Siew bezpośrednio w kostki czy z pikowaniem

Nasiona ogórków kiełkują zwykle w około 95%, dlatego można wysiewać je bezpośrednio w kostki rozsadowe. Można także wysiewać nasiona ogórków w wemikulit i po 5 dniach przesadzać w koski rozsadowe. Innym sposobem produkcji rozsady ogórków jest wysiew nasion w koreczki wełny mineralnej i pikowanie siewek w kostki.

Zalety i wady różnych metod produkcji rozsady

1. Siew bezpośrednio w kostki rozsadowe

Zalety: Uzyskujemy gotowy produkt, możliwość wysokiego stopnia zmechanizowania produkcji.

Wady: Potrzeba więcej miejsca, w przypadku niewykiełkowania nasion konieczne jest uzupełniające pikowanie siewek.

2. Wysiew w wermikulit

Zalety: Potrzeba mniej miejsca, w każdej kostce znajduje się jedna roślina.

Wady: Potrzeba większych nakładów pracy, ryzyko mniejszego wyrównania roślin.

3. Wysiew w koreczki wełny mineralnej

Zalety: Potrzeba mniej miejsca, w każdej kostce znajduje się jedna roślina.

Wady: Potrzeba większych nakładów pracy, ryzyko mniejszego wyrównania roślin.

Znaczny odsetek ogórków (około 80%) jest wysiewany bezpośrednio w kostki rozsadowe, głównym powodem są mniejsze nakłady pracy, która jest wysokim składnikiem kosztów. Ciągle jeszcze wykorzystywane są dwie pozostałe metody, szczególnie w Skandynawii popularne są wysiewy w koreczki wełny mineralnej.

Siewki ogórka 5 dni po wysiewie, roślinom zapewniono optymalną temperaturę, fot. H. van Herk

Powszechne problemy

Niskie natężenie światła, w połączeniu z wrażliwością ogórków na ten czynnik sprawiają, że rozsada tego gatunku może sprawiać problemy jej producentom. Ogórki bardzo szybko reagują na różnice temperatury i niski poziom światła, ale także na błędy w nawożeniu, środki chemiczne czy pozostałości środków dezynfekujących.

Typy rozsady na drugie i trzecie nasadzenie

Aby obniżyć koszty zakupu rozsady, używano roślin szczepionych, dwupędowych, co było praktykowane już od wielu lat. Ale owoce z takich roślin były krótsze, w porównaniu z owocami z roślin jednopędowych, a plon był niższy. Gdy jednak wprowadzono nowe odmiany ogórków o długich owocach (w 2012 i 2013 roku), rozpoczęto doświadczenia z ich uprawą z rozsady dwupędowej – wynika z nich, że obecnie długość owoców z takich roślin jest taka sama jak z pochodzących z rozsady jednopędowej, również plon jest podobny, a czasem nawet większy. Obecnie rozsada uszczykiwana stanowi około 60-70% nasadzeń w drugim i trzecim cyklu. W zimowych nasadzeniach, w pierwszym cyklu, nie jest wskazane używanie rozsady uszczykiwanej, ponieważ niedostatek światła blokuje rozwój dwóch równych pędów.

Rozsadę ogórków uszczykuje się za liśćmi właściwymi. Po uszczykiwaniu za liścieniami nie uzyskuje się pędów dobrej jakości – są to pędy płone, od razu wytwarzające liść, a pierwszy pęd boczny jest zawsze słaby, lepiej więc zrezygnować z tej metody.

Aby uzyskać dwa dobrej jakości pędy, uszczykiwanie rozsady ogórków powinno następować za trzecim liściem właściwym. Kilka dni po szczepieniu należy również usunąć trzeci liść, ponieważ staje się on bardzo duży i zasłaniałby wyrastające pędy boczne. Jeśli nie wykona się tego zabiegu, pędy będą nierówne i „wegetatywne”.

Rozsada ogórka uszczykiwana za trzecim liściem w celu uzyskania dwóch równych pędów, fot. H. van Herk

Czy szczepienie jest przyszłością w uprawie ogórków?

W przypadku kilku gatunków, zwłaszcza pomidorów i oberżyny, szczepienie umożliwiło ogromny rozwój ich upraw, nie tylko ze względu na odporności podkładek. Podkładki tych gatunków mają bardzo duży wigor, co przynosi kilka korzyści: • przedłużenie okresu uprawy i dzięki temu zwiększenie produkcji; • uzyskanie większego zagęszczenia pędów; • zużycie większych ilości CO₂, przekładające się na zwiększenie produkcji. Wszystko to prowadzi do uzyskania wyższego plonu.

W przypadku szczepienia ogórków – szczepioną rozsadę przeznacza się do uprawy wiosennej lub letniej – w wielu firmach rozsadowych na świecie ucina się podkładkę zostawiając jeden z jej liścieni. Ucina się również większość korzeni podkładki (95%) i umieszcza się szczepioną roślinę w nowym koreczku, aby podkładka ukorzeniła się podczas zrastania się szczepionych siewek. Ta metoda jest bardzo pracochłonna, a tempo wzrostu i rozwoju roślin wolne.

Ogórki można szczepić metodą japońską, łącząc pęd podkładki i odmiany za pomocą silikonowego klipsa (podobnie jak podczas szczepienia pomidorów). Bardzo ważnym czynnikiem jest odpowiednie traktowanie podkładki (używa się gatunku Cucurbita moschata). Wymaga ona hartowania, poprzez utrzymywanie temperatury 14-15°C. Pęd podkładki będzie wprawdzie pusty, ale jeśli jest ona zahartowana, nie będzie to stanowić problemu.

Również odmiana musi być przygotowana do szczepienia przez hartowanie przez jedną lub dwie noce. Siewki odmiany do szczepienia powinny być na takim etapie rozwoju, że pierwszy liść ma długość 2-3 cm.

Do szczepienia ogórków dostępne jest kilka różnych podkładek. Są one zwykle odporne na Fusarium oxysporum. Oczywiście, gdy rośliny są zdrowe i nie zamierają, prowadzi to do uzyskania większego plonu W przypadku ogórków nie ma jednak dodatkowego efektu szczepienia, w postaci zwiększonej siły wzrostu roślin – co występuje w uprawie pomidorów. Jeśli więc nie pojawią się podkładki do szczepienia ogórka o zwiększonej sile wzrostu, nie będzie możliwe zwiększenie poziomu plonowania.