PODosłonami.pl
Uprawa pelargonii
Pelargonia to w Polsce najważniejsza roślina w asortymencie gatunków balkonowo-rabatowych. Produkuje ją tu większość ogrodników zajmujących się sezonowymi uprawami kwiaciarskimi prowadzonymi pod osłonami. W uprawie dominuje u nas gatunek Pelargonium zonale – jego pełnokwiatowe odmiany, a na drugim miejscu jest P. peltatum, o kaskadowym pokroju. Od kilkunastu lat karierę robią efektowne mieszańce międzygatunkowe (tzw. interspecific) o dużym wigorze, które zapoczątkowała grupa (seria) Calliope. Uprawa pelargonii w szklarniach lub tunelach – w doniczkach produkcyjnych – wymaga stosunkowo wysokiej temperatury, najlepiej ok. 20°C. U klienta finalnego te rośliny, posadzone najczęściej do skrzynek balkonowych, dobrze znoszą upały i przejściowe niedobory wody, co – oprócz walorów ozdobnych – zadecydowało o rynkowej pozycji pelargonii. Są one światłolubne, określane mianem „dzieci słońca”, jednocześnie wrażliwe na wiosenne przymrozki, dlatego bezpiecznie zaczynać ich uprawę na zewnątrz po 15 maja. Sprzedaż detaliczna pelargonii rusza jednak z reguły już w kwietniu i jest wówczas intensywna zwłaszcza w sieciach marketów.
Sadzonki pelargonii
Sadzonki pelargonii oferują ogrodnikom specjalistyczne firmy, które prowadzą mateczniki tych roślin poza Europą, w optymalnych warunkach świetlnych i termicznych. Rośliny mateczne, z których wywodzą się pelargonie produkowane w Polsce, znajdują się głównie w Afryce. W naszym kraju kilka przedsiębiorstw ukorzenia zimą w nowoczesnych szklarniach sadzonki pelargonii, które trafiają następnie do ogrodników – producentów roślin finalnych. Ukorzenione sadzonki sprowadzane są tu także z Zachodu.
Podłoże dla pelargonii
Podłoże do uprawy pelargonii to przeważnie substrat torfowy. Oprócz odkwaszonego torfu wysokiego, są w nim odpowiednie dodatki, w tym glinka (montmorylonitowa, kaolinitowa), która zwiększa kompleks sorpcyjny i żyzność podłoża, korzystnie wpływając na wzrost i rozwój roślin oraz przeciwdziałając szybkiemu przesuszeniu substratu. Zwykle stosowane jest 15-30% glinki w substracie przeznaczonym do produkcji pelargonii w doniczkach. Odczyn pH takiego podłoża wynosi około 6.
Sadzenie pelargonii
Ukorzenione sadzonki pelargonii, które ogrodnicy kupują w specjalistycznych firmach, sadzone są do doniczek produkcyjnych, najczęściej o średnicy 11-12 cm. Sadzenie w gospodarstwach zajmujących się uprawą pelargonii pod osłonami, często jest zmechanizowane, odbywa się z pomocą doniczkarek. Następnie – zależnie od wczesności odmiany pelargonii, terminu sadzenia i wielkości doniczek – potrzeba zwykle 6-13 tygodni uprawy, aby otrzymać handlowy towar. Przy wcześniejszych, zimowych terminach sadzenia okres uprawy jest dłuższy niż przy wiosennych (systematycznie się skraca).
Nawożenie pelargonii
Pelargonie należą do roślin o dość dużych wymaganiach pokarmowych, dlatego prawidłowe nawożenie ma zasadniczy wpływ na powodzenie uprawy tych roślin. Oprócz dawki startowej nawozu (PG Mix), która znajduje się w profesjonalnych substratach ogrodniczych, w trakcie produkcji dokarmia się pelargonie 0,1-0,15-procentowymi roztworami nawozów rozpuszczalnych w wodzie, wraz z podlewaniem (fertygacja), rozpoczynając ok. 10 dni po doniczkowaniu ukorzenionych sadzonek. Dokładny skład takich pożywek nawozowych zależy od fazy wzrostu i rozwoju roślin: początkowo proporcje N:P:K są mniej więcej, jak 1:1:1, a od chwili pojawienia się pąków kwiatostanowych trzeba zwiększyć udział potasu. Zawartości standardowe podstawowych składników pokarmowych wynoszą (zalecenia wg Komosy): N-NH4 poniżej 60, N-NO3 200-280, P 180-250, K 250-350 mg/dm3. Aby uzyskać efekt dokarmiania roślin u klienta, producenci pelargonii – zwłaszcza silniej rosnących mieszańców międzygatunkowych – stosują nawozy otoczkowane, o przedłużonym działaniu.
Ochrona pelargonii
W gospodarstwach produkcyjnych ochrona pelargonii przed chorobami i szkodnikami powinna się odbywać zgodnie z zasadami integrowanej ochrony roślin, której podstawą jest stosowanie przede wszystkim metod niechemicznych (optymalny klimat pod osłonami, prawidłowe podlewanie roślin, lustracje, odławianie szkodników). Użycie chemicznych środków ochrony roślin jest natomiast uzasadnione wówczas, gdy oczekiwane straty ekonomiczne powodowane przez agrofagi będą wyższe niż koszty zabiegu. Zgodnie z prawem, można wykorzystywać tylko ś.o.r. aktualnie zarejestrowane w Polsce do ochrony pelargonii. W „Programie ochrony pelargonii” opracowanym przez Instytut Ogrodnictwa – PIB wymienione są następujące choroby pelargonii: szara pleśń (Botrytis cinerea), której sprzyja wysoka wilgotność, niska temperatura i zagęszczenie roślin; zgnilizna sadzonek (Pythium spp., Fusarium spp.); fytoftoroza pelargonii (Phytophthora cryptogea, P. cactorum); plamistosć liści i kwiatów (Alternaria alternata, Ascochyta sp., Cercospora sp.); rdza pelagonii (Puccinia pelargonii-zonalis); zgnilizna twardzikowa (Sclerotinia sclerotiorum). Dla producentów sadzonek pelargonii najgroźniejszym patogenem jest natomiast bakteria z rodzaju Xanthomonas. Jeśli chodzi o szkodniki, w „Programie ochrony pelargonii” IO – PIB wymieniono następujące gatunki: przędziorek chmielowiec, wciornastek zachodni, mączlik szklarniowy, mszyca ziemniaczana, piętnówka rdestówka.
