Opis i cykl rozwojowy szkodnika

Zmienik lucernowiec (Lygus rugulipennis) to pluskwiak różnoskrzydły, długości 5-6 mm, lekko wydłużony i lekko owalny, o zmiennym zabarwieniu (od żółtawego poprzez zielonkawoszarawe do brązowawego). Larwa jest bezskrzydła, wydłużona, jasnozielona z ciemniejszymi plamkami na stronie grzbietowej. W kolejnych stadiach rozwojowych pojawiają się larwy z zaczątkami skrzydeł – początkowo mają zielony kolor, który z czasem ciemnieje.

Zimują osobniki dorosłe w ściółce oraz w resztkach roślinnych pozostawionych na plantacji lub w zadrzewieniach. Osobniki dorosłe kryjówki opuszczają wczesną wiosną, tj. pod koniec marca i w kwietniu. Samica składa jaja do kielichów kwiatowych i ogonków liściowych. Rozwój jaja trwa kilka dni. Larwy przechodzą pięć stadiów rozwojowych. W Polsce występują dwa pokolenia szkodnika: pierwsze pojawia się i żeruje od pierwszej dekady maja do końca czerwca, drugie – od lipca do września. Pod koniec września pojawiają się owady dorosłe, które schodzą na zimowanie.

Objawy żerowania zmienika

Larwy i osobniki dorosłe zmienika lucernowca żerują głównie na pąkach kwiatowych, kwiatach i zawiązkach owoców. Powodują deformacje owoców – są one drobne, silnie spłaszczone, ze zwartą grupą ciemnozielonych nasion na wierzchołku. Owoce tracą wartość handlową co znacznie redukuje wysokość plonu. Silnie opanowane przez szkodnika części roślin zamierają.

Zmieniki mogą powodować bardzo duże straty na plantacjach truskawek odmian powtarzających owocowanie oraz w uprawie sterowanej (owocujące w drugiej połowie lata). W uprawach maliny dużym zagrożeniem jest dla odmian owocujących na pędach jednorocznych, kwitnących w okresie występowania drugiego, bardziej licznego pokolenia zmienika.

Lustracja plantacji, progi zagrożenia i zwalczanie

Monitoring na odmianach truskawki powtarzających owocowanie należy prowadzić 1–3 razy przed i w czasie kwitnienia. W sterowanej uprawie truskawki lustrację prowadzić przez cały okres kwitnienia, co 7–14 dni. Lustrację na plantacjach malin owocujących na pędach drugorocznych (w czerwcu- lipcu) należy prowadzić 1–3 razy tuż przed i w czasie kwitnienia. Na odmianach owocujących na pędach jednorocznych obserwacje prowadzić przez cały okres kwitnienia, co 7–14 dni.

W trakcie lustracji należy strząsać z losowo wybranych kwiatostanów osobniki dorosłe i larwy zmienika na podstawioną płytkę. Zalecane są 4 próby po 50 kwiatostanów. Próg zagrożenia wynosi 1 osobnik na 25 kwiatostanów truskawki. Nie ustalono progu zagrażania w uprawie malin.

Zmieniki należy zwalczać w okresie przed kwitnieniem i podczas kwitnienia. W przypadku odmian truskawki, na których są kwiaty i owoce zabiegi należy wykonać pomiędzy zbiorami z zachowaniem okresu karencji. Zabiegi chemicznymi środkami ochrony roślin przeciwko kwieciakom skutecznie likwidują także zmieniki.