– Początek roku, jak zawsze, niesie zmiany – w cenach, opłatach. Ogrodników, którzy prowadzą produkcję pod osłonami, obowiązują nowe stawki podatku z działów specjalnych, zapowiadane już w ubiegłym roku w projekcie rozporządzenia ministra finansów z lipca 2012 r. (o czym pisaliśmy w dwumiesięczniku „Pod Osłonami” 2/2012).

Zdzisław Woźniak: Zgodnie z zapowiadanymi zmianami, w roku 2013 będą obowiązywały nowe stawki norm szacunkowych dla działów specjalnych produkcji rolnej, wyższe o 15,9% w stosunku do obowiązujących w 2012 r. Rozporządzenie ministra finansów z dnia 13 listopada 2012 r., w sprawie norm szacunkowych dochodu z działów specjalnych produkcji rolnej zostało opublikowane w Dzienniku Ustaw z 20 listopada 2012 r., poz. nr 1272*.

Przypomnę, że zmiany stawek norm szacunkowych wynikają z upoważnienia dla ministra finansów, które zawarte jest w art. 24 ust. 7 Ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), i są ogłaszane corocznie. Proponowane zmiany wysokości stawek norm szacunkowych są ustalane na podstawie wskaźnika cen towarowej produkcji rolniczej z dwóch lat poprzedzających rok, w którym są ogłaszane, z mocą obowiązującą od roku następnego. Wskaźnik cen towarowej produkcji rolniczej jest ogłaszany corocznie przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Monitorze Polskim. W roku 2011 wyniósł 115,9% w stosunku do roku 2010, tzn. nastąpił wzrost cen o 15,9% (komunikat z 31 maja 2012 r. – MP z 2012 r. poz. 398).

– Jakie jeszcze nowe przepisy weszły w życie w styczniu lub zaczną obowiązywać w 2013 roku?

ZW: Ważne są projekty ustaw i rozporządzeń związanych ze środkami ochrony roślin i ich użyciem. W roku 2012 Rząd RP oraz Ministerstwo Rolnictwa prowadziły prace, konsultacje i posiedzenia sejmowej i senackiej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi – na które to fora byłem zapraszany jako przedstawiciel PZO i w których uczestniczyłem – dotyczące zmian w ustawie o ochronie roślin i pakietu 14 rozporządzeń wykonawczych ministra rolnictwa związanych z tą ustawą. Obecnie ustawa podlega dalszym konsultacjom (po 2. czytaniu w Sejmie została ponownie skierowana do ministra rolnictwa).

– Nowością w dziedzinie ochrony roślin są między innymi tzw. Krajowe Plany Działania (…) na lata 2013-2017…

ZW: Wszystkie kraje UE miały obowiązek przekazania do 26 listopada 2012 r. „Krajowych Planów Działania na rzecz ograniczenia ryzyka związanego ze stosowaniem środków ochrony roślin”. Polska wypełniła to zobowiązanie. KPD powinny uwzględniać w szczególności: ● system szkoleń dla profesjonalnych użytkowników ś.o.r., co w Polsce już jest praktykowane (natomiast zaproponowano system szkoleń dla profesjonalnych doradców w zakresie ochrony roślin); ● podnoszenie świadomości ogółu społeczeństwa w tym przedmiocie; ● nadzór nad stanem technicznym sprzętu do stosowania ś.o.r.; ● ograniczenia w użyciu ś.o.r. na obszarach dostępnych dla wrażliwych grup ludności (rejony szkół, przedszkoli, żłobków, osiedli mieszkaniowych) oraz na obszarach cennych przyrodniczo; ● wdrażanie zasad integrowanej ochrony roślin przez profesjonalnych użytkowników ś.o.r. – takie metody są od wielu lat wykorzystywane w Polsce, ale od 1 stycznia 2014 r. integrowana ochrona, także pod osłonami, będzie obowiązkowa; ● monitorowanie ryzyka związanego ze stosowanie ś.o.r., za co odpowiedzialny jest minister rolnictwa.
Ze względu na ograniczone rozmiary mojej wypowiedzi oraz fakt, że ustawa i rozporządzenia jeszcze nie obowiązują, jedynie sygnalizuję problem, a w przyszłości będę informował Czytelników bardziej szczegółowo. Na razie chcę zwrócić uwagę na zapisy, które nie budziły zastrzeżeń.

Otóż nowością w proponowanej ustawie i w rozporządzeniach wykonawczych jest rozwiązanie dotyczące szkolenia osób stosujących środki ochrony roślin i wykonujących te zabiegi. Novum to polega na wprowadzeniu szkoleń uzupełniających. Dotychczas świadectwa o ukończeniu szkolenia obowiązywały przez 5 lat i obejmowały szkolenia o wymiarze 14 godzin. Obecnie proponuje się szkolenie uzupełniające 7-godzinne dla osób, które ukończyły szkolenie podstawowe („pełne”). Rozwiązanie to pozwoli uniknąć powtarzania programu objętego poprzednim, pełnym szkoleniem, a w konsekwencji zaoszczędzić pieniądze i czas. Uzyskane po ukończeniu szkolenia uzupełniającego świadectwo będzie ważne także 5 lat. Natomiast osoby, które nie odbyły wcześniej szkolenia podstawowego, w dalszym ciągu będzie obowiązywało szkolenie w wymiarze 14 godzin, stanowiące podstawę do wydania świadectwa.

– Jakie ogólne konsekwencje wprowadzenia nowych przepisów o ochronie roślin powinni już teraz brać pod uwagę ogrodnicy?

ZW: W świetle planowanych zmian legislacyjnych rolnicy, w tym ogrodnicy, muszą sobie zdawać sprawę, że zakres kontroli przeprowadzania zabiegów ochrony roślin (terminów, stanu technicznego sprzętu do zabiegów, sposobu przechowywania ś.o.r., utylizacji przeterminowanych środków i opakowań) będzie znacznie zwiększony, a konsekwencje nieprzestrzegania ustaw o ochronie środowiska, o ochronie roślin i rozporządzeń wykonawczych ministra rolnictwa i rozwoju wsi mogą być dotkliwe.

– Na co jeszcze, jeśli chodzi o regulacje prawne, powinni zwrócić szczególną uwagę producenci roślin w szklarniach i tunelach? Z pewnością są przepisy, już kiedyś wprowadzone, o które wciąż „potykają się” nasi ogrodnicy.

ZW: Przypomnę, że od 2 stycznia 2012 r. obowiązuje podatek akcyzowy od wyrobów węglowych. Od podatku tego wolne są wyroby węglowe zużywane w rolnictwie, rybołówstwie i leśnictwie (podstawa prawna: art. 31a ust. 2 pkt 6 Ustawy z dnia 16 września 2011 r. o redukcji niektórych obowiązków obywateli i przedsiębiorstw – Dz.U. z 2011 r., nr 232, poz. 1378). Warunkiem uzyskania zwolnienia od tego podatku rolników (w tym tych zużywających wyroby węglowe do ogrzewania upraw pod osłonami) jest złożenie odpowiedniego dokumentu (tzw. zgłoszenia na druku AKC-R) w urzędzie celnym, właściwym ze względu na miejsce prowadzenia gospodarstwa. Za to zgłoszenie pobierana jest opłata w wysokości 170 zł. Korzystający z tego zwolnienia zobowiązani są do prowadzenia ewidencji zużycia wyrobów węglowych**, za okresy miesięczne. W ewidencji należy uwzględnić stan zapasów na ostatni dzień każdego roku.

Ponadto przy zakupie wyrobów węglowych trzeba zwracać uwagę na to, aby dostawca przekazał odpowiedni dokument dostawy ** (zgodny ze wzorem znajdującym się w załączniku nr 1 do Rozporządzenia ministra finansów z 30 sierpnia 2010 r. – Dz.U. nr 160 z 2010 r., poz. 1075), uprawniający do zwolnienia z podatku akcyzowego.

– Czy już w tym roku można się spodziewać zmian dotyczących KRUS, a ściślej mówiąc reformy ubezpieczeń społecznych rolników (ogrodników)?

ZW: Według posiadanych przez nas informacji nie ma sygnałów dotyczących rychłych zmian w systemie ubezpieczeń społecznych rolników. Wydaje się, że mogą one ewentualnie stać się faktem dopiero po zapowiadanym wprowadzeniu podatku dochodowego w rolnictwie, jednakże w tej sprawie brak konkretnych informacji. Na posiedzeniu senackiej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi 14 lutego 2012 r. wiceminister rolnictwa Kazimierz Plocke powiedział, że Ministerstwo Finansów prowadzi w tym zakresie prace, ale nie podał żadnych szczegółów. Od tego czasu nie uzyskaliśmy bardziej szczegółowych informacji. Jak jednak pamiętamy, podatek dochodowy w rolnictwie miał obowiązywać od 2014 r., a 2013 r. zapowiedziano jako „rok przygotowawczy w zakresie szkolenia i opracowania całego systemu”. W związku z brakiem do tej pory ustawowych uregulowań w tej sprawie terminy te nie są aktualne.
Przypominam, że w stosunku do rolników prowadzących działalność wyłącznie w ramach działów specjalnych produkcji rolnej składka zdrowotna nie uległa w 2013 roku zmianie i powinna być opłacana przez nich na dotychczasowych zasadach, tj. w wysokości stanowiącej 9% wartości oszacowanego – wg norm szacunkowych – dochodu podzielonego na okresy kwartalne. Natomiast w przypadku domowników rolników, którzy prowadzą wyłącznie produkcję w działach specjalnych także w 2013 r. podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne stanowi kwota 33,4% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale roku poprzedzającego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez prezesa GUS w Monitorze Polskim. Od 1 kwietnia 2012 r. obowiązuje zmiana w odniesieniu do rolników i domowników prowadzących działalność w postaci działów specjalnych produkcji rolnej o r a z gospodarstwo rolne. Polega ona na tym, że została wprowadzona dodatkowo składka za każdego ubezpieczonego w wysokości 1 zł za każdy hektar przeliczeniowy użytków rolnych w gospodarstwie rolnym. Za rolników objętych ubezpieczeniem zdrowotnym, którzy prowadzą wyłącznie działalność rolniczą na gruntach poniżej 6 ha przeliczeniowych, oraz za domowników składki na ubezpieczenie zdrowotne finansowane są przez budżet państwa, a powyżej 6 ha – obowiązuje 1 zł za każdy ha przeliczeniowy.

– Jaki, Pana zdaniem będzie 2013 rok dla ogrodnictwa, choćby w porównaniu z poprzednim?

ZW: Obawiam się, że w związku ze znacznym wzrostem cen środków produkcji (opału, środków ochrony roślin, nawozów, nośników energii i paliw), przy jednocześnie niewielkim wzroście cen produktów ogrodniczych w roku 2013 nastąpi dalszy spadek rentowności gospodarstw ogrodniczych.

– Dziękuję za rozmowę.
rozmawiała Alicja Cecot

*Nowe, obowiązujące od 1.01. 2013 roku normy szacunkowe dochodu rocznego z działów specjalnych produkcji rolnej, dotyczące niektórych rodzajów upraw i produkcji

 
** Ewidencja wyrobów węglowych zwolnionych od akcyzy

(podstawa prawna: Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 19 grudnia 2011 r. zmieniające rozporządzenie zawarte w Dz.U. nr 160 z 2010 r. poz. 175, w sprawie dokumentu dostawy, ewidencji wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie, warunków i sposobu ich zwrotu oraz środków skażających alkohol etylowy – Dz.U. nr 292 z 2011 r. poz. 1717)

Oprócz wypełnienia tabeli należy podać:
1. Nazwy wyrobów zwolnionych – zawarte są w dokumencie dostawy wyrobów węglowych w polu nr 11 i takie powinien wpisywać prowadzący ewidencję        
2. Kod CN wyrobów zwolnionych – jw.
3. Miejsce odbioru – jest podane w dokumencie dostawy

**