Objawy ToBRFV na pomidorach i papryce

Nowy wirus występuje głównie w uprawach pomidorów i papryki, ale może porażać także inne gatunki z rodziny psiankowatych, np. tytoń (Nicotiana benthamiana, N. glutinosa, N. sylvestris, N. tabacum) czy chwasty – komosę murową (Chenopodiastrum murale) i psiankę czarną (Solanum nigrum) – stanowiące później źródło nowych zakażeń. Na oberżynie i ziemniaku po wprowadzeniu ToBRFV nie zaobserwowano objawów chorobowych ani obecności wirusa w komórkach tych roślin w późniejszym czasie.

Na roślinach pomidorów objawy infekcji występują w różnym nasileniu, zależnym od odmiany. Część z nich przypomina objawy infekcji wirusem mozaiki pepino (PepMV). W przypadku ToBRFV mogą pojawiać się mozaiki liści, przebarwienia przypominające chlorozy, cętkowatość, nierówna, nieco pomarszczona powierzchnia blaszek liściowych, czasem także ich zwężenie. Na ogonkach liściowych, szypułkach i działkach kielicha mogą występować nekrotyczne plamy, na owocach – żółte, marmurkowate przebarwienia lub brązowe plamki, o zmienionej powierzchni. Występują również deformacje owoców czy nierównomierne ich dojrzewanie. Zdarza się także zmniejszenie liczby owoców w gronach. Pomidory z objawami porażenia tracą wartość handlową.

W uprawach papryki wirus ToBRFV powoduje deformacje oraz żółknięcie i mozaiki liści, a na owocach – deformacje, żółte lub brązowe plamy o zmienionej powierzchni, a także pasiaste przebarwienia.

Wysoka infekcyjność ToBRFV

Wirus ToBRFV jest wysoce zakaźny. Łatwo się rozprzestrzenia na plantacjach i infekuje kolejne rośliny. Może być przenoszony mechanicznie – przez narzędzia, podczas zabiegów i prac pielęgnacyjnych (na rękach, ubraniach itd.), a także poprzez bezpośredni kontakt roślin. Jego wektorami mogą być również trzmiele wykorzystywane do zapylania roślin.

W oficjalnych źródłach można znaleźć nieco sprzeczne informacje. W Raporcie EPPO 01 – 2019 pojawia się stwierdzenie, że ToBRFV może być przenoszony przez nasiona i  wskazane jest testowanie nasion na obecność tego wirusa, aby zapobiec pojawieniu się nowych ognisk choroby. Z kolei w opisie w wykazie patogenów alertowych – również na stronach EPPO – widnieje informacja, że podejrzewa się przenoszenie się ToBRFV z nasionami, ale wymaga to jeszcze dalszej weryfikacji. Podobny jest przekaz holenderskiej inspekcji Naktuinbouw (The Netherlands Inspection Service for Horticulture), według której nie ma wystarczających dowodów na to, że źródłem zakażeń mogą być nasiona. Zapewne dalsze badania nad wirusem pozwolą wyjaśnić te wątpliwości i określić sposób jego rozprzestrzeniania się na dalsze odległości.

W raportach na temat nowych zagrożeń fitosanitarnych dla Polski, publikowanych przez PIORiN (Państwową Inspekcję Ochrony Roślin i Nasiennictwa), nie wymieniano dotąd wspomnianego wirusa.

Obecnie dostępne odmiany pomidorów nie mają odporności na ToBRFV. Wirus ten przełamał odporność odmian na inne tobamowirusy – Tobacco mosaic virus (TMV) i Tomato mosaic virus (ToMV). Rozprzestrzenianiu się chorób wirusowych można zapobiegać poprzez eliminowanie chorych roślin i ścisłe przestrzeganie higieny w uprawie.