– Nastąpiła zmiana w podejściu do eksportu i  importu – obecnie to nie eksporterzy, lecz importerzy decydują o tym jakiego rodzaju i jak mają być produkowane warzywa – nawet, jakie środki ochrony mogą być używane w uprawie kupowanych przez nie warzyw.

– Propagowanie w Europie Zachodniej produkcji lokalnej (local for local – nurt ten ma duże znaczenie m.in. w Wielkiej Brytanii i Niemczech) i dążenie do zmniejszania odległości, jaką produkty spożywcze muszą pokonać od miejsca produkcji do miejsca sprzedaży (food miles).

– Zwracanie uwagi na to zużycie energii na wyprodukowanie poszczególnych towarów oraz na to, z jakich źródeł pochodzi ta energia (konwencjonalnych czy odnawialnych).

– Dążenie supermarketów do zapewnienia dostaw poszczególnych produktów przez cały rok, aby spełnić ten warunek holenderscy ogrodnicy coraz częściej decydują się na całoroczną uprawę warzyw szklarniowych z doświetlaniem asymilacyjnym. Możliwość taką stwarza Holendrom obniżanie cen energii, które, wg informacji przekazanych przez wykładowcę, powinny w ich kraju w dalszym ciągu się obniżać.

Zmiany następują również po stronie produkcji warzyw:

– Pogłębia się proces koncentracji – rośnie powierzchnia uprawy i produkcja, natomiast zmniejsza się liczba gospodarstw czy firm ogrodniczych zajmujących się uprawą. Jak powiedział J. Beerens, analitycy finansowi uważają, że w Holandii, aby przetrwać w branży, trzeba uprawiać pomidory na co najmniej 5 ha, natomiast optymalna powierzchnia firmy ogrodniczej wynosi 20 ha, w produkcji papryki – średnia wielkość produkujących ją gospodarstw wzrosła w ostatnich latach z 2,5 ha do 5,2 ha, produkcja ogórków prowadzona jest na mniejszych powierzchniach – ich średnia wielkość wzrosła w ciągu minionych lat z 1,6 ha, do 2,4 ha.

– Holenderscy producenci warzyw szklarniowych (np. z grupy Prominent) rozpoczynają ścisłą współpracę z ogrodnikami z innych krajów (m.in. z Ukrainy, Wielkiej Brytanii, Maroka, Egiptu, Turcji).

– Na Zachodzie w starszych szklarniach rozpoczyna się uprawę truskawek lub innych owoców miękkich lub szparagów, a nawet glonów.

– Następuje postęp techniczny – wysokość obecnie budowanych szklarni wynosi 6-7 m, coraz więcej powstaje obiektów z kontrolowanym obiegiem powietrza, w których w dużym zakresie można sterować klimatem (powstają one również w Belgii i Francji). Duże jest zainteresowanie wykorzystaniem szkła dyfuzyjnego do pokrywania konstrukcji oraz użyciem lamp diodowych do doświetlania. Następuje dalsza automatyzacja i ulepszanie systemów produkcji.

– Rozwijać się będzie tzw. uprawa zrównoważona – będą budowane szklarnie neutralne energetycznie (od 2020 r. w Holandii mają powstawać tylko takie obiekty), zwiększy się wykorzystanie energii geotermalnej oraz odnawialnych jej źródeł.

– Coraz większą uwagę będzie się zwracać na tzw. bezpieczeństwo żywności dla zdrowia, doskonalone będą systemy oznakowania i śledzenia historii produktów i ich drogi od miejsca produkcji do konsumenta.

– Należy się spodziewać również zwiększania znaczenia tzw. odpowiedzialności społecznej firm.

– Wzrost dbałości o środowisko naturalne – będzie ona realizowana m.in. przez lokalizowanie produkcji bliżej miejsc zbytu, obniżanie emisji CO₂ przy produkcji towarów (zwracanie uwagi na tzw. ślad węglowy – carbon footprint), ograniczanie zużycia wody na produkcję (ślad wodny– water footprint). Jos Beerens zwracał uwagę, że zużycie wody na produkcję świeżych warzyw jest znacznie niższe niż na wytworzenie żywności wysoko przetworzonej, a nawet mięsa – np. na wyprodukowanie 1 kg wołowiny trzeba zużyć 16 tys. litrów wody, a na produkcję 1 kg pomidorów – tylko 12-15 litrów! Takie informacje warto wykorzystywać promując warzywa.

J. Beerens informował m.in. że ograniczenie negatywnego wpływu produkcji ogrodniczej na środowisko zakłada realizowane również w propagowany przez firmę Grodan program uprawy precyzyjnej – więcej na ten temat na www.podoslonami.pl.

*Jos Beerens, specjalista z 23-letnim stażem w firmie Grodan, obecnie pełni funkcję dyrektora jej działu doradczego w Europie Zachodniej