Przędziorek chmielowiec  (Tetranychus urticae)…

jest jednym z najgroźniejszych szkodników roślin pod osłonami. Cykl rozwojowy szkodnika obejmuje 5 pokoleń: jajo – larwa – dwa stadia nimf – osobnik dorosły. Samice mogą przezimować na elementach konstrukcyjnych obiektu. W takcie diapauzy nie odżywiają się i nie składają jaj. Na rozwój przędziorków w uprawie wpływ ma wiele czynników m.in. wilgotność powietrza i temperatura. Szkodniki preferują wysokie temperatury, niską wilgotność powietrza oraz miejsca nasłonecznione. Populacja tego gatunku zatrzymuje swój rozwój w temperaturze niższej niż  12°C i wyższej niż 40°C.

Ze względu na szybkie tempo rozwoju poszczególnych pokoleń, przędziorki potrafią w krótkim czasie spowodować bardzo duże szkody w uprawie. Objawy żerowania widoczne są na blaszce liściowej w postaci charakterystycznych drobnych, żółtych plam. Powodują je dorosłe osobniki, nimfy oraz larwy, które zasiedlają dolną część liści. W dużych skupiskach szkodnika widoczna jest przędza. Żerowanie skutkuje zahamowaniem wzrostu roślin oraz zmniejszeniem plonu.

Jednym z najważniejszych wrogów naturalnych przędziorka chmielowca jest dobroczynek szklarniowy (Phytoseiulus persimilis) – zawarty np. w preparacie Spidex. Ten drapieżny roztocz preferuje niższe temperatury. W 20°C populacja dobroczynka szklarniowego rozwija się szybciej niż populacja przędziorka. Osobniki dorosłe żerują na wszystkich stadiach rozwojowych przędziorków, nimfy preferują larwy i jaja szkodnika. P. persimilis należy wprowadzać do uprawy po pojawieniu się przędziorków. W ogniska występowania  należy wprowadzać Spidex w ilości minimum 25 szt./m², oraz minimum 6 szt./m² w okolice ognisk. Introdukcję należy powtarzać przez kilka tygodni, aż do momentu uzyskania przez dobroczynka liczebnej przewagi nad populacją przędziorków.

Do ochrony biologicznej przed tymi szkodnikami wykorzystywany jest także dobroczynek kalifornijski (Neoseiulus californicus) – znajdujący się m.in. w preparatach Spical i Spical Plus. Samice tego drapieżnego roztocza żywią się wszystkimi stadiami rozwojowymi przędziorków. Nimfy dobroczynka kalifornijskiego preferują jaja, larwy i nimfy, natomiast larwy – jaja szkodnika. W przypadku braku przędziorków dobroczynek kalifornijski może przetrwać pewien czas odżywiając się pyłkiem roślin. W przeciwieństwie do dobroczynka szklarniowego, dobroczynek kalifornijski toleruje wysokie temperatury i niską wilgotność powietrza. Spical Plus należy introdukować zapobiegawczo w ilości 1 saszetka /2,5 m².

Aktualne zalecenia dotyczące ochrony ogórków z wykorzystaniem metod biologicznych znajdują się w Programie Integrowanej Ochrony Ogórka.

Mączlik szklarniowy (Trialeurodes vaporarium)…..

to szkodnik powszechnie występujący w uprawach pod osłonami. Rozwój tego pluskwiaka obejmuje 6 stadiów: jajo – cztery stadia larwalne – postać dorosła. Szkodnik najszybciej rozwija się w temperaturze 30°C – rozwój od jaja do postaci dorosłej trwa 27 dni. Jedna samica w uprawach ogórków potrafi znieść w ciągu życia do 700 jaj (9 jaj dziennie), najwięcej w temperaturze 20°C.

Mączliki wysysają soki komórkowe roślin co prowadzi do zaburzenia fizjologii rośliny – opóźniają wzrost, liście więdną i opadają. Nadmiar pobranego z sokiem cukru szkodniki wydalają w postaci spadzi. Mączliki mogą być również wektorami wirusów.

Kluczową rolę w profilaktyce przeciwko mączlikowi odgrywa regularny monitoring uprawy. Do tego celu stosowane są żółte tablice lepowe, które rozwiesza się nad roślinami. Rośliny także powinny być lustrowane na obecność szkodników przynajmniej raz w tygodniu.

Do zwalczania szkodnika wykorzystuje się dobrotnicę szklarniową (Encarsia formosa) – preparat En-strip.  Dorosła błonkówka składa jaja do wnętrza ciała larw mączlika, które po pewnym czasie obumierają i stają się czarne. Gdy błonkówka wewnątrz jest w pełni wykształcona, wygryza okrągłą dziurę i jako dorosły owad wychodzi z ciała żywiciela. Po pojawieniu się pierwszych mączlików należy wprowadzić En-strip w ilości 2 szt./m², co 2 tygodnie. Przy małym nasileniu szkodnika należy introdukować 3-6 szt./m² (co tydzień, minimum 3-krotnie), a w ogniska występowania 10-20 szt./m² . Dodatkowo można rozwiesić 2-3 tablice lepowe na 1 m². Pomocne są także żółte taśmy lepowe.

Wciornastki…

widziane „gołym okiem”, przypominają małe, czarne kreseczki. Rozwijają się przechodząc 6 stadiów – są to kolejno: jajo, dwa stadia larwalne, protonimfa, nimfa i postać dorosła.

W wyniku żerowania wciornastków na liściach widoczne są drobne, srebrzystobiałe plamy, początkowo usytuowane wzdłuż nerwu głównego, a z czasem na całej powierzchni. Liście żółkną i zamierają. W obrębie plam widoczne są czarne, błyszczące grudki – odchody szkodnika. Wciornastki uszkadzają także kwiaty, które stopniowo zasychają. Owoce mogą być zniekształcone i mieć popękaną skórkę.

Bardzo pomocne we wczesnym wykrywaniu obecności wciornastków są niebieskie tablice lepowe, które należy wywieszać w szklarni bezpośrednio po wysadzeniu rozsady na miejsce stałe. Do biologicznej walki z wciornastkami można wykorzystywać kolejnego przedstawiciela dobroczynkowatych Amblyseius swirskii. Ten drapieżny roztocz odżywia się larwami wciornastków, jajami mączlików oraz przędziorkami. Można stosować go zapobiegawczo z wykorzystaniem preparatów Swirski Mite Plus lub Swirski Mite LD. Ponadto przeciwko wciornastkom można zastosować produkt Limonica, który zawiera gatunek Amblyseius limonicus – zwalcza larwy wciornastków (w pierwszym i drugim stadium larwalnym) oraz jaja i larwy mączlików (wszystkie stadia larwalne).