Jak założyć ogród warzywny w 3 krokach?

Uprawianie warzyw może być proste i przyjemne. Z prywatnego warzywnika można cieszyć się w domu i mieszkaniu. Największe możliwości w obszarze uprawy dają przydomowe ogródki i działki, mniejsze – skrzynie na warzywa, specjalne wieże, doniczki, warzywniki czy zielniki. Natomiast żadnych wątpliwości nie budzi opłacalność uprawy warzyw na własny rachunek. Jest to również inwestycja w zdrowie.

Żeby prywatny warzywnik był funkcjonalny, wymaga odpowiedniego przygotowania. Poniższe kroki – w różnej skali – należy wykonać niezależnie od jego formy (ogródek, skrzynia na warzywa, zielnik, system aeroponiczny). Pozwoli to oszczędzić kłopotów w przyszłości i zagwarantuje zdrowe oraz obfite plony.

1. Wybór miejsca – warzywa potrzebują słońca, dlatego miejsce uprawy musi być słoneczne. Z punktu widzenia komfortu powinno znajdować się blisko domu. Dlatego grządka w przydomowym ogródku jest lepszym wyborem niż ogród na działce znajdującej się daleko od miejsca zamieszkania. Problem ten nie dotyczy uprawy w doniczkach, zielnikach czy skrzyniach na warzywa.
2. Przygotowanie podłoża – grządkę należy oczyścić z chwastów, przekopać, spulchnić i wyrównać. Glebę warto zmieszać z obornikiem – świeżym lub przefermentowanym. Ważny jest także odczyn substratu (mierzony kwasomierzem glebowym). Dla większości warzyw optymalne warunki do wzrostu zapewnia podłoże o odczynie od lekko kwaśnego do obojętnego. Jeżeli gleba jest zbyt kwaśna, do podłoża trzeba dodać nawozów odkwaszających (np. mielony dolomit, kreda nawozowa, wapno węglanowe). Najbezpieczniej i najwygodniej zastosować gotowe podłoże workowane. Uniwersalna ziemia ogrodowa ma doskonałą strukturę i obojętny odczyn, jest bogata w substancje pokarmowe, dobrze przepuszcza powietrze i magazynuje wodę. Jeżeli warzywnik ma powstać w donicach i skrzyniach, na spodzie należy wykonać drenaż np. poprzez wysypanie dna pojemnika grysem, żwirkiem lub keramzytem.
3. Wybór systemu uprawy – podczas uprawy warzyw w ogrodzie najlepiej sadzić rośliny w zagonach i na grządkach podwyższonych. Poletka uprawne mają wówczas szerokość od 90 do 120 cm, długość jest dowolna. Minimalna szerokość ścieżek rozdzielających zagony i grządki to 30 cm. Mniej pracy i czasu zajmuje jednak przygotowanie systemu uprawy w skrzyniach czy donicach. Można go stosować zarówno w przydomowym ogrodzie, jak i na tarasie czy balkonie.

Dobre praktyki uprawy warzyw – zmianowanie i allelopatia

Plan dla ogródka można nakreślić dla jednego sezonu i kilku lat naprzód, koniecznie z uwzględnieniem zasad zmianowania (unikanie sadzenia w jednym miejscu roślin tego samego gatunku lub rodziny). Ogrodnik musi też zwrócić uwagę na zjawisko allelopatii, czyli wzajemnego oddziaływania warzyw.

Dobry plan optymalnego wykorzystania powierzchni ogródka warzywnego ułatwia uprawę warzyw zgodnie z dobrymi praktykami. Dlatego w warzywniku nie należy też zostawiać pustych miejsc. Sprzyja to pojawianiu się chwastów, które są żywicielami szkodliwych patogenów oraz szkodników.

Warzywnik dla początkujących ogrodników – zalecane warzywa

Początkujący ogrodnik może mieć problem z zaplanowaniem upraw. Przy braku doświadczenia najbezpieczniej wybierać warzywa dobrze znane i łatwe w uprawie (m.in. pomidory, sałata, rzodkiewka, pietruszka, koper, marchew, cebula).

Wysiew w klasycznym ogrodzie zewnętrznym warto rozpocząć od warzyw odpornych na chłody i o krótkim okresie wegetacji (m.in. rzodkiewka, sałata, rukola, kalarepa, szpinak), które stanowią przedplony dla plonu głównego i poplonów. Dlatego już w kwietniu można posiać rzodkiew, marchew, sałatę, cebulę (zamiast nasion można posadzić cebulę dymkę) i buraka ćwikłowego. Pierwsze plony rzodkiewki i sałaty najczęściej zbiera się już po 5-6 tygodniach. W drugiej połowie maja warto posadzić rośliny pomidorów, najlepiej koktajlowych, które są łatwiejsze w uprawie. Na lipiec i sierpień przypada natomiast termin zbioru marchwi. Koper ma okres wegetacyjny do 60 dni i może być siany kilkukrotnie od kwietnia do sierpnia.