PODosłonami.pl
Choroby i szkodniki sałaty
Jednym z tematów omawianych w trakcie wiosennego szkolenia w Majkowie, zorganizowanego z inicjatywy Enza Zaden, była ochrona roślin sałaty. Szczegółowych informacji na temat chorób udzieliła dr Agnieszka Stępowska. Radosław Suchorzewski z firmy Bayer Crop Science mówił o sposobach zwalczania agrofagów w uprawach sałaty.
Czytaj dalej...
Objawy mączniaka rzekomego na sałacie (fot. A. Stępowska)
Choroby sałaty
Bakteryjna zgnilizna podstawy pędu powoduje gnicie główki sałaty od spodu. Na przekroju główki widoczne są zabrązowiałe wiązki przewodzące. – Żeby zmniejszyć niebezpieczeństwo tej choroby rozsadę można sadzić w cylinderkach albo w doniczkach ażurowych, dzięki czemu podstawa główki jest nieco wyniesiona ponad powierzchnie gruntu. Bardzo dobrym rozwiązaniem jest sadzenie roślin na glebie ściółkowanej czarną agrowłókniną, która zmniejsza dostęp wilgoci i bakterii do podstawy główki – doradzała dr Agnieszka Stępowska. Po sadzeniu rozsady można prewencyjnie opryskać rośliny środkiem ochrony roślin lub innym preparatem polecanym do tego celu (np. Polyversum lub środek na bazie wyciągu z cytrusów).
Zgnilizna twardzikowa (Sclerotinia sclerotiorum) atakuje wiele gatunków roślin. Objawy choroby widoczne są w postaci plam z nalotem białej, obfitej grzybni, na której tworzą się czarne sklerocja (mogą zimować w glebie przez kilka lat). Niestety zgnilizna twardzikowa najczęściej obejmuje wewnętrzne części główki i może być widoczna dopiero w ostatnim stadium porażenia. Jedną z metod zapobiegania jest zmianowanie i odkażanie podłoża.
Objawy szarej pleśni (Botrytis cinerea) widoczne są w postaci wodnistych, żółtych plam pokrytych szarym nalotem zarodników konidialnych. Patogen bardzo często wnika do rośliny przez uszkodzone miejsca, np. zaschnięte fragmenty liści spowodowane niedoborem wapnia.
Mączniak rzekomy (Bremia lactucae) – objawami choroby są oliwkowożółte, ciemniejące, kanciaste plamy na górnej stronie liści. Na spodniej stronie liści, w obrębie plam widoczny jest szarobiały nalot zarodników konidialnych. Podstawowym działaniem prewencyjnym jest uprawa odmiany odpornej na większość ras sprawcy choroby (obecnie jest to 37 ras). W niekorzystnych warunkach może się jednak zdarzyć, że dana rasa przełamie odporność odmiany. Patogen najszybciej rozwija się w warunkach wysokiej wilgotności powietrza i niskiej temperatury. Zalecane jest dokładne wietrzenie obiektów uprawowych. Pole przeznaczone pod sałatę powinno być wyrównane aby uniknąć zastoisk wilgotnego powietrza, w których mogą się zgromadzić się zarodniki grzyba.
- Bakteryjna zgnilizna podstawy główki sałaty (fot. 1-4 A. Stępowska)
- Objawy szarej pleśni na liściach sałaty w występujące z tipburn brzegowym
- Objawy mączniaka rzekomego widoczne są na spodniej stronie liści
- Objawy mączniaka prawdziwego widoczne są na górnej stronie liści
Fuzarioza (Fusarium oxysporum f. sp. lactucae) to choroba odglebowa powodująca obecnie coraz większe straty w uprawach sałaty. Na przekroju korzeni widać brązowoczerwone nekrozy oraz zgniliznę. Rośliny żółkną i więdną. Aby ustrzec się tej choroby należy stosować zmianowanie pól, odkażanie gleby oraz przestrzegać protokołów higieny (m.in. dezynfekować obuwie przy przemieszczaniu się między obszarami czystymi i zainfekowanymi).
Jak informowała prelegentka u sałaty stosunkowo rzadko występują choroby grzybowe, takie jak mączniak prawdziwy (biały, mączysty nalot na górnej stronie liści) i antraknoza (na dolnej stronie liści drobne, ciemnobrunatne plamy, które z czasem zamierają i wykruszają się). Nie należy jednak lekceważyć takiej możliwości.
Ochrona sałaty przed chorobami
– Sałata i inne gatunki o krótkim okresie wegetacji wymagają umiejętnej ochrony przed patogenami – podkreślał Radosław Suchorzewski z firmy Bayer Crop Science. Przy intensywnej uprawie roślin na tym samym stanowisku, bez zmianowania, dużym zagrożeniem są patogeny występujące w glebie. Jednym z nich jest sprawca zgnilizny twardzikowej, tj. Sclerotinia sclerotiorum. To polifagiczny grzyb, który może przetrwać w glebie w formie sklerocjów do 12 lat. Do walki z tym patogenem polecany jest produkt biologiczny Contans WG. Zawiera on pasożytniczy grzyb Coniothyrium minitans, który niszczy formy przetrwalnikowe S. sclerotiorum. Glebę należy dokładnie opryskać na 10-30 dni przed siewem lub sadzeniem rozsady.
Rozsadę sałaty można opryskiwać środkiem Luna Sensation 500 SC (fluopyram, trifloksystrobina), który działa zapobiegawczo przeciwko zgniliźnie twardzikowej i szarej pleśni.
Serenade ASO to preparat mikrobiologiczny zawierający bakterie Bacillus subtilis, które wykazują działanie grzybobójcze oraz fungistatycznie. Bakterie konkurują z patogenami o przestrzeń życiową i składniki odżywcze oraz indukują systemiczną odporność rośliny. Biofungicyd zarejestrowany jest do ochrony sałaty przed szarą pleśnią i zgnilizną twardzikową. Środek stosować zapobiegawczo od fazy 3 liścia do fazy, gdy osiągniętą jest typowa masa liści. Polecana jest aplikacja dolistna.
Ochrona sałaty przed szkodnikami
Szkodnikami najczęściej atakującymi sałatę są mszyce i wciornastki. Oba gatunki są wektorami wirusów.
– Objawy żerowania wciornastków są trudne do zauważenia, ponieważ szkodnik nakłuwa nerwy na liściach. W miejscu nakłucia robi się brązowa plamka, przez co towar traci jakość handlową – mówił prelegent. Wciornastki część życia spędzają również na pod ziemią. W związku z tym w uprawach hydroponicznych sałaty nie ma problemu z tymi szkodnikami. W przypadku plantacji w gruncie uprawki mechaniczne pomagają ograniczyć występowanie wciornastków.
Movento 100 SC (spirotetramat) to insektycyd zarejestrowany jest do zwalczania mszyc w sałacie. W roślinie działa systemicznie. Środek można stosować od fazy 3 liścia do osiągnięcia odpowiedniej wielkości do zbioru. Maksymalnie 2 zabiegi w sezonie wegetacyjnym, w odstępie co najmniej 14 dni. Jak informował R. Suchorzewski przy okazji wykonywania zabiegu przeciwko mszycom można ograniczyć też liczebność wciornastków.

„Biologia” w uprawie maliny
Biologiczna ochrona przed szkodnikami (i nie tylko) roślin jagodowych uprawianych w tunelach w krajach zachodniej Europy jest już standardem. W Polsce także staje się coraz bardziej popularna. Na temat strategii ochrony plantacji malin rozmawiałam z [...]