Wymagania pokarmowe warzyw

Potrzeby pokarmowe papryki, pomidora i ogórka są dość zbliżone, szczególnie jeśli chodzi o azot azotanowy, fosfor i potas. Azot jest głównym składnikiem pokarmowym odpowiedzialnym za plon. Warzywa potrzebują odpowiedniej masy wegetatywnej przed wejściem w fazę kwitnienia. Niedobór azotu powoduje ograniczenie wzrostu wegetatywnego i wiązania owoców. Potas jest ważny dla jakości owoców, wpływa na gęstość skórki, soczystość i chrupkość. Potas również poprawia odporność roślin na stresy środowiskowe. Zapotrzebowanie na fosfor jest wyższe w późniejszym okresie wzrostu, kiedy owoce dojrzewają. Jakie powinny być poziomy podstawowych składników pokarmowych w glebie – przestawia poniższa tabela.

Standardowe zawartości makroskładników dla warzyw uprawianych w podłożach organicznych i mineralnych (w mg/dm³)

Pomidor: Wzrost poziomu fosforu jest szczególnie ważny w fazie dojrzewania owoców. Zalecane poziomy to około 300-350 mg na decymetr sześcienny gleby.

Papryka: Zapotrzebowanie na azot, fosfor i potas jest dość zrównoważone. Zalecane poziomy fosforu to około 250-300 mg na decymetr sześcienny gleby.

Ogórek: Zawartość azotu, fosforu jest podobna jak u papryki i pomidora, ale ogórki wymagają nieco więcej potasu.

W przypadku sałaty zapotrzebowanie na azot, fosfor i potas jest niższe niż u papryki, pomidora i ogórka. Sałata, jako roślina o krótkim okresie wegetacji, ma specyficzne wymagania pokarmowe. Sałata potrzebuje dużych ilości azotu, szczególnie w fazie wzrostu liści. Zalecane poziomy azotu to około 100-150 mg na decymetr sześcienny gleby. Fosfor jest kluczowy dla rozwoju korzeni i ogólnego zdrowia rośliny. Zalecane poziomy fosforu to około 200-250 mg na decymetr sześcienny gleby. Potas wpływa na jakość liści i ich odporność na choroby. Zalecane poziomy potasu to około 200-300 mg na decymetr sześcienny gleby.

Sałata, podobnie jak inne warzywa, potrzebuje również makroelementów takich jak magnez (Mg) ważny dla fotosyntezy i ogólnej wydajności rośliny czy wapń (Ca) – kluczowy dla zdrowia tkanek roślinnych i wzrostu liści. Należy również zadbać o odpowiednie pH gleby, które powinno wynosić około 6,0-6,5.

Nawożenie przedwegetacyjne, pogłówne

Nawożenie najczęściej w tradycyjnej uprawie warzyw pod osłonami prowadzone jest w formie posypowej, przy czym maksymalne dawki przedwegetacyjne i pogłówne są uzależnione są od wrażliwości roślin na zasolenie gleby. Dla roślin o dużej wrażliwości takich, jak sałata, rzodkiewka, pietruszka i endywia jednorazowe dawki przedwegetacyjne w przypadku azotu powinny wynosić około 5 g na metr kwadratowy, fosforu około 15 g na metr kwadratowy, potasu około 15 g na metr kwadratowy, a stężenie soli nie powinno przekraczać 250 g na metr kwadratowy. Dla roślin o średniej i małej wrażliwości te dawki mogą być wyższe, a więc dawka azotu może wynosić 10 g na metr kwadratowy, fosforu 20 g na metr kwadratowy, a potasu 25 g na metr kwadratowy, a stężenie soli dopuszczalne wynosi 300 g na metr kwadratowy.

Współczynnik sorpcji

– Przy nawożeniu należy również uwzględniać współczynniki sorpcji. Dotyczy to głównie nawożenia fosforowego, bowiem fosfor jest łatwo sorbowany przez kompleks sorpcyjny – informował wykładowca.

Gleby różnią się zdolnością do sorbowania fosforu, co wpływa na efektywność nawożenia. W przypadku gleb lekkich kwaśnych, współczynnik sorpcji wynosi około 3, dla gleb neutralnych, podobnie jak w przypadku gleb lekkich kwaśnych, współczynnik sorpcji wynosi około 3. W przypadku gleb kwaśnych zasadowych współczynnik sorpcji wynosi około 5. Współczynniki sorpcji dla azotu i potasu są w zasadzie takie same, wynoszą około 1-1,2.

Z tego powodu, przy nawożeniu, szczególnie ważne jest dostosowanie dawek nawozów do specyficznych warunków glebowych, aby uzyskać optymalne wyniki. Współczynnik sorpcji zależy m.in. od zawartości substancji organicznej w glebie, a więc tam gdzie jest większa zawartość substancji organicznej, tam powinno się stosować wyższe współczynniki sorpcji – przekazał prof. S. Kaniszewski.

Fertygacja warzyw

Oprócz nawożenia posypowego w uprawie w glebie  można stosować nawożenie płynne – w postaci fertygacji. Do tego celu należy przygotować odpowiednią pożywkę, której stężenie powinno być uzależnione od wymagań pokarmowych roślin. Dla tych roślin o krótkim okresie wegetacji, takich jak np. sałata czy rzodkiewka, stężenie składników pokarmowych jest niższe i wynosi: w przypadku azotu 70 mg/l, fosforu 20 mg/l, potasu 100 mg/l, magnezu 40 mg/l, wapnia 10 mg/l.

W przypadku roślin o dłuższym okresie wzrostu, tworzących większą biomasę, a więc o wyższych wymaganiach pokarmowych, stężenia są wyższe, i tak mogą wynosić dla azotu 100-150 mg/l, dla fosforu 30-40 mg/l, dla potasu 150-200 mg/l, dla magnezu 50-60 mg/l i dla wapnia 150-200 mg/l.

Pożywkę taką możemy aplikować za każdym razem w trakcie podlewania roślin przez cały okres wegetacji roślin pod osłonami.

Dozowanie nawozów

W zależności od powierzchni uprawy, można wykorzystywać różne dozowniki do dokarmiania roślin. Na małych powierzchniach mogą to być dozowniki proporcjonalne, na przykład typu Dosatron. Wówczas roztwór pożywki można przygotować w jednym lub dwóch zbiornikach i podawać w trakcie wegetacji roślin. Są też dozowniki sterowane komputerowo, co wymagają instalacji kilku zbiorników. W nich oddzielnie znajdują się nawozy wapniowe, nawozy fosforowe, kwasy, a także niektóre mikroelementy.

W dużych obiektach tunelowych czy szklarniowych najczęściej stosowane są trzy zbiorniki. Zbiornik A, gdzie rozpuszczana jest np. saletra wapniowa. Zbiornik B, gdzie są rozpuszczane nawozy fosforowe – głównie chodzi o to, żeby nie następowało mieszanie nawozów wapniowych z fosforowymi, by nie następowało uwstecznienie składników tychże nawozów. W trzecim zbiorniku znajduje się kwas azotowy do regulacji odczynu (pH) w pożywce.