Kompleksowe działania

W walce z chorobami odglebowymi bardzo pomocna jest hodowla odpornościowa odmian warzyw. W gospodarstwie powinny uprawiane być odmiany odporne lub tolerancyjne na patogeny. W przypadku papryki można wykorzystać dodatkowo szczepienie odmian na podkładkach. Coraz częściej papryka uprawiana jest też w technologii bezglebowej, co zapewnia lepszą zdrowotność systemu korzeniowego.

Stanowisko pod uprawę należy sprawdzić pod kątem obecności szkodników glebowych (form dorosłych i larw). Najkorzystniej zrobić to jesienią, zanim temperatura spadnie poniżej 15°C. W tm celu próbki gleby z kilku wybranych miejsc przesiewa się przez sito i ocenia się pozostałości na nim. Skontrolowanie czy w glebie znajdują się patogeny i nicienie wymaga analizy w specjalistycznym laboratorium – informował dr Piotr Chochura. Po stwierdzeniu obecności szkodników i/lub patogenów należy przeprowadzić zabiegi fitosanitarne.

Szczepienie papryki na podkładkach podnosi odporność roślin na patogeny glebowe (zdjęcie z gospodarstwa Przemysława Szatana)

Metody odkażania podłoży

W obiektach uprawowych gleba odkażana może być kompleksowo  z wykorzystaniem środków ochrony roślin Nemasol 510 SL lub Basamid 97 WG. Prelegent podkreślał, że bezwzględnie należy przestrzegać wszystkich zaleceń z etykiety preparatów. Aktualnie dopuszczone preparaty do odkażania działają gazowo i po zabiegu najlepiej glebę przykryć folią – zwiększa to efektywność zabiegu. Bardzo istotne jest przestrzeganie karencji po zabiegu, która w zależności od temperatury gleby może trwać kilkanaście do kilkudziesięciu dni. W opinii doktora Piotra Chochury odkażanie chemiczne jest bardzo radykalnym rozwiązaniem i warto poszukiwać alternatywnych metod.

Do odkażania gleby można zastosować nawóz Perlka (cyjanamid wapnia), który zawiera 19,8% N i 50% CaO. Doskonale sprawdza się on w uprawach warzyw kapustnych gdyż odkwasza glebę, dzięki czemu ogranicza porażenie roślin przez kiłę kapusty. W uprawach kapusty na zbiór wczesny ogranicza również zachwaszczenie. Jest on skuteczny także w uprawach papryki. Cyjanamid wapnia przechodzi w glebie szereg reakcji chemicznych – powstają fitotoksyczne związki niszczące bakterie, grzyby, nicienie oraz nasiona chwastów. Nawóz należy wymieszać z glebą, podlać i stanowisko przykryć folią. Z powodu fitotoksyczności przed sadzeniem rozsady należy zachować 2-3 dni karencji na każde 100 kg nawozu zużytych do odkażania. Zabieg najlepiej wykonać po zakończeniu sezonu uprawy. Nawóz można stosować również jako źródło azotu.

Dr P. Chochura mówił także o naturalnych rozwiązaniach, które w Polsce nie są jeszcze stosowane. Biosolaryzacja to odkażanie stanowiska z wykorzystaniem energii promieniowania słonecznego. Polega on na przykryciu gleby przezroczystą folią z tworzywa sztucznego na czas 4-6 tygodni, w okresie największego nasłonecznienia. Rozwiązanie takie powszechnie stosuje się na południu Europy. Kolejną „nowością” jest biofumigacja. Na stanowisku przeznaczonym pod uprawę zostają wysiane specjalne gatunki roślin z rodziny kapustowatych lub sorgo, które po rozdrobnieniu miesza się z glebą i przykrywa folią. Związki zawarte w tkankach tych roślin przekształcają się w substancje, które działają grzybobójczo i bakteriostatycznie. Stosowanie biofumigacji do odkażania wymaga wyłączenia obiektu z produkcji.

Zabiegi po odkażaniu

– Warto działać zapobiegawczo poprzez m.in. zmianowanie, nawożenie organiczne, stosowanie kwasów humusowych czy preparatów na bazie węgla brunatnego – zalecał dr P. Chochura. Istotne jest odkażanie narzędzi, urządzeń (w tym systemu nawadniającego z kroplownikami) stosowanych do uprawy. Po odkażaniu a także w trakcie przygotowania stanowiska warto zadbać o rozbudowanie pożytecznej mikroflory gleby, która w późniejszym czasie zmniejsza ryzyko rozwoju patogenów glebowych. Do tego celu wykorzystane są preparaty mikrobiologiczne. Jan Wcisło z firmy Intermag polecał preparaty z serii Bactim zawierające w swoim składzie pożyteczne mikroorganizmy.

Do uprawy warzyw kapustnych przeznaczony jest Bactim Fertimax, który zawiera bakterie ryzosfery, a także grzyby saprofityczne z rodzaju Trichoderma. Preparat zwiększa i rozbudowuje masę systemu korzeniowego. Wspiera procesy pobierania składników pokarmowych (szczególnie azotu i fosforu) z gleby. Działa stymulująco na rośliny – poprawia zdrowotność roślin, zwiększa odporność na stresy biotyczne i abiotyczne, wpływa na wzrost plonu. Preparat polecany jest do stosowania już na etapie produkcji rozsady poprzez podlewanie (w dawce 1 g/tacę) 5 dni po siewie nasion oraz przed wysadzeniu rozsady. W przypadku zakupionej rozsady należy jednorazowo podlać multiplat w dawce 2 g/tacę, przed sadzeniem roślin na miejsce stałe. Bactim Fertimax zalecany jest także do opryskiwania gleby przed sadzeniem rozsady, w dawce 1 kg/ha oraz do podlewania lub fertygacji w trakcie uprawy.

W przypadku uprawy papryki należy stosować kompleksowe rozwiązania. Na stanowiskach, na których występuje bardzo duże nasilenie patogenów najpierw należy odkazić glebę, a potem zastosować preparaty: Bactim Radinet, Bactim Vigor oraz Bactim Fertimax. Na stanowiskach o średnim i niskim poziomie występowania uwiądów papryki nie ma potrzeby odkażania gleby, ale należy zaaplikować wymienione wcześniej preparaty – doradzał prelegent. W przypadku problemów z nicieniami zalecany jest zestaw: Bactim Receptor, Bactim Radinet i Bactim Fertimax.

Bactim Radinet intensyfikuje rozbudowę systemu korzeniowego. W trakcie produkcji rozsady, po zapikowaniu siewek  zalecane jest podlanie multiplatów roztworem preparatu w dawce 200 g/1000 roślin. Bactim Vigor (w dawce 2-4 kg/ha)  polecany jest przede wszystkim na stanowiska odkażane chemicznie w celu wprowadzenia pożytecznej mikroflory do podłoża. Bactim Fertimax ogranicza występowanie chorób odglebowych. Należy stosować go kilkukrotnie w łącznej dawce 1,5 kg/ha w trakcie sezonu. Bactim Receptor w dawce 4 kg/ha ogranicza szkodliwość nicieni (guzaków).