Szara pleśń lubi, gdy jest mokro

Niestety, spora liczba dni z opadami deszczu pogorszyła sytuację w uprawach truskawek w tunelach. Ogólnie panująca wysoka wilgotność powietrza sprawia, że powstają idealne warunki do rozwoju szarej pleśni. Jest to choroba kojarzona najczęściej z uprawami polowymi, ale w tunelach jej sprawca – grzyb Botrytis cinerea – czuje się również bardzo dobrze. Najlepiej dla sprawcy choroby, gdy wilgotność względna utrzymująca się w obrębie roślin wynosi powyżej 90%, a temperatura powyżej 15°C, przy czym optimum dla infekcji to 18–25°C. Szczególnie groźnie jest w tych tunelach, gdzie woda stoi pod rynnami i paruje. Gdy temperatura oscyluje w granicach 20°C, patogen potrzebuje zaledwie dwóch dni, aby się w pełni rozwinąć i powodować straty w uprawie. Takie właśnie warunki panują w tym roku!

Jak rozpoznać problem i sprawcę?

Kluczem do prowadzenia skutecznej ochrony w tym newralgicznym okresie jest znajomość sprawcy problemów. Okazuje się, że teraz – we wrześniu – objawy mogą być mylące. W przypadku szarej pleśni niedojrzałe owoce zasychają, a na dojrzałych pojawia się charakterystyczna „puchata” pleśń z szarym nalotem. Niejednokrotnie słyszałem, że te objawy właśnie końcem lata są mylone z objawami mączniaka prawdziwego truskawki. W przypadku tego drugiego patogenu na owocach także widać biały nalot – grzybnię. Sprawca mączniaka – grzyb Sphaerotheca macularis – najszybciej rozwija się w warunkach ciepłej i suchej pogody (temperatura 15-27°C), a infekcjom sprzyja wysoka wilgotność utrzymująca się wewnątrz roślin truskawki. Oczywiście ten warunek jest spełniony, gdyż na obecnym etapie wegetacji rośliny są wyrośnięte i okazałe, a ulistnienie bujne. Na owocach widoczny jest nalot w kolorze białym, ale nie widać „puchatej” pleśni. Dodatkowo na liściach widoczne są typowe dla mączniaka objawy – łódeczkowate wygięcie liści i ciemnofioletowe przebarwienia tkanki.

Jak chronić truskawki?

Okres zbiorów, czy tak naprawdę czas między zbiorami owoców, jest bardzo trudny, aby chronić skutecznie pozostały na roślinach plon. Mimo wprowadzanych co chwilę ograniczeń w doborze środków ochrony, nadal wiele jest metod ochrony truskawki przed szarą pleśnią i mączniakiem prawdziwym. Można działać na wiele sposobów i wykorzystać różne mechanizmy działania środków fungistatycznych.

W zwalczaniu grzyba Botrytis cinerea można zadziałać interwencyjnie, ale wiąże się to z karencją 3-5 dni. W tym czasie nie należy zbierać owoców, aby nie było w nich pozostałości środków ochrony roślin.

W okresie między zbiorami najlepszym wyjściem będzie działanie zapobiegawcze. Świetnie sprawdza się tutaj kwas podchlorawy do dezynfekcji roślin. To rozwiązanie w poprzednim i obecnym sezonie bardzo dobrze sprawdziło się na plantacjach tunelowych i szklarniach. Produkt należy podawać w formie zamgławiania roślin w stężeniu 2,5%. Kluczowe jest jednak, aby już 24 h po zabiegu kwasem podchlorawym zaaplikować preparat biologiczny o działaniu kontaktowym zawierający bakterie Bacillus subtilis. Pamiętajmy, że bakterie te są naszymi sprzymierzeńcami w walce z patogenami. Naniesione na porażoną roślinę zakłócają rozwój grzybni poprzez kontakt z patogenem na powierzchni roślin i wytwarzanie substancji, które zakłócają funkcjonowanie błon komórkowych grzybów. Dodatkowo B. subtilis konkuruje z patogenami o przestrzeń życiową i składniki odżywcze oraz indukuje systemiczną odporność rośliny.