Przekonać się na własnej skórze

Pierwsze dwa tunele przeznczone do uprawy truskawek plantatorzy postawili w 2016 r. na próbę. Później, co roku plantacja była powiększana. W 2023 r. w ich gospodarstwie pod uprawę truskawek przeznaczonych jest już 20 tuneli pojedynczych. Pan Michał, zapytany, czy taka powierzchnia pozwala na uzyskanie satysfakcjonującego dochodu, stwierdził, że jest to już sposób na życie. Szczególnie jeśli w tunelach uprawiona jest odpowiednia odmiana, z której można zebrać wysokie plony, wysokiej jakości. Takie truskawki można sprzedać po dużo wyższych cenach niż te z upraw polowych.

Tunele pojedyncze stoją w Krzczonowie na całej powierzchni, jaka była do dyspozycji. Teraz, żeby zwiększyć liczbę rzędów, czyli zwiększyć powierzchnię produkcji, część konstrukcji będzie wymieniana na tunele zblokowane. Wtedy można na tej samej powierzchni umieścić więcej roślin i tym samym zwiększyć zbiory. Obecnie jest to jedyny sposób na powiększenie produkcji.

Na pierwsze nasadzenia w tunelach wybrano odmiany wczesne, z czego największe doświadczenie państwo Szaconiowie mają z truskawką Flair. Po kilku latach uprawy w gruncie zdecydowali się jednak na zmiany (Flair w uprawie w gruncie stanowi niewielki odsetek całej produkcji). W ubiegłym roku – już na stelażach – uprawiali Furorę. Obecnie w uprawie w tym systemie jest wyłącznie odmiana Hademar.

– Sadzonki wysadzane były 13 marca, a po dwóch miesiącach można już było zbierać owoce. Zbiory zaczęliśmy od początku maja i trwały do końca października. Wszystko zależy od warunków świetlnych, temperatury. Mimo że wiosna była wczesna, to jednak dość zimna. W maju było ryzyko wystąpienia przymrozków, trzeba było chronić rośliny za pomocą agrowłókniny przed spadkiem temperatury. To kosztowało sporo pracy, ale ogólnie udało się uchronić i już wybarwiające się, dorastające owoce, a także kwiaty, z których potem zbieraliśmy fajne plony – podsumowuje ten sezon pani Katarzyna.

Nowy system, nowe wyzwania

Zmiana z systemu uprawy w gruncie na uprawę w systemie rynnowym jest trudna. Często plantatorzy na tym etapie popełniają wiele błędów. Muszą nauczyć się układać pożywkę, robić pomiary EC i odczynu. Trudność potwierdza p. Katarzyna, która także szukała wszelkich dostępnych informacji o prowadzeniu upraw w matach kokosowych. Dużą pomoc plantatorzy uzyskali od doradcy firmy Calfert, Jarosława Barszczewskiego. To także dzięki niemu zdecydowali się na wejście na „wyższy poziom” uprawy. Jednak dzisiaj zgodnie twierdzą, że warto było zainwestować w system wysokich stelaży uprawowych, bo znacznie łatwiej jest i pielęgnować rośliny i zbierać owoce. Dodatkowo wybór odmian powtarzających to same zalety.

Rośliny są sadzone w worki z substratem

– W tunelu większość zabiegów ochrony jest prowadzona analogicznie, jak w gruncie. Trzeba uważnie monitorować rośliny od początku sezonu, od sadzenia i na bieżąco rozwiązywać pojawiające się problemy. W tunelu – dzięki wcześniejszej niż w polu wegetacji – można wprawdzie uniknąć pewnych szkodników, ale z drugiej strony przędziorki czy mszyce chętnie żerują na roślinach do końca sezonu, do października – przekazał pan Michał. Wyzwaniem jest także równoczesne kwitnienie i owocowanie w przypadku odmian powtarzających owocowanie. Trzeba w związku z tym dobierać odpowiednio środki ochrony. Państwo Szaconiowie w wielu przypadkach wykorzystują środki biologiczne, a chemiczne stosują tylko wówczas, gdy z roślin jeszcze nie zbierają owoców. Przestrzeganie karencji traktują bardzo poważnie, sami jedzą owoce ze swojej plantacji i chcą także swoim odbiorcom oferować truskawki bezpieczne dla zdrowia.

Dlaczego zmiana odmiany?

Uprawa tunelowa, w gruncie, na podwyższonych zagonach pozwalała na uzyskanie wczesnych plonów. Szczególnie, że w uprawie były odmiany najwcześniejsze, jak m.in. Flair. W tej grupie odmian wielu plantatorów stawia także na Clery. Wczesne odmiany, sadzone odpowiednio wcześnie, to był sposób na otrzymanie wyższej ceny na początku sezonu zbiorów, zanim pojawiły się owoce z upraw polowych. Jednak z nasadzeń Flair w gruncie można uzyskać maksymalnie do 1 kg owoców z rośliny. Pozostawienie roślin na kolejny rok nie jest opłacalne, bo plonowanie jest dużo niższe, a często pojawiają się problemy, czy to z chorobami, czy z roztoczem truskawkowcem. Po kilku latach doświadczenia z wczesnymi odmianami, Państwo Szaconiowie zainwestowali w stelaże uprawowe i zaczęli produkcję truskawki powtarzającej owocowanie. Wtedy okazało się, że taki system pozwala na uzyskanie wyższego plonowania z krzewinki, głównie dzięki rozłożonym w czasie zbiorom oraz wysokiej witalności roślin. Oczywiście początek zbioru można zaplanować przez dobór terminu sadzenia, a koniec jest mocno uzależniony od przebiegu pogody w sezonie.

Czy zmienia się podejście konsumentów?

Przez wiele lat konsumenci byli przyzwyczajeni do tego, że truskawki na targowisku czy ryneczku można kupić w czerwcu i lipcu. Dziś – przy odpowiednim doborze odmian na plantacjach – klient może mieć zapewnione owoce wysokiej jakości od maja do przymrozków jesienią. Czy jest na to gotowy? P. Katarzyna potwierdza, że ma wielu klientów, którzy są nadal zdziwieni, że wysokiej jakości owoce są dostępne przez tak długi czas. Jest coraz większa grupa osób, które z roku na rok uczą się, że w sierpniu i nawet w październiku mogą nadal przyjechać po świeże, deserowe, wysokiej jakości truskawki.

W tym roku ogrodnicy są bardzo zadowoleni z wyboru do produkcji tunelowej powtarzającej owocowanie odmiany Hademar, bo codziennie mogą praktycznie zbierać i zbywać owoce. Dzięki temu mogą utrzymać kontakt z klientami, którzy specjalnie przyjeżdżają do gospodarstwa nawet po 1 czy 2 kilogramy owoców.

Plonowanie Hademara na początku sierpnia br.

Rodzaj opakowania zależy od odbiorcy

Opakowanie to swego rodzaju wizytówka plantatora. Wprawdzie w supermarketach preferowane są opakowania zamykane, to jednak większość klientów uważa, że truskawki najlepiej prezentują się w koszykach.

– Do lamusa powinien odejść już sposób sprzedaży truskawek deserowych z tzw. patelni – uważa p. Katarzyna. Aż serce ściska, jak się patrzy na przekładanie owoców szufelką i pakowanie do torebek foliowych. Przecież deserowe truskawki to towar luksusowy, dbamy o owoce na każdym etapie, nie można tego zepsuć na samym końcu, prawie w ręku klienta – komentuje.

W gospodarstwie państwa Szaconiów owoce są zbierane w łubianki papierowe, oznakowane logo gospodarstwa. W takich są zbywane na miejscu. Przy wejściu do gospodarstwa jest wywieszona tablica z informacją o nim i z hasłem „my jadamy nasze truskawki niemyte”, co ma potwierdzać, że są bezpieczne. Najczęściej klienci przyjeżdżają po uprzednim umówieniu się z gospodarzami. Wtedy mają gwarancję najwyższej jakości, bo truskawki są zbierane „pod zamówienie”. Dla innych odbiorców owoce są przygotowywane w opakowaniach, jakich życzy sobie klient. Są to najczęściej 2-kilkogramowe koszyczki z łuszczki drzewnej. Większość owoców jest zbywanych w Lublinie, w określonych sklepach, dokąd p. Michał dowozi je własnym busem. Dzięki trwającej już kilka lat współpracy obydwie strony są zadowolone. Klienci, którzy przyzwyczają się do wysokiej jakości truskawek z tunelu, nie mają problemu z zaakceptowaniem wyższej ceny.