Kolejne etapy budowy nowych szklarni

Intensywny cykl inwestycyjny dotyczący budowy nowych szklarni Venlo zapoczątkowany został w Zaborzu prawie 10 lat temu. Postępy te mogli każdorazowo śledzić uczestnicy czerwcowych Dni Otwartych Plantpolu – w latach 2015, 2017, 2019 i 2023.

2015-2018

W okresie 2015-2018 postawiono i wyposażono nowoczesną 2,2-hetarową szklarnię Venlo o wysokości 6 m (do rynny), przeznaczoną w pierwszej części roku przede wszystkim do ukorzeniania sadzonek pelargonii. Budowa odbywała się w dwóch etapach, zakończonych ostatecznie jesienią 2018 r.

Obiekt podzielono na część uprawową (większa) i pracownię (0,2 ha), w której umieszczono m.in. linię do sadzonkowania.

Podstawową jednostką logistyczno-uprawową stały się stoły mobilne – „kontenery” Otte, których wypełnienie stanowi wanna zalewowa.

Zastosowano samojezdne ramiona nawadniające Rathmakers z dwojakiego rodzaju dyszami, które służą do: podlewania, w tym zasilania pożywką nawozową, oraz do drobnokroplistego zraszania sadzonek bądź opryskiwania środkami ochrony roślin czy też retardantami wzrostu.

W uprawowej części szklarni (czyli w mnożarce) utworzono zróżnicowane strefy klimatyczne: „ciepłą” (3 nawy z temperaturą 20^oC dniem i wysoką wilgotnością powietrza oraz 1 nawa z temp. 16°C), a także „chłodną” (1 nawa, w której jest 6-8^oC). Przez te strefy przechodzą sadzonki od początku ukorzeniania do etapu spedycji gotowego materiału wyjściowego przeznaczonego dla ogrodników.

Wprowadzono jednocześnie systemem znakowania poszczególnych partii produkowanych młodych roślin, kompletowania i realizacji zamówień, które często dotyczą małych partii wielu odmian pelargonii. Opiera się on na – zawartych w kodach kreskowych (które towarzyszą każdej palecie z sadzonkami i znajdują się na wszystkich stołach oraz na każdym ich rzędzie w szklarni) – informacjach niezbędnych do identyfikacji odmiany, klienta, terminu. Skanowanie kodów i bezprzewodowy transfer danych do komputera pozwalają na druk etykiet oraz prawidłową realizację zamówień.

2023/2024

Szklarnię, którą uruchomiono w Zaborzu na początku bieżącego roku, wybudowała w 2023 roku firma Venlo z Niegoszowic k. Krakowa.

Obiekt – o powierzchni 1,492 ha – powstał na przedłużeniu poprzedniego (z lat 2015-2018), jednak w związku z uskokiem terenu posadowiony jest o 1 metr niżej i prowadzą do niego schodki.

Ma on także wysokość 6 m w słupie i składa się z dziesięciu naw o szerokości 12,8 m. Na każdej kratownicy o rozpiętości 12,8 m znajdują się 3 daszki (4,27 m).

Również tu uprawa oraz transport odbywają się na stołach-kontenerach z firmy Otte, która dotychczas, od 2015 r., dostarczyła do Plantpolu w sumie ponad 3000 takich jednostek, o wymiarach 5,92 x 1,65 m. Ich przemieszczanie w systemie dolnym odbywa się wzdłuż rolotoków, a w górnym – za pomocą samojezdnych wind.

Winda pozwala też zmechanizować transport stołów z wyżej położonej szklarni (z lat 2015-2018) do nowej.

Wprowadzono automatyczny system mycia stołów – z napędem, który pozwala na to, by całe ich rzędy wjeżdżały na stanowisko myjące bez udziału pracowników (w starszym obiekcie trzeba poszczególne stoły dopchnąć na to stanowisko ręcznie, wzdłuż rolotoku). Gotowe do użytku, czyste stoły podbiera winda i transportuje je w odpowiednie miejsce, czyli do pracowni, która znajduje się w sąsiedztwie stanowiska myjącego.

W szklarni zastosowano dwie poziome kurtyny klimatyczne Svenssona – górną termoizolacyjną (szczelna) i dolną cieniującą.

Obiekt podzielony jest na 5 części: pracownię i 4 strefy klimatyczne.

W pracowni zainstalowano dwie linie technologiczne, m.in. zbudowany na bazie transplantera T.E.A. z przedsiębiorstwa TW Hamilton Design Ltd robot do zagęszczania ukorzenionych sadzonek w paletach (pelargonie sadzonkowane są w co drugim oczku tacy, co przed spedycją wymaga wypełnienia pustych otworów, tak by klient otrzymał kompletną paletę).

Także w tej szklarni działają belki nawadniające z kilkoma dyszami, które umożliwiają produkcję kropli wody o różnej wielkości – mgły (na etapie ukorzeniania sadzonek) czy grubszych kropli (gdy już wytworzone są korzenie); ponadto „wylewki” zamontowane po bokach belki służą do zalewania stołów wodą, gdy potrzebne jest nawadnianie podsiąkowe roślin uprawianych w doniczkach.

W części obiektu zamontowano lampy LED – w celach fotoperiodycznych (przedłużanie dnia).

Na potrzeby tego i kolejnego obiektu konieczne było zaplanowanie nowej hydroforni, zbiornika wody deszczowej i stacji sporządzania pożywek nawozowych.

2024/2025

W 2024 r. Plantpol rozpoczął realizację ostatniego etapu budowy nowych szklarni, który też zlecono firmie Venlo. Późną wiosną i latem trwało burzenie starych obiektów o łącznej powierzchni 1,5 ha, w których miejscu powstanie nowoczesna infrastruktura (ok. 1,9 ha pod osłonami).

Najnowsza szklarnia zajmie teren po drugiej stronie wewnętrznej drogi, która prowadzi wzdłuż bloku obiektów z lat 2015-2023. Uruchomienie jej planowane jest na styczeń 2025 r. Posadowiona będzie na takim samym poziomie, jak obiekt z 2023 r. Pomiędzy nimi powstanie łącznik, który zapewni łatwą komunikację, w tym przemieszczanie stołów uprawowych z jednego bloku szklarni do drugiego. W nowej szklarni zostanie zamontowane ponad 1300 stołów-kontenerów Otte z systemem transportu, który będzie kompatybilny z dotychczasowym.

Po uruchomieniu szklarni 2024/2025, możliwa będzie reorganizacja procesu ukorzeniania sadzonek, ich dalszej uprawy i wysyłki z gospodarstwa w Zaborzu.

Utrzymany zostanie podział na sadzonki pelargonii i „inne”. Prezes Plantpolu Jerzy Starzyński zakłada, że w jednym obiekcie („mokrej” mnożarce) będzie się odbywać ukorzenianie, które przebiega w dwóch klimatach: w wyższej i w nieco obniżonej temperaturze – w obu przypadkach przy wilgotności względnej powietrza na poziomi 80-90%. Następna szklarnia („sucha” mnożarka) przeznaczona byłaby na dalsze ukorzenianie sadzonek w warunkach obniżonej wilgotności powietrza, kolejna na uprawę („przekorzenianie”) materiału wyjściowego, a ostatnia na jego hartowanie. Jerzy Starzyński przewiduje przy tym, że część roślin (gatunków) można by – na czas ostatniego etapu produkcji – transportować na mobilnych stołach na zewnątrz obiektu, gdy przygotowany zostanie w tym celu odpowiedni teren.

W obrębie nowej infrastruktury planowane jest też urządzenie nowej pakowalni towaru, z dwoma dokami dla TIR-ów oraz dokami dla mniejszych samochodów.

Mechanizacja, automatyzacja w Plantpolu

Rozwojowi skali produkcji w Plantpolu i zmianie jej metod musiał zarazem towarzyszyć skok technologiczny, jeśli chodzi o sprzęt.

Przykładem jest zakup w 2018 roku kolejnej, nowej maszyny Ellepot do produkcji doniczek typu paper-pots („koreczków”), które powszechnie wykorzystywane są do ukorzeniania sadzonek roślin ozdobnych. Zdecydowano się na model z kategorii „fully-automatic” z serii EPM, o wydajności do 14 000 paper-pots na godzinę. Na potrzeby Plantpolu producent maszyn Ellepot – duńska firma Ellegard – zwiększył o 70% efektywność tego urządzenia. Zmieniono mianowicie sposób podawania tac (na koreczki) tak, by przemieszczały się dłuższym, a nie krótszym bokiem wzdłuż transportera, czyli w poprzek taśmy. Robot ten współpracuje z rozdrabniaczem i podajnikiem substratu torfowego, z którego formowane są korki (to półautomatyczne urządzenie, pod nazwą Big-Bale Dosage Bunker DB40 pochodzi z firmy Logitec Plus – jest zaopatrzone w koła i może podjeżdżać do maszyny, z którą ma być zespolone).

Obecnie Plantpol zamierza zakupić trzecią maszynę Ellepot, gdyż moce przerobowe dotychczasowych dwóch nie wystarczają na stworzenie odpowiedniej rezerwy koreczków gotowych do użycia. – Potrzebny jest nam 3-dniowy zapas, na wypadek awarii urządzenia – uzasadnia J. Starzyński. Dodaje, że nowy model będzie zaopatrzony w przystawkę, która umożliwi automatyczne „rozsztaplowanie” palet wyjmowanych z kartonów (teraz rozkładanie tac odbywa się ręcznie). Wówczas jeden pracownik będzie mógł obsłużyć dwie maszyny Ellepot.

W ostatnich kilku latach pojawiło się w Zaborzu wiele innych nowoczesnych sprzętów, które usprawniają produkcję oraz logistykę, obniżając koszty pracy. Sprowadzono m.in. zestaw maszyn Mosa Green wykorzystywany do doniczkowania młodych roślin (do podawania tac i doniczek służy urządzenie o symbolu D14G, a do napełniania doniczek podłożem i wiercenia w nim otworów – R12N). Linii tej towarzyszy rozdrabniacz do torfowych big-bali BB14G.

Park maszynowy wzbogacono także o linię z doniczkarką z serii TM firmy Mayer (przystosowaną do większych doniczek), która ma być niebawem zdublowana, przy czym obie linie będzie obsługiwała jedna osoba.

Przybyły też zautomatyzowane systemy transportowe firmy Willburg Projecten (robot do ustawiania napełnionych doniczek na mobilnych stołach uprawowych).      

Nie tylko szklarnie  

Warto dodać, że oprócz nowych szklarni, które służą przede wszystkim do produkcji ukorzenionych sadzonek pelargonii i innych roślin balkonowo-rabatowych (a latem poinsecji), w Plantpolu postawiono też ostatnio nowe tunele, w których uprawiane są byliny.

I tak: w 2021 r. powstał w Zaborzu tunel zblokowany firmy Farmer, o powierzchni 1200 m², a rok później 4-nawowy obiekt Rovero, z otwieranymi bokami i dachem, mający powierzchnię 6000 m².

Ogólny areał pod osłonami – z uwzględnieniem szklarni, tuneli oraz cieplarni kabrioletowej Cravo – wynosi teraz w Plantpolu prawie 8 ha.

Nowości odmianowe – nie mniej ważne niż technologiczne

Klientów Plantpolu – odbiorców ukorzenionych sadzonek oraz innych materiałów wyjściowych do dalszej produkcji – interesuje zarówno jakość tych młodych roślin, jak i dostępny asortyment. Pod tym względem także nie brakuje nowości, wśród których są m.in. kolejne odmiany petunii z serii Supertunia^® VISTA™ oraz Supertunia^® MINI VISTA™.