Czy każdy może uprawiać borówkę?

Rob Derikx, doradca produkcyjny z Holandii, próbował odpowiedzieć na pytanie, czy wszędzie można uprawiać borówkę. Jest zdania, że aby podjąć trafną decyzję trzeba odpowiedzieć na kilka pytań zanim zaczniemy zakładanie plantacji borówki. Przede wszystkim – czy gleba na moim polu jest odpowiednia? Jakiej jakości wodą dysponuję? Jaki klimat panuje w moim regionie i w jakim terminie oraz komu będę dostarczał owoce? Okazuje się, że w wielu nowych rejonach uprawy borówki gleba nie jest odpowiednia pod ten gatunek. Takim przykładem może być Kosowo, gdzie wielokrotnie okazywało się, że początkowo rośliny sadzone do gruntu, po kilku sezonach były transplantowane do pojemników.

Zakładanie plantacji borówki – w glebie czy w pojemniku?

Aby sprawdzić przydatność gleby warto wykonać jej analizę pod względem wielu parametrów, z których bardzo ważna jest zawartość próchnicy – materii organicznej niezbędnej dla krzewów do wzrostu i plonowania. W przypadku gleb lżejszych można sadzić rośliny w rodzimej glebie, jednak w przypadku gleb bardziej zwięzłych i nieprzepuszczalnych zaleca się uprawę w pojemnikach.

W pierwszym przypadku, po odwodnieniu pola, zaleca się wyoranie bruzd, wypełnienie ich podłożem przeznaczonym dla borówki, dodanie niezbędnych nawozów, ewentualnie siarki dla poprawy odczynu i przygotowanie rzędów do sadzenia roślin. Rzędy są najczęściej okrywane specjalną agrotkaniną, która w początkowej fazie wzrostu krzewów będzie pomagała utrzymywać wilgotność i głuszyć chwasty. Pod tkaniną rozkładane są linie nawadniające – po dwie na jeden rząd, z obu stron krzewów.

W drugim wypadku należy wybrać odpowiednie pojemniki do sadzenia krzewów. W zależności od wielkości wyjściowego materiału szkółkarskiego, można wykorzystać donice o pojemności od 25 do 60 litrów. Im większy pojemnik, tym dłużej roślina może w nim rosnąć. Donice muszą mieć odpowiednie otwory do odcieku wody, aby korzenie nie gniły.

Jakie rośliny, jakie odmiany borówki?

Najważniejszą cechą każdej sadzonki jest nie sama odmiana, ale zdrowotność. Rob Derikx zwrócił uwagę, że wszystkie sadzonki produkowane np. W Holandii są certyfikowane przez NAK – służby fitosanitarne, pod kątem zdrowotności (wolne od szkodników i chorób). W większości sadzonki są produkowane w profesjonalnych szkółkach z mikrosadzonek, albo z materiału in vitro (kultr tkankowych).

Standardowo rośliny na plantacjach są sadzone w rozstawie 2,75-3,00 x 1 m. W nowszych zaleceniach można spotkać gęstość sadzenia 2,00 m x 0,5-0,75 m, aby uzyskać możliwie jak najwyższe plony z hektara. Warto jednak pamiętać, że gęściej posadzone rośliny będą wymagały więcej uwagi i utrzymania kształtu rzędu i jego wysokości tak, aby rośliny się nie cieniowały wzajemnie.

Z odmian tak naprawdę nie można wskazać najlepszej. Wśród popularnych wczesnych wskazanych przez prelegenta są Duke i Huron, nieco tylko później dojrzewają Draper, Titanium i Bluecrop. Jeszcze późniejsze to m.in. Chandler, Megas Blue, Torro. Pod koniec sezonu borówkowego zbierane są Darrow, Legacy, a najpóźniej – Valor, Cargo, Liberty, Calypso Elliot, Last Call i Aurora. Niektóre z odmian nowych nadal wymagają sprawdzenia w warunkach danego kraju, gdyż nie zawsze zdążą dojrzeć ich owoce.

Owoce odmiany Calypso

Osłony dla borówki

Okazuje się, że osłony dla upraw borówki w postaci tuneli czy szklarni to rzadkość. Oczywiście jest to kwestia kosztów ponoszonych na takie konstrukcje. Osłony foliowe często służą najbardziej ochronie przed deszczem, czy słońcem (zapobieganie poparzeniom) niż uzyskaniu wcześniejszego plonu. Okazuje się, że w dobie wysokich kosztów energii dogrzewanie obiektów staje się zupełnie nieopłacalne. Większość plantatorów w momencie zakładania plantacji stawia słupy pod konstrukcje osłaniające przez gradem. Siatki są naciągane w okresie dorastania owoców. Folie natomiast są także dobrą inwestycją, gdy plantator myśli o zbiorze owoców – folia chroni owoce przed deszczem, zatem zbiera się je suche, można wówczas dłużej je przechować. Dodatkowo także lepsze są warunki pracy dla zbieraczy. Osłony z folii – czy to daszki czy tunele – są najczęściej stawiane na poletkach z odmianami dojrzewającymi najpóźniej, w okresie bardziej ekstremalnych opadów deszczu.

Konstrukcja pod osłony: foliowe daszki będą rozpostarte w okresie dojrzewania owoców (fot. 1-7 D. Łabanowska-Bury)