Rozsada kupiona czy produkowana własnym sumptem?

Decyzja o wyborze rodzaju rozsady na nowe nasadzenia wiosną należy od producenta. Warto kupić gotową rozsadę u profesjonalnego dostawcy, co robi coraz większa liczba producentów warzyw. Taka rozsada może być szczepiona na bardziej odpornych podkładkach. Jeśli jednak producent zdecyduje się na produkcję własnego materiału do zakładania plantacji, warto zwrócić uwagę na pewne, ważne kwestie dotyczące warunków prowadzenia takiej produkcji – przekazała dr Agnieszka Stępowska.

Rozsadę do zakładania plantacji pod osłonami nieogrzewanymi można także wyprodukować we własnym gospodarstwie. Jak informowała prelegentka, produkcja rozsady papryki pod osłony nieogrzewane trwa 6-7 tygodni, podczas gdy w przypadku oberżyny jest to 7-9 tygodni. Ten czas należy wziąć pod uwagę przy podejmowaniu decyzji o wysiewie nasion. Nasiona papryki kiełkują, w zależności od warunków i przygotowania, dość długo i nierównomiernie – nawet do 20 dni. Do wysiewu należy wykorzystać nasiona oryginalne, pochodzące z firm nasiennych (te pozyskiwane samodzielnie z plantacji owocujących mogą być zainfekowane patogenami, ponadto w przypadku odmian mieszańcowych u potomstwa następuje rozszczepienie cech).

Od wysiewu nasion do sadzenia papryki

Nasiona można wysiewać w pierścienie lub doniczki PE o średnicy 10 cm albo wielodoniczki VP 54, o pojemności 90 cm³. Substrat torfowy do produkcji rozsady powinien być najwyższej jakości, o zasobności 1,5-2 kg NPK/m³. Warto pamiętać o odczynie podłoża – pH na poziomie 5,5-6,5 (optymalnie 6,0).

Siew nasion powinien odbywać się nie wcześniej niż w 3. dekadzie lutego, zwykle w pierwszej dekadzie marca. Temperatura powinna wynosić najpierw 22-25°C, po wschodach należy utrzymać temperaturę 20-22°C, a w okresie produkcji rozsady można nieco obniżyć temperaturę do 18-20°C. Przed sadzeniem hartowanie powinno trwać 5-7 dni, przy temperaturze 15-18°C. Sadzenie na miejsce stałe można przeprowadzić w 2. i 3. dekadzie kwietnia lub później.

Rozsadę powinno się podlewać równomiernie przez cały okres produkcji. Przed sadzeniem rośliny można dokarmić 0,1% roztworem NPK. Jakość rozsady doniczkowanej gotowej do sadzenia na miejsce stałe to rośliny wysokości 15-20 cm, mające 5-7 liści, w przypadku produkcji w wielodoniczkach najlepszą jakość ma rozsada o wysokości 10-15 cm, mająca 4-6 liści – przekazała A. Stępowska.

Ewentualne problemy w produkcji rozsady, jak im zaradzić?

Za częstą przyczynę braku wschodów nasion dr A. Stępowska uznała nieodpowiednią wilgotność podłoża – zwykle jego przesuszenie w trakcie kiełkowania nasion. W efekcie dochodzi do zasychania kiełków. Niebezpieczna jest także zbyt wysoka wilgotność i niska temperatura, co z kolei powoduje gnicie nasion. Trzecia przyczyna to nadmierne zasolenie podłoża. W chwili sadzenia rozsady na miejsce stałe podłoże powinno mieć wilgotność 80-85% p.p.w. (pojemnikowej pojemności wodnej), a w kolejnych fazach – wiązania i dorastania owoców – 75-80% p.p.w. Natomiast p.p.w. poniżej 50% to zbyt mała wilgotność do poprawnego wzrostu roślin, a przy p.p.w. powyżej 90% są duże problemy w pobieraniu składników pokarmowych, m.in. magnezu.

Temperatura podłoża w trakcie uprawy ma wpływ na pobieranie składników pokarmowych. Optymalna to 15-23°C. W niskiej temperaturze, poniżej 10°C, mogą występować problemy z pobieraniem fosforu, a w zbyt wysokiej – powyżej 25°C – problemy w pobieraniu wapnia.

Po siewie można opryskać powierzchnię wilgotnego podłoża produktem o działaniu fungistatycznym, np. Previcur, aby nie dochodziło do rozwoju chorób grzybowych. Druga metoda to posypywanie podłoża po zasiewie piaskiem, co będzie także pośrednio zabezpieczało przed atakiem szkodników – ziemiórek i brzegówek – doradzała A. Stępowska.

Jak temperatura wpływa na wzrost roślin? Podłoże powinno być o 4°C chłodniejsze niż powietrze. W przeciwnym razie dojdzie do osłabienia wzrostu roślin i gorszy będzie ich rozwój.

Przy produkcji rozsady w wielodoniczkach warto pamiętać, aby nie stały bezpośrednio na podłożu. Tylko zachowanie dystansu pozwala na swobodny wyciek nadmiaru wody, ale przede wszystkim na przepływ powietrza, co reguluje warunki termiczne. Nierównomierne nawadnianie skutkuje przesuszeniem jednych komórek a nadmiernym nawilgoceniem innych, i to za każdym podlewaniem – powiedziała prelegentka. W efekcie dochodzi do wymywania nasion lub zasychania kiełków. Później dochodzi także do wymakania roślin, porastania podłoża mikroflorą, a także do pojawienia się ziemiórek – dodała.

Na podłożu czasem występują grzyby saprofityczne, np. gipsówka brunatna, która jest szkodliwa głównie dla rozsady. Niestety, nie ma środków do ich zwalczania. Jedyne co redukuje ich wzrost to przesuszenie podłoża, ale niestety rozsada nie lubi przesuszania – informowała A. Stępowska.

Patrząc wstecz – wnioski z sezonu 2023 r.

Jak przekazała  prelegentka, w ubiegłym roku wiosną problemem było zahamowanie wzrostu po sadzeniu spowodowane przede wszystkim niską temperaturą. W takich warunkach – przy średniej dobowej temperaturze poniżej 15°C – roślina nie jest w stanie pobierać składników pokarmowych z nawozów dostarczonych do gleby. Roślin nie powinno się w takiej sytuacji nawozić dolistnie nawozami azotowymi, lepiej wybrać nawóz z fosforem.

Drugi problem, obserwowany co roku, to opadanie zawiązków. Dochodzi do niego w wyniku każdego stresu, np. w efekcie zbyt dużej liczby zawiązków w stosunku do masy zielonej, a także gdy jest zbyt wysoka temperatura powietrza w tunelu, albo gdy roślina jest nadmiernie obciążona dorastającymi owocami. BM86 to jedyny produkt, który może wpłynąć pozytywnie na wspomaganie kwitnienia roślin – zalecała A. Stępowska.

Na dorastających paprykach widoczne także często były objawy suchej zgnilizny wierzchołkowej. Jest to skutek niedoboru wapnia w owocach, na ogół przy problemach z jego pobieraniem – przy zbyt niskiej/za wysokiej/nierównomiernej wilgotności podłoża lub/i powietrza. Warto rozpocząć nawożenie dokorzeniowe saletrą wapniową od fazy, gdy owoc ma wielkość orzecha włoskiego. W dokarmianiu dolistnym lepiej wybrać mrówczan wapnia.

Zasady żywienia roślin w nowoczesnej uprawie

Głównym źródłem związków pokarmowych powinna być fertygacja ustawiczna, roztworem nawozowym w stężeniu 0,1-0,15%. Przez pierwsze 6 tygodni po posadzeniu należy podawać pożywkę w ilości 0,7-1 l/roślinę, a od 9. tygodnia do końca VIII – zwiększyć dawkę do 1,5-2 l/roślinę. We wrześniu można ograniczyć dawkę wody do 0,5-1 l/roślinę.

Specjalistyczne nawozy dolistne z fosforem i krzemem są wskazane w okresie wzrostu wegetatywnego. Nawozy wapniowe należy podawać od czerwca do końca lipca. W pełni owocowania najlepiej skupić się na nawozach z potasem i aminokwasami.

Prelegentka polecała także stosowanie stymulatorów i nawozów aktywizujących w poszczególnych fazach wzrostu rośliny. Funkcjonowanie systemu korzeniowego mogą wspomagać produkty zawierające związki humusowe, aktywny tlen i mikroorganizmy. W okresie budowy masy zielonej, rozwoju kwiatów i zawiązków oraz na wybarwianie owoców pozytywnie będą wpływać wyciągi roślinne.