Poziom pozostałości pestycydów w żywności

Maksymalne dopuszczalne poziomy pestycydów w żywności są ustalane przez organy regulacyjne w Unii Europejskiej, głównie – na poziomie Komisji Europejskiej. Pozostałości to śladowe ilości produktów lub ich metabolitów, występujące na powierzchni lub wewnątrz zebranych plonów. Najwyższe dopuszczalne poziomy pozostałości pestycydów w poszczególnych produktach spożywczych, określane jako NDP (po angielsku – MRL, Maximum Residue Level), wyrażane w mg/kg (ppm) produktu są wyznaczane na etapie autoryzacji środków ochrony roślin przez EFSA i ogłaszane w formie rozporządzeń. Można je znaleźć na internetowej stronie Komisji Europejskiej.

Nowe narzędzie do inteligentnego prognozowania poziomu pozostałości pestycydów

Jak informowali podczas tragów TSW Barbara Witkowska i José Luis Robles Martin (Bayer), reprezentowana przez nich firma wprowadza system ResiYou – nowe narzędzie do kontrolowania poziomu pozostałości pestycydów w plonie roślin. W tym sezonie będzie ono dostępne dla producentów truskawek. Jest to inteligentne narzędzie, które nie tylko dostarcza symulację różnych programów ochrony, ale pozwala na przewidywanie ich zgodności z wymaganiami odbiorców. ResiYou można także określić jako cyfrowe narzędzie prognozujące rozpad substancji czynnych środków ochrony roślin. Czy ta metoda będzie różniła się od klasycznego podejścia do pozostałości? Jak wyjaśniali prelegenci podczas TSW – w klasycznym podejściu przybliżone szacunki pozostałości są oparte na średnich wynikach z danych pozyskanych z prób terenowych. W nowym, cyfrowym narzędziu można uzyskać bardziej precyzyjne szacunki dzięki ulepszonemu przewidywaniu pozostałości z uwzględnieniem danych pogodowych z danego regionu. – Modele predykcyjne opracowane są przy użyciu sztucznej inteligencji. Proces polega na przetwarzaniu tysięcy danych dotyczących pozostałości zebranych w ciągu ostatnich 10-15 lat, a pobieranie i przetwarzanie wielu danych pogodowych z wybranych miejsc następuje automatycznie – przekazała Barbara Witkowska z firmy Bayer.

Specjaliści z firmy Bayer są zdania, że to zagadnienie jest bardzo ważne. Obecnie coraz więcej podmiotów skupujących owoce czy warzywa żąda, by pozostałości środków ochrony były niższe niż ustalone normy określone przepisami prawa. Narzędzie omawiane podczas konferencji TSW pozwala przewidzieć, czy pozostałości danej substancji będą na poziomie akceptowalnym dla partnerów handlowych. Przede wszystkim znajdzie zastosowanie w przypadku wielu krajów, bo opracowany model – na podstawie danych z setek tysięcy prób z różnych krajów Europy, symulacji warunków pogodowych i glebowych oraz informacji o zastosowanych produktach – daje odpowiedź czy oznaczane w produkcie końcowym poziomy  będą akceptowalne dla klienta.

Obecnie – jak mówił José Luis Robles Martin – modele są dostępne dla truskawek i brzoskwiń, a kolejne – dla innych gatunków pojawią się na platformie firmy wkrótce. W przypadku truskawek generowane prognozy poziomów pozostałości będą dotyczyły dużej ilości substancji, a model testowany był już w 6 krajach. W przypadku brzoskwini model pracuje na średniej ilości substancji i testy odbyły się w 3 krajach. Dostępność modeli dla owoców ziarnkowych, pomidorów i winogron jest zaplanowana na 2024 rok.

Co myślą producenci owoców?

Aby sprawdzić co o narzędziu twierdzą jego potencjalni użytkownicy, Bayer zaangażował 64 plantatorów do badania ankietowego. Okazuje się 90-100 % respondentów uważa, że informacja o pozostałościach produktów stosowanych do ochrony roślin jest ważna, 70-90% osób analizuje pozostałości. Dodatkowo z badań ankietowych wynika, że odbiorcy owoców zwracają uwagę na pozostałości (80-90%), a główni odbiorcy to sieci Lidl, Kaufland i Biedronka. Klienci uważają ResiYou za program intuicyjny, i łatwy w użyciu, umożliwiający podejmowanie właściwych decyzji w zakresie działań zapobiegawczych.

Aktualnie obowiązujące wartości najwyższych dopuszczalnych poziomów pozostałości pestycydów na obszarze Wspólnoty Europejskiej publikowane są pod adresem internetowym: https://ec.europa.eu/food/plant/pesticides/eu-pesticides-database/start/screen/mrls