PODosłonami.pl

Hazera 2 ManistellaHazera 2 Manistella

Roztocz truskawkowiec – zwalczaj po zbiorze!

Roztocz truskawkowiec (Phytonemus pallidus) wymaga corocznego zwalczania. Jest przenoszony na nowe plantacje z sadzonkami. W przypadku braku ochrony dochodzi do poważnych szkód, w tym do deformacji liści, ograniczenia wzrostu, formowania owoców niespełniających norm jakościowych. W efekcie plon handlowy może być mocno zdeformowany, co ogranicza potencjał plonotwórczy i w efekcie opłacalność na plantacjach towarowych. Kiedy zwalczać roztocza? Ten temat podczas konferencji Doradcy Jagodowego pod koniec lipca 2024 r. omówiła dr hab. Edyta Górska-Drabik z UP w Lublinie.

Czytaj dalej...
Objawy na truskawce wskazujące na obecność roztocza truskawkowca (fot. D. Łabanowska-Bury)

Objawy na truskawce wskazujące na obecność roztocza truskawkowca (fot. D. Łabanowska-Bury)

Co wiemy o szkodniku?

Roztocz truskawkowiec (łac. Phytonemus pallidus) należy do roztoczy z rodziny różnopazurkowców. Jest to szkodnik, który występuje powszechnie w Europie i krajach Ameryce Północnej. W Polsce jest pospolitym gatunkiem występującym na truskawce i poziomce, uprawianej zarówno w gruncie, jak i pod osłonami. Jest bardzo dużym zagrożeniem dla wielu plantacji.

Wielkość ciała roztocza truskawkowca to zaledwie około 0,2 mm. Ciało jest błyszczące, barwy jasnokremowej lub słomkowej. Aby znaleźć szkodnika, z podejrzanych roślin trzeba zerwać najmłodsze, zwinięte  jeszcze liście i obejrzeć dokładnie pod binokularem lub  lupą (powiększenie 10-20x). Na listku może być od kilku do ponad 100 stadiów ruchomych i tyleż jaj.

Główne objawy świadczące o obecności roztocza truskawkowca na plantacji truskawki to: osłabiony lub zahamowany wzrost; przebarwione, drobne, zdeformowane, liście, na krótkich ogonkach; zredukowana liczba kwiatów oraz plon owoców. Owoce są drobne i twarde, słabo dojrzewają, zawierają mniej cukru.

W przypadku roztocza truskawkowca występuje 4-5 pokoleń w ciągu roku. Ważny fakt – w końcu sierpnia i na początku września samice schodzą na zimowanie w liściach i pochwach liściowych truskawki. Wczesną wiosną roztocze zaczynają żerować i składać jaja – następuje to już w temperaturze 8-10°C. Każda samica przez trzy tygodnie składa jaja – średnio 3 sztuki. Najniższa liczebność jest w maju, a szczyt liczebności – w lipcu i sierpniu. Czas rozwoju jednego pokolenia jest uzależniony od temperatury – przy 12,5°C jest to 28 dni, a w wyższej – 25°C – 9 dni.

Objawy są zależne od odmiany, liczebności szkodnika oraz fazy rozwoju rośliny. Podobne objawy na liściach są efektem żerowania nicieni, ale także mogą być efektem zastosowania herbicydu lub uszkodzeń mrozowych i/ lub niedoborów pokarmowych.

Warunki sprzyjające rozwojowi roztacza to wysoka wilgotność (80-90%), a także temperatura na poziomie 20°C. Przy łagodnych zimach śmiertelność szkodnika jest niska. Dodatkowo wysokiej liczebności sprzyjają mały dostęp światła, duże zagęszczenie roślin w łanie, a także nadmierne zachwaszczenie.

Terminy lustracji

Szkodnika należy szukać zarówno wiosną, jak i po pełni kwitnienia, wówczas zabieg należy wykonać po przekroczeniu progu zagrożenia, który wynosi 1-2 osobniki na 1 listek liścia złożonego. Główny termin zwalczania to jednak okres po zbiorze owoców (patrz: tabela).

 

Jak chronić i dlaczego są z tym kłopoty?

Liczba substancji czynnych do ochrony przed tym szkodnikiem jest mocno ograniczona, a szczególnie trudna po wycofaniu endosulforanu. Dodatkowo bardzo ważna jest technika ochrony. Kluczowe jest dotarcie cieczy roboczej do szkodnika w zwiniętych liściach. Warto zainwestować w opryskiwacz z dodatkowym strumieniem powietrza, np. belkę typu fragaria. Ważne jest także stosowanie dużej ilości cieczy roboczej na hektar.



Obecnie, według programu ochrony roślin na 2024 rok do ochrony plantacji przed roztoczem można wykorzystać takie substancje czynne, jak spirotetramat, fenpiroksymat, tebufenipirad, abamektyna, milbemektyna i cyflumetofen. Należy jednak monitorować status dopuszczenia środków je zawierających na wyszukiwarce środków ochrony dopuszczonych do stosowania w poszczególnych uprawach na stronie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi .

Problemy ze zwalczaniem wynikają głównie z takich powodów, jak: brak selektywnych środków, braku środków do prawidłowej rotacji, stosowania zbyt niskich dawek cieczy na ha (np. szpeciele, przędziorki), czasami niezbyt precyzyjne określenie szkodnika, np. roztoczy roślinożernych, a także niedostosowanie terminu zabiegu do zaleceń zawartych w etykiecie danego środka.

Prelegentka zwróciła uwagę na wykorzystanie w ochronie przez roztoczem drapieżnych roztoczy z rodziny dobroczynkowatych, jednak w ich przypadku w produkcji polowej problemem jest wysoki koszt i wrażliwość na niską temperaturę.

Nowe możliwości

Prof. E. Górska-Drabik przedstawiła także fizyczne metody ograniczania roztocza, m.in. namaczanie sadzonek w wodzie o temperaturze 46,5°C przez 5-10 minut, co pozwala na eliminację wszystkich stadiów rozwojowych szkodnika. Wadą tej metody jest jednak negatywny wpływ na kondycję roślin, a także ryzyko zainfekowania zdrowych sadzonek patogenami przenoszonymi przez wodę. Druga metoda to stosowanie obróbki parowej (1 godz. 37°C, następnie 1 godz. 21-25°C, zabieg główny – 44°C przez 4 godziny). Ta metoda pozwala na eliminację wszystkich stadiów rozwojowych. Trzecia omówiona przez prelegentkę metoda to technika CATT, czyli Controllled Atmosphere Tempereature Treatment). Warunki, jakie muszą być spełnione przy tej metodzie to trzymanie roślin w temperaturze 35°C oraz w składzie atmosfery 50% CO2 i 10% O2, przy wysokiej wilgotności względnej w ciągu 48 godzin. Metoda CATT pozwoliła na ograniczenie mobilnych form P. pallidus o 99,8% bez negatywnego wpływu na kondycję roślin.

Prof. Edyta Górska-Drabik (fot. DŁB)

Prof. Edyta Górska-Drabik omawiała problem zwalczania na plantacjach roztocza truskawkowca (fot. DŁB)

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Produkcja papryki w systemie z ochroną bioracjonalną

W kierunku BIOracjonalności – nowe możliwości ochrony

Wiele w ostatnim czasie mówi się na temat ochrony biologicznej, integrowanej i ekologicznej. Jest to szczególnie ważne w kontekście bezpieczeństwa żywności i trendu „zero pozostałości”. Temat, jaki poruszyłam w rozmowie z Pawłem Jesiotrem, przedstawicielem firmy [...]

HortiNet_wyszukiwarka
HortiAdNetHortiAdNet