2 miesięcy na porażonych, opadniętych liściach. Do zakażenia dochodzi w trakcie okresowego zwilżenia powierzchni liści, łodyg czy kwiatów.

Mączniak prawdziwy wywoływany jest przez grzyb Sphareotheca pannosa var. rosae. Pierwsze objawy choroby widoczne są na młodych liściach. Na górnej stronie blaszki liściowej pojawiają się drobne, jasne plamki z czasem przebarwiające się na kolor czerwony. Na ich powierzchni widoczny jest delikatny, biały mączysty nalot, który stopniowo pokrywa całą powierzchnię liści. Porażone liście ulegają deformacji – brzegi zawijają się od dołu ku górze. Porażone liście mogą opadać. Patogen może porażać także kwiaty (głównie w uprawie polowej) – na płatkach widoczne są plamy, które stopniowo pokrywają się białym nalotem. Rozwój mącznika prawdziwego przebiega najszybciej  przy bardzo dużej wilgotności powietrza (97-99%) i temperaturze 18-25°C.

[reklama id=”12877″]

Profilaktyka i zwalczanie

W przypadku obu typów mączniaka profilaktycznie należy obniżyć wilgotność powietrza w obiekcie uprawowym poprzez częste wietrzenie – wilgotność względna powietrza nie powinna przekraczać 85%. Należy unikać zraszania roślin w pochmurne dni.

Po wystąpieniu objawów mączniaka rzekomego wskazany jest klikukrotne opryskiwanie, przemiennie fungicydami należącymi do różnych grup chemicznych. Obecnie zarejestrowane są do tego celu preparaty* zawierające:

– fosetyl glinowy i fenamidon (Aliette S, Mildex 71,1 WG, Mildex 711,9 WG) – zapobiegawczo lub interwencyjnie max. 2 razy w sezonie, co 7 dni, w stężeniu 0,2%

– metalaksyl-M, mankozeb (Ridomil Gold MZ Pepite 67,8WG,  Rubikon 67,8 WG) –  zapobiegawczo lub interwencyjnie w stężeniu 0,2%, 2 razy co 7 dni.

– propamokarb (Proplant 722 SL) – interwencyjnie, w stężeniu 0,3%, 3 razy w sezonie co 10 dni

– propamokarb, fosetyl (Previcur Energy 840 SL, Vima – Propamofos) – interwencyjnie
1 lub 2 razy co 15 dni, w stężeniu 0,2%.

Do zwalczania mączniaka prawdziwego  w uprawach róż pod osłonami zarejestrowane* są:

– Baymat Koncentrat (tebukonazol) – opryskać interwencyjnie po zaobserwowaniu pierwszych objawów chorobowych, w stężeniu 0,4-0,6%,  4 razy co 7 dni

– Kendo 50 EW, Merces 50 EW (cyflufenamid) – zapobiegawczo lub interwencyjnie wykonać 2 opryski co 7-10 dni, w dawce 0,1-0,2 l (na 500-1000 l wody)

– Nimrod 250 EC (bupirymat) – opryskać zapobiegawczo w stężeniu 0,1% lub wyniszczająco w  stężeniu 0,2%

– Siarkol 800 SC (siarka) – opryskać zapobiegawczo lub interwencyjnie na początku pojawienia się objawów choroby, 5 razy co 10-14 dni, w dawce 3 l/ha (na 1000- 1500 l wody)

– Signum 33 WG (piraklostrobina, boskalid) – opryskać  zapobiegawczo lub interwencyjnie na początku pojawienia się objawów choroby, 2 razy co 7-14 dni, w dawce 0,18 kg/ha (na 600-800 l wody)

– Systemik 125 SL (myklobutanil) – po zauważeniu pierwszych objawów wykonać minimum 2 opryski, w stężeniu 0,03%

– Topsin M 500 SC (tiofanat metylowy)- oprysk w stężeniu 0,10-0,15%, 1 raz w sezonie.

Do działań prewencyjnych wykorzystuje się także sulfuratory (urządzenia do odparowywania siarki), za pomocą których w okresie zwiększonego zagrożenia mączniakiem prawdziwym wykonuje się nocą zabiegi ochrony. Jeżeli w chronionym obiekcie wykorzystywane są pożyteczne organizmy do zwalczanie szkodników, należy ograniczyć stosowanie sulfuratorów do 5 godzin latem i 3 godzin zimą.

Do zwalczania mączniaka prawdziwego w polowej uprawie róż  zalecane są*:

– Domark 100 EC (tetrakonazol) – zapobiegawczo lub interwencyjnie 3 zabiegi, co 7-10 dni w stężeniu 0,05%; preparat zwalcza także czarną plamistość róż w uprawach pod osłonami,

– Nimrod 250 EC, Siarkol 800 SC, Signum 33 WG, Topsin M 500 SC

Na rynku dostępne są także preparaty o działaniu fizycznym, które skutecznie wspomagają walkę ze sprawcą mącznika prawdziwego. Środek SB Plant Invigorator (firmy Brinkmann) zmywa zarodniki konidialne grzyba z powierzchni liści i ogranicza wzrost grzybni. Preparat może być stosowany do opryskiwania samodzielnie (w dawce 200 ml/100 l wody) lub w mieszaninie ze środkami ochrony roślin (pełniąc rolę adiuwantu). SBPI skutecznie likwiduje również wiele groźnych gatunków szkodników, np. wełnowce, mączliki –  poprzez kontakt fizyczny powoduje ich sklejanie się, co prowadzi do śmierci owadów przez uduszenie lub zagłodzenie. Środek należy ostrożnie stosować na rozwinięte kwiaty, ponieważ na ich płatkach mogą pozostać plamy.

*stan prawny na 8.07.2016 r.

Na naszej stronie dostępny jest szczegółowy Program Integrowanej Ochrony Roślin Ozdobnych do darmowego pobrania w formie pdf.