U roślin ozdobnych najczęściej spotykanym objawem niedoboru pierwiastków jest chloroza – liście stają się coraz jaśniejsze aż całkowitego zżółknięcia, co związane jest z utratą chlorofilu (zielonego barwnika). Powodować ją mogą: niedobory żelaza, manganu, molibdenu, a także magnezu lub potasu, nadmiar azotu ale także czynniki pośrednie, wpływające na pobieranie i przyswajalność tych składników przez roślinę, tj. za wysokie stężenie soli w podłożu, złe stosunki powietrzno-wodne, zbyt niska temperatura podłoża, zbyt silne nasłonecznienie.

Magnez (Mg). Niedobór magnezu ujawnia się najpierw na najstarszych liściach w postaci chlorozy międzyżyłkowej i chlorozy brzegów blaszki liściowej. Żyłki  i część powierzchni blaszki wokół nich pozostają zielone. Z czasem przebarwienia zmieniają kolor na czerwony do fioletowego a tkanki ulegają stopniowo nekrozie, która widoczna jest w postaci symetrycznych plam po obu stronach nerwu głównego. Objawy niedoborów magnezu zaostrzają się przy nadmiernym nawożeniu potasem i wysokim odczynie podłoża. Stosunkowo rzadko występują objawy toksyczności magnezu w postaci zamierania nerwów na liściach. Brak magnezu u drzew i krzewów iglastych widoczny jest w postaci brązowienia igieł.

Żelazo (Fe). Niedobór żelaza widoczny jest w postaci chlorozy równomiernie obejmującej najmłodsze liście. Na starszych liściach – widoczna jest chloroza i siatka zielonych nerwów. Przy ostrym niedoborze blaszki liściowe stają się prawie białe i mogą się pojawić na nich nekrotyczne, stopniowo powiększające się  plamy, powodujące z czasem zasychanie całych liści. Do roślin wymagających wyższego nawożenia żelazem zaliczane są m.in.: petunia, Surfinia, pierwiosnek, werbena, różanecznik, hortensja, kalina, żarnowiec.

Mangan (Mn). Objawy niedoboru manganu podobne są do braków żelaza. Nadmiar tego pierwiastka uwidacznia się utratą połysku liści, nekrotycznymi, zapadniętymi plamkami, które stopniowo łączą się w duże, nieregularne plamy otoczone chlorotyczną tkanką. Liście z czasem zamierają.

Bor (B). Niedobory boru powodują zahamowanie wzrostu pędów wierzchołkowych oraz zamieranie wierzchołków wzrostu (u części nadziemnej i korzeni), deformacje młodych liści i kwiatów, kruchość tkanek. Toksyczny wpływ pierwiastka obserwuje się na starszych liściach w postaci brunatnienia i zasychania brzegów, nekrotycznych plam między nerwami.

Miedź (Cu). Niedobory obserwowane są na najmłodszych liściach, które więdną, zwijają się i zasychają. Toksyczne działanie miedzi (brązowienie i zamieranie brzegów młodych liści a nawet całych liści) związane jest głównie z zabiegami fungicydami miedziowymi.

Molibden (Mo). Niedobór pierwiastka objawia się żółknięciem nieregularnych, mniejszych lub większych części blaszki liściowej. Czasami występuje tylko chloroza na brzegach liści. Może dochodzić także do deformacji młodych liści. Zwiększone zapotrzebowanie na molibden wykazuje m.in. poisencja – w przypadku braku tego pierwiastka widoczna jest chloroza brzeżna blaszki liściowej.

Firmy nawozowe mają w swojej ofercie szeroką gamę produktów do stosowania po wystąpieniu problemu z niedoborem mikroelementów. W II części artykułu przedstawię przegląd produktów polecanych w uprawach roślin ozdobnych.