Odpowiednie warunki glebowe

Można je uzyskać przy prawidłowym wykorzystywaniu resztek pożniwnych. Należy pamiętać, że nawet po zebraniu plonów z pola na każdym hektarze zostaje ponad 12 ton pozostałości po roślinach (liści, łodyg i korzeni), które warto przekształcić w wartościowy nawóz, najpierw muszą one przejść skomplikowany proces rozkładu. W jego wyniku uwalniane są do środowiska glebowego stosunkowo duże ilości składników odżywczych w formach łatwo przyswajalnych dla roślin.

Nie można również zapominać o regulowaniu pH gleby przez jej okresowe wapnowanie (najlepiej węglanowymi nawozami wapniowymi). Trzeba również pamiętać o wzbogacaniu gleby w azot, ponieważ wyczerpanie dostępnych form tego pierwiastka w glebie spowolni tempo rozkładu materii organicznej. Aby zapobiec temu zjawisku należy stosować na każdą tonę resztek organicznych wprowadzać około 5-10 kg azotu.

Podstawą utrzymania żyzności uprawnej warstwy gleby jest zapewnienie wystarczającej ilości materii organicznej w odpowiedni sposób zmineralizowanej i zhumifikowanej. Przeważnie jednak w glebie nie ma wystarczających jej ilości, a ta, która jest, to często trudne do rozłożenia łodygi, korzenie i inne resztki pozostające na polu po uprawach warzyw.

Często resztki te porażone są przez choroby i szkodniki. Pewne staje się to, że należy ten problem jakoś rozwiązać. Najlepiej zrobić to za pomocą najbardziej naturalnych sposobów, czyli przy pomocy kwasów humusowych, preparatów bakteryjnych i odpowiednio dobranych nawozów mineralnych (azotowych i mikroelementowych).

Preparaty humusowe

Określane są one inaczej jako polepszacze glebowe, a ze względu na fakt, że oddziałują korzystnie na rozwój korzeni, często określa się je także jako stymulatory wzrostu i rozwoju korzeni. Zawierają przede wszystkim kwasy humusowe (huminowe i fulwowe). Szczególnie pomocne są one na glebach ubogich w próchnicę oraz wszędzie tam, gdzie od lat zaniedbywane było nawożenie organiczne. Co ważne, preparaty humusowe nie tylko poprawiają strukturę, ale i chłonność gleb, ułatwiając roślinom pobieranie z gleby składników odżywczych i wody. Kwasy humusowe odgrywają ważną, strukturotwórczą rolę w glebie, są również nieodzownym elementem wspomagania roślin. Kwasy huminowe mają bezpośredni wpływ na błony komórkowe, powodując wzrost ich przepuszczalności, a w rezultacie skuteczniejszy transport związków mineralnych do miejsc aktywnych metabolicznie. Związki te wpływają też pozytywnie na kiełkowanie nasion oraz rozwój siewek oraz szybkie przyjmowanie się rozsady.

W dzisiejszym warzywnictwie jak powszechnie wiadomo koniecznością staje się stosowanie dobrych jakościowo preparatów humusowych. Takim preparatem jest Lignohumat Super, który jako jedyny na rynku jest bardzo skoncentrowany (zawiera 95% kwasów humusowych, w tym 20-25 % kwasów fulwowych). Lignohumat super w odróżnieniu od innych preparatów na rynku bardzo łatwo się rozpuszcza nie pozostawiając żadnych osadów, a jego źródłem pochodzenia nie są kopaliny (leonardyty) tylko lignina. Zatem jest on podobny do naturalnych kwasów humusowych glebowych, które również powstają z przetwarzania związków ligninowych i celulozowych. Tak właśnie wytwarzany jest Lignohumat super (oczywiście procesy humifikacji w glebie przebiegają kilka-kilkanaście lat, proces technologiczny produkcji lignohumatu został skrócony i specjalistycznie opracowany w warunkach produkcyjnych).

Preparaty bakteryjne

To kolejna grupą preparatów zaliczanych do użyźniaczy glebowych. Oparte są na czystych kulturach bakterii naturalnie występujących w glebie, często na mieszaninach różnych ich rodzajów. Pożyteczne bakterie takie z rodzajów Azotobacter, Bacillus, Pseudomonas i inne stanowią integralną część żyznej i zdrowej gleby, a ich brak lub niedostateczna ilość powoduje zachwianie wszystkich procesów w niej zachodzących. Celem działania pożytecznych mikroorganizmów jest przyspieszanie rozkładu odpadków i szczątków organicznych, zwiększanie dostępności odżywczych składników mineralnych i przydatnych związków organicznych, wiązanie azotu atmosferycznego oraz ograniczanie działania pochodzących z gleby patogenów (m.in. poprzez konkurencję o miejsce i pokarm oraz wytwarzanie naturalnych antybiotyków, pasożytowanie na grzybach patogenicznych, dezaktywowanie szkodliwych enzymów produkowanych przez fitopatogeny, uruchamianie naturalnej odporności roślin) oraz uczestniczenie w tworzeniu gruzełkowej struktury gleby (poprzez wytwarzanie śluzów). Pożyteczne bakterie glebowe przyczyniają się również do stymulowania wzrostu roślin poprzez wytwarzanie naturalnych fitohormonów.

Niestety w glebie użytkowanej intensywnie pod uprawę warzyw bogactwo mikroorganizmów glebowych jest często ograniczone. Ich niedobór jest wynikiem zaniedbania nawożenia organicznego, przenawożenia nawozami mineralnymi (nadmierne zasolenie gleb jest dla mikroorganizmów toksyczne), a także stosowania chemicznych środków ochrony roślin. Niekorzystny wpływ na obecność mikroorganizmów glebowych ma też zanieczyszczenie środowiska, dlatego ważne jest, aby ilość tych bakterii była regularnie uzupełniana (np.: wiosną i jesienią na resztki organiczne po zbiorach). Warto również wspomnieć, że do rozwoju pożytecznej mikroflory niezbędne są kwasy humusowe, które stanowią naturalne środowisko jej życia oraz źródło pokarmu. Jak podają źródła naukowe kwasy humusowe sprzyjają rozwojowi i namnażaniu się pożytecznych mikroorganizmów, nawet od kilkuset do kilku tysięcy razy.

Doskonałymi preparatami mikrobiologicznymi tzw. funkcyjnymi są produkty z linii biBacter firmy Agrarius. Charakteryzują się one zawartością bardzo duże ilości różnych mikroorganizmów (Bacillus subtilis – bi protect, Bacillus azotofixans – bi azot , Bacillus megaterium – bi fosfor). Każdy produkt z tej serii zawiera czyste kultury jednej bakterii, więc dokładnie wiemy jaki efekt uzyskamy po jego zastosowaniu. Bakterie zawarte w produktach (w bardzo dużym stężeniu – kilka miliardów bakterii tworzących kolonie w każdym gramie preparatu) naturalnie występują w tzw. ryzosferze czyli w bezpośrednim sąsiedztwie roślin uprawnych. Mają za zadanie nie tylko utrzymywać glebę w odpowiedniej strukturze i jakości, ale także poprzez substancje, które wydzielają w trakcie swojego życia działają na rośliny stymulująco zapewniając odpowiedni wzrost korzeni. Przekłada się to na lepsze nawodnienie i odżywienie roślin. Zatem również mikroorganizmy mogą być doskonałymi, stymulującymi wzrost sprzymierzeńcami roślin. Resztki organiczne w postaci pozostałości po uprawie to cenne źródło składników pokarmowych, ale także niechcianych patogenów chorobotwórczych i szkodników. Warto zatem pozbyć się ich za pomocą odpowiednich preparatów bakteryjnych, które poprzez rozkład resztek sprawiają, że szkodniki nie mają odpowiedniego środowiska do zimowania (zimują w słabo rozłożonych resztkach pożniwnych), a patogeny dzięki wspomnianym już wcześniej cechom bakterii zostają w znaczny i naturalny sposób wyeliminowane z gleby. Do tego celu warto wykorzystać bakterię Bacillus subtilis, znajdującą się w preparacie bi protect, która jest niezastąpiona w tym przypadku.

Materia organiczna

Pozostawiona w glebie materia organiczna może wnieść bardzo duże ilości substancji odżywczych, pod warunkiem, że zostanie szybko rozłożona. Uwolnione składniki pokarmowe pochodzące z jej rozkładu bardzo dobrze odżywiają rośliny, szczególnie w początkowej fazie ich wzrostu. W trakcie rozkładu resztek organicznych powstają substancje, z których w konsekwencji przemian biochemicznych tworzy się próchnica. Poprawia się struktura gleby, stosunki powietrzno-wodne, gleba szybko się nagrzewa wiosną, a wykonywanie wszelkich zabiegów agrotechnicznych związanych przygotowaniem gleby pod zasiewy staje się dużo łatwiejsze.

Jak zatem sprawić, by resztki organiczne korzystnie wpłynęły na zawartość próchnicy w glebie?

Otóż, składniki pokarmowe, które dostarczamy glebie w formie resztek nie są od razu dostępne dla roślin. Tempo ich rozkładu uzależnione jest od aktywności biologicznej gleby – aby ten proces przyspieszyć i zwiększyć jego efektywność należy zastosować odpowiednie preparaty, które umożliwią szybki zwrot glebie części wywiezionych wraz z plonem składników pokarmowych. Preparaty te dzięki aktywnemu wspomaganiu procesu rozkładu resztek organicznych generują substancje, z których w konsekwencji przemian biochemicznych tworzy się próchnica.

Zbadano, że jedna jednostka próchnicy posiada kilkaset razy większe możliwości sorpcyjne, aniżeli taka sama jednostka materii mineralnej. Humus ma również istotny wpływ na powstawanie i utrzymanie struktury agregatowej gleb. Próchnica jest również głównym magazynem azotu organicznego. Wzrost zawartości próchnicy w glebie o każdy 1% to możliwość skumulowania aż o kilka ton więcej azotu więcej na hektar. Poziom materii organicznej wpływa również na pojemność wodną gleby, związki humusowe działają jak swego rodzaju pochłaniacze wilgoci, tej dostępnej dla korzeni roślin potrafią zatrzymać trzy, a nawet pięciokrotnie więcej. To sprzyja bardziej efektywnemu wykorzystaniu wody opadowej i tej podawanej systemami nawadniającymi nawet w 85%. Gleby o niskiej zawartości próchnicy wykorzystują wodę jedynie w 10-20%. Gleba zasobna w próchnicę kumuluje do kilku tysięcy razy więcej wody (przy 0,5% – kumulacja wody to zaledwie około 50-80 000 litrów/ha, przy 4% materii organicznej to aż 600 000-650 000 litrów/ha), sprzyja to oszczędzaniu wody przeznaczonej do podlewania roślin.

Warto również wspomnieć, że zmniejszenie poziomu próchnicy o 1% powoduje zmniejszenie pojemności wodnej gleby aż o 30%, a także wpływa na wypłukiwanie kationów K⁺, Mg²⁺, Ca²⁺ do wód gruntowych. Substancje próchniczne odgrywają również istotną rolę w ochronie środowiska glebowego przed negatywnymi skutkami nadmiernej chemizacji rolnictwa oraz przed skażeniem gleby odpadami przemysłowymi.

Należy również pamiętać, że gleba wraz z resztkami organicznymi musi być nawożona nie tylko azotem, ale warto również stosować mikroelementy takie jak np. molibden, miedź, cynk i mangan. Molibden wchodzi w reakcje z celulozą ze słomy i odżywia bakterie azotowe. Ponadto eliminuje on problemy z wykonaniem uprawek, umożliwia wyrównane wschody roślin, ułatwia ukorzenienie rozsady i wysoki wigor roślin. Wpływa na rozwój systemu korzeniowego poprzez stymulację ryzosfery, co pozwala na lepsze zaopatrzenie roślin w składniki pokarmowe i wodę. Zwiększenie aktywności mikrobiologicznej gleby i bioróżnorodności gleby to kolejne istotne korzyści z jego zastosowania. Pozostałe mikroelementy uczestniczą w przemianach i rozkładzie ligniny.

Nowością na polskim rynku jest nawóz azotowy Full Terminator, który kompleksowo zapewnia szybki rozkład resztek organicznych pozostawionych w glebie. W skład nawozu wchodzą składniki pokarmowe takie jak: azot, sód, bor, miedź, mangan, molibden, cynk, substancje humusowe i związki poprawiające ‘przyleganie’ nawozu do resztek, co potęguje jego działanie. Jest jedynym, innowacyjnym na polskim rynku nawozem azotowym bezpiecznym dla pożytecznych mikroorganizmów, ponieważ nie dość, że nie uśmierca bakterii to, jak pokazały badania mikrobiologiczne, doskonale wpływa na ich namnażanie się. Zaleca się stosowanie wraz z tym nawozem preparatów bakteryjnych, szczególnie bi protect (ale również bi azot i bi fosfor), które wspomagają proces rozkładu resztek pożniwnych (organicznych), działają wysoce fitosanitarnie, ponadto zapewniają bardzo dobre odżywienie roślin oraz stymulują ich wzrost (poprzez produkcję naturalnych fitohormonów).

Więcej informacji na stronie www.agrarius.eu, Facebook i YouTube

W związku z dynamicznym rozwojem firma ORGANIKA-AGRARIUS poszukuje osób chętnych do reprezentowania firmy jako doradca – rolniczy (przedstawiciel handlowy) w szczególności w specjalizacji warzywnictwo i sadownictwo. Wszystkich zainteresowanych z regionów województw mazowieckiego, łódzkiego, małopolskiego zapraszamy do kontaktu z nami, oraz przesyłania CV na adres biuro@agrarius.eu