Zapobieganie rozwojowi chorób warzyw

Do ochrony zapobiegawczej przed chorobami odglebowymi Łukasz Kutermach z firmy Koppert polecał Trianum (dostępne w formie proszkowej Trianum P lub w formie granulatu Trianum G) – biologiczny środek ochrony roślin zawierający pożyteczne grzyby Trichoderma harzanium T-22. Jak podkreślał doradca Koppert T. harzanium ma wiele zalet. Namnażając się obrasta korzenie zabierając patogenom nie tylko przestrzeń do rozwoju, ale także substancje, którymi się odżywiają. Wydziela enzymy lityczne, które niszczą ściany komórkowe grzybów i bakterii. Stymuluje powstawanie większej liczby korzeni, dzięki czemu roślina absorbuje większą ilość wody i składników pokarmowych. Preparat Trianum można aplikować przez cały cykl uprawy, zaczynając jak najwcześniej, czyli od siewu lub sadzenia na miejsce stałe. W gospodarstwie braci Kopciów przedsiewnie stosowane jest Trianum G w ilości 0,5 kg/tunel, a w połowie cyklu produkcyjnego także Trianum P w ilości 50 g/10 l wody (aplikacja za pomocą fertygacji).

Pierre-Yves Boulet z firmy Ascrop do prewencyjnej ochrony przed mączniakiem rzekomym w uprawach sałaty pod osłonami rekomendował biofungicyd Romeo (cerevisan – naturalna substancja pochodzenia mikrobiologicznego). Preparat działa systemicznie. Może być stosowany już podczas produkcji rozsady. Kolejne dwa zabiegi wykonuje się w drugiej połowie wegetacji, nawet krótko przed zbiorem, bez ryzyka, że w plonie zostaną jego pozostałości. Dawka rejestracyjna wynosi 0,75 kg/ha. W gospodarstwie braci Kopciów, preparat był stosowany dwukrotnie w odstępie 10 dni. – Biofungicyd nie ma karencji. Nie zawiera żywych organizmów i dlatego może być stosowany łącznie z chemicznymi preparatami, co czyni go bardzo wygodnym w stosowaniu – mówił P. Boulet.

Do zabezpieczania rośliny przed chorobami pochodzenia bakteryjnego, Artur Śliz z Grupy Osadkowski polecał nawóz IonBlue zawierający miedź (wyróżnia się wysoką bioaktywnością) i siarkę. Produkt działa systemicznie. W tunelach należy go aplikować za pomocą fertygacji, w dawce 2-5 ml/1 l wody, co 10-14 dni. IonBlue można stosować także interwencyjnie (2-5 ml/1 l wody, co 7 dni). Nawóz polecany jest także w innych uprawach warzyw, np. kapustnych.

Przeciwdziałanie występowaniu szkodników

W uprawie rzodkiewki do walki ze śmietką stosowane są entomopatogeniczne nicienie Steinernema carpocapsae i Steinernema feltiae. – Pożyteczne nicienie są coraz częściej wykorzystywane do zwalczania szkodników w glebie, takich jak muchówki, larwy chrząszczy, gąsienice, pluskwiaki, turkucie – mówił Ł. Kutermach. Nicienie S. carpocapsae są tolerancyjne na wysokie temperatury, wytrzymują zarówno skokowy wzrost, jak i spadek temperatury. Działają najskuteczniej w zakresie temperatur 19-31°C. Nicienie S. feltiae są tolerancyjne na niskie temperatury, znoszą skokowy spadek temperatury i są najbardziej skuteczne w zakresie temperatur 14-26°C. W gospodarstwie braci Kopciów do walki ze śmietką w tunelach stosowano preparaty zawierające nicienie Steinernema feltiae (Capirel, Entonem – w dawce 50 mln na tunel wielkości 7 x 31 m), natomiast w uprawie polowej  S. carpocapsae (Casea, Capsanem – w dawce 1,5-3 mld/ha). Zabieg (opryskiwanie gleby) wykonywany jest do tygodnia po siewie rzodkiewki. Przy dużej presji śmietki lub w okresie wysokich temperatur wykonywany jest ponowny zabieg przed końcem cyklu produkcyjnego.

Karol Majchrowski z firmy Cosmocel polecał preparat Mite Mine (zawiera wapń, wyciągi roślinne). Produkt aktywuje i wzmacnia mechanizmy naturalnej odporności w roślinach, dzięki czemu są one mniej podatne na atak szkodników. Należy go stosować prewencyjnie, co 7 do 14 dni, w zależności od presji szkodników. Jest bezpieczny dla organizmów pożytecznych, nie ma po nim szkodliwych pozostałości. Środek można mieszać z nawozami i innymi środkami ochrony chemicznej. 

Biostymulacja i nawożenie roślin

– Skuteczna ochrona roślin, to nie tylko ochrona fungicydowa. Na ograniczanie chorób powinniśmy patrzeć zdecydowanie szerzej. Od wielu lat zwracamy uwagę na suchą masę, która odgrywa istotną rolę. Kiedy zawartość suchej masy w roślinach jest wyższa, tym problem chorób spada – mówił Pierre-Yves Boulet. Badania rejestracyjne pokazały, że dobrym rozwiązaniem jest stosowanie antystresantu Architect80 (zawiera aminokwasy), w formie mikrogranulatu o doskonałej rozpuszczalności. Może stanowić dodatek do mieszaniny zbiornikowej, gdyż jest kompatybilny z większością środków. Dodatkowo poprawia jakość tej mieszaniny poprzez obniżenie pH. Jednak jego podstawowa rola to wykorzystanie potencjału rośliny i przekierowanie energii na niezbędne procesy, a nie tracenie jej m.in. na walkę ze skutkami stresu. W gospodarstwie w Majkowie preparat był stosowany dwukrotnie, w dawce 0,5 kg/ha.

Rootex to produkt z oferty Cosmocel polepszający rozbudowę systemu korzeniowego. Rekomendowany jest do aplikacji (podlewanie) na etapie produkcji rozsady, w dawce 3-5 g/l wody.  W ciągu okresu wegetacyjnego można go aplikować przez system fertygacyjny (dawka 5 kg/ha) w celu utrzymania na wysokim poziomie aktywności systemu korzeniowego. – Właściciele gospodarstwa stosują ten produkt razem z preparatem zwierającym Trichoderma harzanium.  Dzięki tym zabiegom ograniczają problemy związane z występowaniem fuzariozy – mówił K. Majchrowski.

Michał Darnowski z firmy Timac Agro Polska do nawożenia sałaty polecał nawozy doglebowe Eurofertil 33 (wieloskładnikowy, zawiera potas w formie siarczanowej, mikroelementy i mezocalc – reaktywny i szybko działający wapń) i Sulfammo 23 (nawóz azotowy zawierający azot w formie amonowej i amidowej oraz 31% siarki). Oba produkty zawierają kompleks N-Process, który polepsza efektywność pobierania azotu z gleby oraz przyspiesza jego przetwarzanie w roślinie. Phisomax to nawóz wapniowy polecany do stosowania doglebowego. Wśród nawozów dolistnych do sałaty polecany jest Genaktis, który wspomaga wzrost masy zielonej.

Jak podkreślał Michał Wojcieszek z firmy Yara właściwy program nawożenia sałaty powinien być przygotowany na podstawie analizy gleby. Przed posadzeniem roślin rekomendowany jest nawóz wieloskładnikowy YaraMila COMPLEX (NPK, magnez i mikroelementy) oraz Nitrabor (saletra wapniowa z borem). W trakcie uprawy polecana jest saletra wapniowa Nitrabor lub Tropicote (na glebach z dużą zawartością boru). W przypadku sałaty masłowej powinno się ją stosować dwukrotnie, w dawce po 100 kg/ha. W trakcie wegetacji można dodatkowo wzmocnić rośliny stosując dolistnie nawóz Kristalon zielony (18-18-18), w dawce około 2-3 kg/ha, 1-2 razy, w zależności od długości okresu wegetacyjnego sałaty.

Zdrowotność plantacji sałaty i rzodkiewki

W kilku tunelach pojawiła się fuzarioza (sprawca Fusarium oxysporum f. sp. Lactucae) – choroba odglebowa powodująca obecnie coraz większe straty w uprawach sałaty. Objawy występowania choroby nasilają się w okresie wysokich temperatur. Jednym ze sposobów walki z fuzariozą, jaki ogrodnicy stosują jest zmianowanie. W tym celu w tunelach uprawiane są m.in. koper i pietruszka naciowa.

– Oprócz zmianowania, istotna jest uprawa odmian odpornych na sprawcę tej choroby – mówił Piotr Pietrzak. Do tego typu odmian należą Fusandra (uprawa pod osłonami i w polu, do sprzedaży na świeży rynek) oraz Jones (do uprawy tunelowej, z przeznaczeniem na sprzedaż do supermarketów). – W tunelach, w których nie występowała jeszcze fuzarioza lub pojawiła się w niewielkim nasileniu, można uprawiać także odmianę Vitrine, która jest tolerancja na tę chorobę – dodał doradca Enza Zaden.

Śmietkę w uprawie rzodkiewki udało się zwalczyć dzięki pożytecznym nicieniom z firmy Koppert. Poza tym w uprawach warzyw w tunelach nie było problemu z chorobami czy szkodnikami.