PODosłonami.pl
Uprawa poinsecji
Poinsecja, czyli wilczomlecz piękny (Euphorbia pulcherrima), to najważniejsza roślina ozdobna związana z okresem świąt Bożego Narodzenia. Uprawą poinsecji zajmują się u nas ogrodnicy, którzy prowadzą sezonową produkcję roślin w doniczkach – takich jak balkonowo-rabatowe (wiosną) czy chryzantemy (jesienią). W międzynarodowym obrocie sprzedaż poinsecji, zwanych gwiazdami betlejemskimi, zaczyna się już jesienią, natomiast w Polsce handel tymi produktami rusza dopiero w 2. połowie listopada i koncentruje się w grudniu.
Poinsecje są roślinami dnia krótkiego, który jest warunkiem ich zakwitania. Uprawa sterowana, z okresowym zaciemnianiem roślin, pozwala otrzymać kwitnienie w określonym terminie (zwłaszcza wcześniejszym). Główną ozdobę wilczomlecza pięknego stanowią przykwiatki (wybarwione liście), które otaczają właściwe kwiatostany (kulkowate cyjacia).
Typowymi zabiegami w przypadku poinsecji są uszczykiwanie pędów, retardowanie roślin za pomocą regulatorów wzrostu, które pomaga uzyskać zwarte, rozkrzewione od dołu okazy. Na naszym rynku dominują okazy z 4-6 pędami, o pokaźnych przykwiatkach tworzących „czaszę nad piętrem zielonych liści; sporym popytem cieszą się także niewielkie rośliny w małych doniczkach, z jednym dominującym kwiatostanem i niewielkimi bocznymi („dziećmi”).
Odmiany poinsecji
Zdecydowanie dominują, szczególnie na polskim rynku, odmiany poinsecji o czerwonych przykwiatkach.
Obecnie najczęściej w Polsce uprawianymi odmianami są Christmas Glory Red oraz Christmas Feelings Red (nr 1 w Europie) – ten typ odmian, o bardziej zwartym pokroju określany jest jako „marketowy”. Jeśli chodzi o „giełdową”, a więc trafiającą do kwiaciarń czerwoną odmianę, w Polsce popularnością cieszy się Noel. Inne kreacje o tej barwie przykwiatków to m.in. Christmas Beauty Red, Mirage Red.
Na drugim miejscu są „gwiazdy betlejemskie” o białych przykwiatkach – na czele z odmianą Alaska, która sprawdza się zarówno jako wielopędowa forma, jak i jednopędowa z „dziećmi”. Z nowszych białych zwraca uwagę Icescape, o okazałych przykwiatkach.
W doborze ważnych odmian uzupełniających podstawowy asortyment poinsecji znajdują się „pstrokate” kreacje – czerwone z białymi, nieregularnymi plamami, jak Superba New Glitter. Zainteresowaniem klientów cieszy się także różowo-biała Premium Ice Crystal – z charakterystycznym wzorem, który ma się kojarzyć ze strukturą lodu czy zamarzniętą powierzchnią.
Zwłaszcza młodsi konsumenci dobrze reagują na nietypowe „gwiazdy”, z grupy Princettia, którą wyróżniają odmiany o cukierkowo różowych, a także czysto białych przykwiatkach.
Dobrą odmianę poinsecji charakteryzuje, oprócz ładnych i trwałych przykwiatków (oraz nieopadających liści), korzystny pokrój rośliny – w kształcie litery V – i mocny system korzeniowy.
Sadzonki poinsecji
Sadzonki poinsecji oferują polskim ogrodnikom specjalistyczne firmy, które prowadzą mateczniki tych roślin (odmian licencjonowanych przez poszczególnych hodowców) poza naszym kontynentem (w Afryce), w korzystnych warunkach termicznych i świetlnych. Zajmują się też ukorzenianiem – w Europie, w szklarniach – zielnych sadzonek poinsecji, pobieranych z tych mateczników. Ukorzenione w ten sposób sadzonki to najczęściej zamawiany przez ogrodników materiał wyjściowy, od którego zaczynają swoją produkcję gotowych, kwitnących roślin w doniczkach.
Podłoże dla poinsecji
Podłoże do uprawy poinsecji to substrat torfowy o dobrej przepuszczalności i stabilnej struktorze. Oprócz torfu wysokiego (frakcja podstawowa to 0-25 mm), są w substracie dla poinsecji odpowiednie dodatki, jak nawóz PG-Mix, zwilżacz, a niekiedy też włókna kokosowe czy glinka, która zwiększa kompleks sorpcyjny podłoża, korzystnie wpływa na wzrost i rozwój roślin. Odczyn podłoża ma być lekko kwaśny – zalecane pH wynosi 5,5-6,5.
Sadzenie poinsecji
Ukorzenione sadzonki poinsecji, które ogrodnicy kupują w specjalistycznych firmach, sadzone są latem (przeważnie czerwiec, lipiec). Używa się doniczek produkcyjnych o średnicy 11-13 cm, w których produkowane są rozkrzewione formy wielopędowe. Niektórzy ogrodnicy produkują też „gwiazdy betlejemskie” premium – duże okazy w wiszących pojemnikach. W późniejszych terminach (VIII, IX) sadzi się ukorzenione sadzonki poinsecji przeznaczone do produkcji niewielkich, jednopędowych roślin.
Nawożenie poinsecji
Poinsecje należą do roślin o dużych wymaganiach pokarmowych. Oprócz dawki startowej nawozu (zwykle PG-Mix), która znajduje się w profesjonalnych substratach ogrodniczych, dokarmia się poinsecje regularnie w trakcie produkcji roztworami nawozów rozpuszczalnych w wodzie, wraz z podlewaniem (fertygacja). Skład takich pożywek nawozowych zależy od fazy wzrostu i rozwoju roślin. Według zaleceń firmy hodowlanej Selecta One, której odmiany dominują na europejskim rynku poinsecji, stosunek N:K powinien przez większą część uprawy wynosić 1,5 (1,2) : 1, przy czym w przypadku azotu udział formy amonowej nie może przekraczać 30%. Pod koniec produkcji – na 2 tygodnie przed spedycją roślin – należy ograniczyć dokarmianie, zmieniając proporcję N:K na 1:1,5.
Wg dr. Jacka Nowaka z Instytutu Ogrodnictwa optymalne EC pożywki do dokarmiania poinsecji wynosi od 1,4 do 1,8 mS/cm, przy czym powinno ono być niższe w końcowej fazie uprawy roślin (1,4-1,6 mS/cm).
Ochrona poinsecji
Poinsecje mogą być porażane lub atakowane przez szereg chorób i szkodników.
Do najczęstszych i najuciążliwszych chorób grzybowych poinsecji należy szara pleśń (Botrytis cinerea), której zapobiega prawidłowy klimat pod osłonami (nie za wysoka wilgotność, nie za niska temperatura) oraz odpowiednie rozstawienie roślin. Powszechne są także choroby odglebowe, powodowane przez patogeny z rodzajów Pythium i Rhizoctonia, a także Phytophthora czy Fusarium.
Najpowszechniejsze szkodniki poinsecji to ziemiórki (bytujące w podłożu larwy), wciornastek zachodni (Frankliniella occidentalis), a także mączliki – szklarniowy (Trialeurodes vapoprariorum) i poinsecjowy (Bemisia tabaci), do których zwalczania polecane są aktualnie zarejestrowane środki ochrony roślin, w tym biologiczne. Niezbędne jest stosowanie w obiekcie uprawowym żółtych tablic lepowych, które pomagają wcześnie wykrywać szkodniki, a także odławiają pewną ich część.
