Zamiast IPM Essen 2022

Targi IPM Essen 2020 okazały się ostatnim światowym wydarzeniem w branży roślin ozdobnych przed wybuchem pandemii w Europie. Zarazem, ze względu na zimowy termin, który łączy się z intensyfikacją infekcji koronawirusowych, w 2022 r. odwołano tę imprezę już po raz drugi z rzędu.

Organizatorzy, czyli Messe Essen, zapowiedzieli jednocześnie nowe wydarzenie w czerwcu – IPM Summer Edition – które ma w pewnym stopniu zastąpić brak biznesowych kontaktów i popularyzacji produktów w styczniu.

Branża roślin ozdobnych – w świetle danych i opinii

Na zlecenie organizatorów IPM ESSEN, agencja CO CONCEPT (Andreas Löbke) z Luksemburga przygotowała pod koniec ub. r. rynkowy raport. Jak podano, w tej dogłębnej analizie wykorzystane zostało wiele rozmaitych informacji oraz danych liczbowych, pochodzących ze źródeł branżowych i ogólnych, takich jak m.in.: urzędy statystyczne, niemieckie podmioty zajmujące się badaniami rynkowymi (AMI, GfK), instytuty badawcze (np. LVG z Erfurtu, ZBG z Hanoweru), zrzeszenia branżowe (np. BGI – Stowarzyszenie ds. Niemieckiego Handlu Hurtowego i Importu Kwiaciarskiego, IVG – Stowarzyszenie Branży Ogrodniczej, VGB – Holenderskie Stowarzyszenie Hurtowych Kupców/Sprzedawców Produktów Kwiaciarskich), rynki hurtowe z Niemiec (Landgard, Veiling Rhein-Maas) i Holandii (Royal FloraHolland), instytucje promocyjno-marketingowe (Flower Council of Holland), media branżowe, eksperci, producenci i handlowcy reprezentujący różne działy sektora.

Lata 2020 i 2021 – dobre dla rynku roślin ozdobnych

Wartość niemieckiego rynku ogrodniczego (w segmencie roślin ozdobnych) wyniosła w 2020 r. – po latach stagnacji – 9,4 mld €, co uznano za poziom rekordowy. Przypuszcza się jednak, że w 2021 r., którego jeszcze nie podsumowano statystycznie, liczba ta się zwiększyła.

Branża roślin ozdobnych w Niemczech odnotowała wzrost wydatków konsumenckich w 2020 r. o 5,1% w stosunku do poprzedniego roku, a w 2021 r. – o 9%. Wydatki per capita wzrosły natomiast ze 108 € w 2019 r. do 113 € w 2020 r. i 124 € w 2021 r.

2020 r. był rokiem, w którym pojawiło się wielu nowych klientów finalnych – osób, które po raz pierwszy zainteresowały się roślinami i ogrodnictwem w praktyce. Eksperci szacują, że liczba klientów w sektorze handlu specjalistycznego wzrosła o 10-20%. Zarazem 2020 rok był szczytowy pod względem liczby klientów, która już się nie zwiększyła w ub. r.

W 2020 r. wydatki konsumenckie na byliny, krzewy, rośliny doniczkowe i balkonowo-rabatowe wzrosły o 1 € na mieszkańca w porównaniu z rokiem poprzednim, co przełożyło się na istotny ogólny wzrost zakupów w Niemczech (kraj ma 83,2 mln obywateli) i powiększenie się rynku roślin ozdobnych.

W 2021 r. klienci z ogrodniczego sektora detalicznego wydawali wyraźnie więcej na zakupy w porównaniu z 2020 r. Według ekspertów, średnia kwota zakupu na paragonie wzrosła o co najmniej 10%.

Przedwiośnie, wiosna – opinie oraz dane z sektora hurtowego

Jeśli chodzi o handel roślinami balkonowo-rabatowymi, które są siłą napędową rynku ogrodniczego w pierwszej połowie roku – w dwóch minionych latach sytuacja była korzystna: 80% ankietowanych w Niemczech oceniło sezon 2021 jako dobry lub bardzo dobry.

Landgard – niemiecka spółdzielnia producencka i marketingowa, zajmująca się hurtowym obrotem roślinami – odnotowała wzrost sprzedaży o 21% w pierwszym kwartale 2021 r., w porównaniu z rokiem poprzednim. Przychody ze sprzedaży, w wysokości 508,5 mln € (w analogicznym okresie 2020 r. wyniosły 420,3 mln €) były przy tym wyższe od planowanych. Giełda Veiling Rhein-Maas również odnotowała bardzo udany pierwszy kwartał ub. r. – przychody ze sprzedaży produktów zamknęły się kwotą 109 mln €, także znacznie większą niż ta w poprzednim roku. Podobny trend wzrostowy utrzymał się na obu rynkach hurtowych w 2. i 3. kwartale 2021 r.

Holenderskie stowarzyszenie ds. hurtowego handlu, VGB również odnotowało rekordowe wyniki w pierwszej połowie 2021 r. Pomimo wyższych cen roślin i kwiatów, kosztów transportu i kosztów administracyjnych – zwłaszcza z powodu brexitu – całkowity eksport z Holandii wzrósł o 16% w porównaniu z 2019 r., czyli rokiem przed pandemią. W trzecim kwartale 2021 r. nastąpił wzrost o 18% w porównaniu z analogicznym okresem 2019 r.

Produkcja, logistyka, koszty

Federalny Urząd Statystyczny podał, że w 2021 roku w Niemczech działało 3120 gospodarstw specjalizujących się w produkcji roślin ozdobnych, co oznacza spadek o 15% w porównaniu z 2017 r. Powierzchnia uprawy roślin ozdobnych wynosiła ok. 6300 ha (o 4,8% mniej niż w 2017 r.)

Jeśli chodzi o konkretne gatunki lub specjalizacje w produkcji, podaje się następujące tendencje: • byliny stały się najważniejszymi roślinami sezonowymi w uprawie na zewnątrz, przed fiołkami rogatymi i bratkami (Viola) oraz wrzosami (których produkcja istotnie się skurczyła w ciągu ostatnich 5 lat); • uprawa roślin doniczkowych (niekwitnących) wzrosła o ok. 27%, prawie osiągając rekordową dotychczas wielkość z 2012 r.; • uprawy kwiaciarskie (produkcja kwiatów ciętych) zmniejszyły się o 9,5% w stosunku do 2017 r. – ich powierzchnia wynosi 2810 ha.

W 2021 r. zachwiał się rynek usług logistycznych w sektorze roślin ozdobnych, z powodu braków kadrowych. Stabilność łańcuchów dostaw może więc być zagrożona. Rosną jednocześnie koszty logistyki (w 2021 r. były o 10-20% wyższe niż rok wcześniej).

Podobnie, brak rąk do pracy dotyka producentów. Ten problem, a także kwestie finansowe powstrzymują właścicieli gospodarstw ogrodniczych przed powiększaniem powierzchni upraw. Stawki dzierżawy gruntów rolnych w Niemczech wzrosły ponaddwukrotnie w ciągu ostatnich dziesięciu lat. Ceny zakupu tych gruntów rosły w wymienionym okresie jeszcze bardziej: 1 ha ziemi kosztował tam przeciętnie 11 854 € w 2010 r., a w 2020 r. – już 26 777 €.

Ponadto, rosną koszty ogrzewania (olej opałowy był w Niemczech w 2021 roku o 50% droższy niż w 2020 r.) i innych środków produkcji (np. doniczki podrożały o 20%).

Nie wszystkie jednak gospodarstwa przerzuciły te dodatkowe koszty na klientów. W rezultacie wzrost cen produktów, jakie oferuje branża roślin ozdobnych, średnio o ok. 10% nie wystarczył w większości przypadków na pokrycie zwiększonych kosztów produkcji. Oczekuje się, że sytuacja stanie się jeszcze bardziej krytyczna w wyniku dalszego wzrostu niezbędnych nakładów.

Ceny roślin, zyski ogrodników

Lata 2020 i 2021 pokazały w Niemczech, że klienci hurtowi i finalni są skłonni zaakceptować nieco wyższe ceny i progi cenowe, które utrzymywały się na stałym poziomie od dziesięcioleci, a w ostatnich sezonach zostały przekroczone.

Instytut Edukacyjno-Badawczy Ogrodnictwa z Erfurtu (LVG), który analizował sytuację na detalicznym rynku roślin balkonowo-rabatowych, podał, że na poziomie konsumenckim podwyżki cen o 5% zostały z powodzeniem wdrożone, przy tylko niewielkim oporze ze strony klientów: w 2021 r. średnia cena za roślinę balkonowo-rabatową wynosiła 2,62 € (a nie 2,49 €, jak rok wcześniej). Jeśli chodzi o wszystkie asortymenty roślin oferowanych w doniczkach, zaobserwowano wzrost cen średnio o 13% za szt.

Wzrost cen w latach 2020 i 2021 – dochodzący do 10%, w porównaniu z poprzednim rokiem – potwierdziły też rynki hurtowe zajmujące się obrotem roślinami ozdobnymi.

Już w 2020 r. niemiecki instytut badawczy ZBG z Hanoweru (Zentrum für Betriebswirtschaft im Gartenbau e. V.), zajmujący się kwestiami ekonomicznymi i zarządzaniem w biznesie ogrodniczym, zwrócił uwagę, że chociaż wszystkie firmy z omawianego sektora miały znacznie lepsze wyniki sprzedaży niż rok wcześniej, nie zawsze przekładało się to na większe zyski: aż 33% gospodarstw (branża roślin ozdobnych) osiągnęło znacznie niższe zyski niż w poprzednich latach, pomimo „eksplozji sprzedaży”.

Źródło: materiały prasowe targów IPM Essen („Record sales for the flower and plant market”)