Demofarmy w Almerii

Firma Certis Belchim w hiszpańskim regionie Almeria – u liderów w produkcji warzyw pod osłonami – testuje szereg programów ochrony, w tym także ochrony przed przędziorkami w uprawie papryki, ogórka i pomidora. Wyniki doświadczeń prowadzonych w Hiszpanii mogą być później wykorzystane przez producentów ze wszystkich krajów. Są tam stworzone tak zwane demofarmy, aby sprawdzić rozwiązania bioracjonalne, pozwalające na produkcję warzyw bezpiecznych dla konsumentów. W warunkach praktycznych, w tunelach produkcyjnych, sprawdzane są scenariusze, które mogą być wdrażane do praktyki. Takie podejście ma na celu przede wszystkim dopasowanie programów ochrony do realiów, m.in. do pojawiających się problemów z odpornością szkodników na stosowane substancje czynne. Dodatkowo Hiszpanie zwracają uwagę na fakt ryzyka wycofania z programu ochrony papryki i ogórka dotychczas stosowanych akarycydów, jak np. spiroteramat czy abamektyna (której skuteczność w ochronie warzyw jest także coraz niższa).

W tej chwili większość wymienionych w programach doświadczalnych środków ochrony roślin jest zarejestrowana w każdym z krajów europejskich, ale sprawdzenie ich skuteczności w ochronie przed konkretnymi zagrożeniami jest jednym z elementów, które są niezbędne do rozszerzenia obecnych rejestracji.

Zwalczanie przędziorków w uprawie papryki

Na papryce występują dwa gatunki przędziorków – chmielowiec przędziorek i przędziorek szklarniowiec. Osobniki obu tych gatunków nakłuwają liście i wysysają sok roślinny. W miejscach żerowania początkowo powstają drobne plamki, liście żółkną, następnie brązowieją i często zasychają. Wysoka presja przędziorków powoduje ograniczenie powierzchni asymilacyjnej, co pośrednio wpływa negatywnie na wzrost wegetatywny i plonowanie roślin.

Do ograniczania populacji przędziorków wykorzystywane są produkty zawierające mikroorganizmy – drapieżne roztocze, np. dobroczynki. Są one wprowadzane do obiektów uprawowych w postaci różnego rodzaju saszetek zawieszanych na roślinie, w butelkach, z których mogą przemieszczać się na liście i poszukiwać swoich ofiar – przędziorków. W Hiszpanii wprowadzanie dobroczynków i innych mikroorganizmów jest już standardem.

Trzeba jednak mieć na uwadze, że przędziorki w sprzyjających warunkach szybko się rozmnażają, co w krótkim czasie może prowadzić do poważnych uszkodzeń roślin. Wprowadzanie mikroorganizmów jest skuteczne wówczas, gdy populacja szkodnika jest niska, albo wcześniej ograniczona w sposób efektywny.

Testowane rozwiązania w ochronie

Specjaliści z firmy Certis Belchim podczas wizyt w obiektach demo przekazali szereg informacji o testowanych rozwiązaniach, pokazali możliwości działania różnych programów i opcje łączenia rozwiązań standardowych, chemicznych z bioracjonalnymi. W uprawie papryki doświadczenie ze zwalczaniem przędziorków składało się z 12 kombinacji, pierwszą stanowiła kontrola.

W dwóch kombinacjach wykonano zabieg akarycydem Milbeknock 10 EC (zawiera s. cz. milbemektynę; dawka 1,875 l/ha). Substancja czynna działa na system nerwowy roztoczy, powodując ich paraliż. Zwalcza wszystkie stadia rozwojowe roztoczy. Środek ma działanie kontaktowe i żołądkowe. Specjaliści zwrócili uwagę na termin aplikacji środka. Dany zaraz po zauważeniu szkodników pozwala na szybkie i skuteczne zawalczenie przędziorków, bo populacja jest mała. Zaaplikowany nieco później, przy liczniejszej populacji, może nie dać pełnej kontroli.

Z kolei produkt Milbeknock (dawka 1,875 l/ha) można połączyć w zabiegu z produktem Neudosan (dawka 1,5 l/100 l wody). Neudosan zawiera kilka związków soli potasowej/kwasów tłuszczowych (C7-C18) ekstrahowanych z rzepaku, które mają wielorakie działanie. Substancje czynne poważnie wpływają na strukturę komórkową skóry lub egzoszkieletu owadów i przędziorków na wszystkich etapach rozwoju, tj. od jaja do osobnika dorosłego. Uszkadzają również narządy oddechowe (tchawki) i blokują pobieranie tlenu, powodując uduszenie po krótkim czasie. Okazuje się, że takie połączenie produktów o dwóch różnych mechanizmach działania ma bardzo dobrą skuteczność. Jest to także pomysł na ograniczenie ryzyka powstawania odporności na stosowane substancje czynne.

Druga opcja to zastosowanie produktu Shirudo (w Polsce dostępny jako Pyranica 20 WP; s.cz. tebufenpirad – związek z grupy pochodnych pirazoli; w dawce 1 kg/ha) także w dwóch terminach oraz w kombinacji z produktem Neudosan (1,5 l/100 l wody). Pyranica to środek o działaniu kontaktowym, przeznaczonym do zwalczania wszystkich stadiów rozwojowych przędziorków. Zastosowany wraz z produktem Neudosan ma lepszą skuteczność w ograniczaniu szkodników. Podobne wnioski specjaliści nadzorujący doświadczenie wysnuli obserwując wyniki zastosowania dwóch produktów: Pyranica + Eradicoat Max (w dawce 2 l/100 l wody). Eradicoat Max to produkt z grupy bioracjonalnych – zawiera maltodekstrynę – związek z grupy polisacharydów. Maltodekstryna ma działania kontaktowe – blokuje przetchlinki (małe otwory w naskórku szkodnika, które umożliwiają wymianę gazową), powodując ich śmierć przez uduszenie. Powoduje także odwodnienie ciał szkodników ze względu na wysoki potencjał osmotyczny (zdolność do wchłaniania wody). Śmierć szkodników następuję już w ciągu godziny po zastosowaniu środka.

Eradicoat Max może być także stosowany łącznie z produktem Neudosan (wówczas w niższej dawce 1 l/100 l wody) albo można także zastosować wyłącznie bioracjonalne rozwiązania i wówczas wykonać trzy zabiegi albo wyłącznie produktem Neudosan (dawka 1,5 l/100 l) albo także trzy środkiem Eradicoat Max (w dawce 2 l/100 l wody). Neudosan wykazuje także bardzo dobre działanie ograniczające populację mszyc w uprawach papryki.