PODosłonami.pl

Hazera 2 ManistellaHazera 2 Manistella

Błyszczka pomidorówka – nowe zagrożenie upraw pomidora, metody ochrony

Błyszczka pomidorówka (Chrysodeixis chalcites) to nowy szkodnik o rosnącym znaczeniu w uprawie pomidora i papryki w szklarniach. Holendrzy już opracowują metody jego zwalczania w jak najbardziej zrównoważony sposób. Polscy producenci także powinni być przygotowani na coraz większą obecność błyszczki w uprawach i monitorować obiekty.

Czytaj dalej...
W uprawie pomidora w szklarni coraz większe zagrożenie stanowi błyszczka pomidorówka (fot. DŁB)

W uprawie pomidora w szklarni coraz większe zagrożenie stanowi błyszczka pomidorówka (fot. D. Łabanowska-Bury)

Błyszczka pomidorówka – nowy szkodnik pomidora o rosnącym znaczeniu

Błyszczka pomidorówka to motyl z rodziny sówkowatych (Noctuidae) i podrodziny błyszczek. Jest to gatunek migrujący pochodzenia tropikalnego. W drugiej połowie XX wieku stał się poważnym szkodnikiem upraw pomidorów w Europie. W 2006 r. został po raz pierwszy zaobserwowany w Polsce, w okolicach Lublina, a wcześniej w 2002 r. notowany był w krajowych szklarniach na roślinach ozdobnych importowanych z Holandii.

Chrysodeixis chalcites jest przede wszystkim szkodnikiem liści, ale może uszkadzać również owoce, takie jak pomidor i słodka papryka. Larwy zjadają liście, które wyglądają na zeszkieletowate. Ostatnie dwa stadia larwalne mogą zjadać cały liść, z wyjątkiem środkowej części lub innych dużych nerwów. W uprawach pomidorów błyszczka pomidorowa może całkowicie pozbawić liści młode rośliny.

Samice błyszczki pomidorówki w temperaturze 25°C składają 640 jaj pojedynczo lub w małych grupach na dolnej stronie liści. Gąsienice wylegają się po 3 dniach, ale w niskiej temperaturze prawie po miesiącu. Bardzo istotne jest szybkie odnotowanie szkodnika w uprawie, aby zwalczanie było skuteczne.

Monitoring i zwalczanie błyszczki pomidorówki

Do wykrywania samców motyli w szklarniach służą pułapki feromonowe, które należy umieścić w obiekcie od maja do sierpnia i sprawdzać co tydzień, czy nie zostały odłowione motyle. Aby ocenić obecność gąsienic należy przeglądać 30 wybranych losowo roślin w 10 miejscach szklarni. Za próg  zagrożenia uznano wykrycie więcej niż jednej gąsienicy/roślinę.

Po stwierdzeniu pierwszych samców w pułapkach i przekroczeniu progu zagrożenia przez gąsienice podejmujemy decyzję o zwalczaniu. W programie ochrony pomidora szklarniowego do zwalczania gąsienic motyli sówkowatych zarejestrowane są dwa produkty zawierające azadyrachrynę (związek z grupy limonoidów) – Azatin SC i Neem Azal T/S o działaniu kontaktowym, antyfidantnym i repelentnym. Dwa inne produkty – Delfin WG i Lepinox Plus – zawierają szczepy bakterii Bacillus thuringiensis ssp. kurstaki. Produkty należy zastosować po zauważeniu gąsienic na roślinach, gdyż środek działa żołądkowo i aby był skuteczny musi zostać pobrany przez żerujące stadium szkodnika.

Holenderskie doświadczenia w zwalczaniu błyszczki pomidorówki

W styczniu 2024 r. w Holandii rozpoczęły się doświadczenia mające na celu znalezienie skutecznej metody ochrony pomidora przed szkodnikami, których gąsienice zjadają liście. Jednym z nich jest motyl błyszczka pomidorówka. W doświadczeniu wykorzystuje się system monitoringu PATS-C oraz produkt zawierający pasożytniczą błonkówkę – kruszynka (Trichogramma achaeae).



Pomysłodawcy projektu są zdania, że im szybciej zostanie wykryty problem – odnotowane zostaną pierwsze osobniki motyli, tym lepiej będzie działać broń biologiczna, jaką jest pasożytnicza błonkówka. Dlatego do monitoringu zostały wykorzystane najnowszej generacji pułapki automatyczne PATS-C umieszczone w szklarniach na wysokości lotów motyli. Producent dostaje powiadomienia o ewentualnie sfotografowanych nocą motylach i już wtedy podejmuje decyzję o aplikacji produktu TRICHOcontrol. Jest to wariant wcześniej dostępnego produktu zawierającego kruszynka (Trichogramma achaeae). W przypadku ulepszonego produktu poczwarki wychodzą bardzo szybko i są dozowane od 3-14 dni, podczas gdy w przypadku wcześniejszej wersji było to 10-14 dni. Wskaźnik pasożytnictwa wynosi prawie 100%. Naukowcy oceniający skuteczność tego rozwiązania wskazują na dobre działanie pułapki automatycznej wraz z produktem biologicznym także w przypadku upraw papryki. Ważne jest szybkie reagowanie na początek lotu błyszczki pomidorówki, aby nie doprowadzić do szybkiego wzrostu populacji szkodnika i nie dopuścić do uszkodzeń.

Pułapka automatyczna do monitorowania m.in. lotów motyli nocnych (fot. D. Łabanowska-Bury)

 

1 komentarz do “Błyszczka pomidorówka – nowe zagrożenie upraw pomidora, metody ochrony

  1. Tezeusz
    / Odpowiedź

    BT i po problemie

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

HortiNet_wyszukiwarka
HortiAdNetHortiAdNet