Technika i technologie

Stoiska ze środkami produkcji ogrodniczej, takimi jak, maszyny oraz urządzenia, doniczki i nawozy (przedstawione w cz. I), były dobrze widoczne w pawilonie, który zgromadził wystawców ZtŻ 2022 – zajmowały w sumie pokaźną część całości. Wśród uczestników targów nie zabrakło firm, które specjalizują się w budowie i wyposażaniu obiektów pod osłonami.

25-lecie podczas wystawy Zieleń to Życie 2022

Firma Agro-Sur – znana m.in. jako producent, a także dostawca rozwiązań technicznych i technologicznych dotyczących obiektów pod osłonami oraz ich wyposażenia – podczas wystawy Zieleń to Życie 2022 obchodziła 25-lecie. Mariusz Ciesielski z działu handlowego przypomniał początki funkcjonowania tego przedsiębiorstwa, które zaczynało od instalowania kurtyn cieniujących w szklarniach lub tunelach. Następnym krokiem było stawianie – coraz bardziej zaawansowanych technicznie – obiektów uprawowych, w tym bloków foliowych, a także wyposażanie ich w potrzebną infrastrukturę. Dziś Agro-Sur podkreśla, że w ofercie ma szeroką gamę własnych produktów – do których należą nowoczesne cieplarnie – tworzonych od projektu, po montaż „pod klucz”.

Jako jeden z momentów przełomowych w dwudziestopięcioletniej działalności firmy, M. Ciesielski wymienił utworzenie przez jej właściciela Wojciecha Surowca siedziby w Rogoźniku w 2010 roku, wraz z nową halą magazynowo-produkcyjno-montażową. Ostatnie 5 lat określił jako utrwalanie mocnej pozycji przedsiębiorstwa Agro-Sur, któremu przybyło wielu nowych klientów – zarówno w kraju, jak i zagranicą (przede wszystkim u naszych sąsiadów, np. w Czechach, na Słowacji, Litwie, Łotwie). Obecnie jednak większość realizacji dotyczy obiektów handlowych – centrów ogrodniczych, coraz częściej wyposażanych w innowacyjne systemy fotowoltaiczne. Wzrósł także popyt na systemy związane z gromadzeniem i oczyszczaniem (filtrowaniem) wody oraz jej ponownym użytkowaniem (obiegi zamknięte). W przypadku grupy klientów  prowadzących uprawy pod osłonami, przedstawiciele firmy Agro-Sur – jak wszyscy inni dostawcy środków produkcji dla tych ogrodników – wyrażali obawy o przyszły rok. Zachęcali zarazem do nawet niewielkich modernizacji, które pozwalają polepszyć termoizolację tuneli czy szklarni.

Inni wystawcy z ofertą tuneli, folii (oraz produktów towarzyszących)

Łukasz Kłósek, właściciel przedsiębiorstwa „FARMER” CO. (producent tuneli i bloków foliowych z wyposażeniem) – poinformował, że ostatnio najbardziej rozwijającym się sektorem, gdy wziąć pod uwagę zamówienia kierowane do jego firmy, była produkcja owoców jagodowych, a także nowalijek, takich jak sałata, rzodkiewka, szczypiorek. Zapotrzebowanie na obiekty pod osłonami ze strony ogrodników o takich specjalnościach dotyczyło jednak przeważnie prostych konstrukcji – lekkich tuneli sezonowych krytych pojedynczą folią, mocowaną poprzez sznurowanie plecioną linką. Zdarzało się, że w gospodarstwach, na których części produkowano rozsady, decydowano się w przypadku tych upraw na bardziej zaawansowane technicznie, trochę droższe tunele całoroczne i – po zaobserwowaniu stabilniejszych warunków termicznych wewnątrz nowych obiektów – inwestowano w kolejne całoroczne, przeznaczone już nie tylko dla rozsad. Łukasz Kłósek powiedział ponadto, że rozwija się też rynek konstrukcji typowo magazynowych – krytych folią dyfuzyjną pojedynczą lub podwójną warstwą koloru białego, bardzo intensywnie rozpraszającymi światło – gdzie przechowywane są maszyny i urządzenia, opakowania itp. lub przygotowywany jest towar do ekspedycji. Do takich centrów spedycyjnych dobudowywane również bywają doki załadunkowe.

Łukasz Kłósek dodał, że zawsze ważni i rozwojowi jego klienci, czyli szkółkarze (którzy dominowali na wystawie Zieleń to Życie), w minionym sezonie głównie zlecali dostawianie tuneli do już istniejących obiektów, remontowanie starszych obiektów – zazwyczaj z jednoczesną ich modernizacją (najczęściej chodziło o systemy cieniujące). Szkółkarze zakupili też ostatnio w firmie Farmer wiele samojezdnych ramion nawadniających.

Odnosząc się do kryzysu, który był wszechobecnym tematem rozmów podczas targów, Ł. Kłósek stwierdził, że trzeba starać się spojrzeć na sytuację z nutą optymizmu. Można podejrzewać, że w sytuacji trudności ekonomicznych statystyczni Polacy nie będą kupować nowych samochodów czy podobnie kosztownych dóbr, ale wciąż będzie ich stać na rośliny – popyt zapewne się zmniejszy w stosunku do notowanego w ostatnich dwóch latach prosperity, ale nie należy prognozować załamania się rynku.

Krzysztof Mojsym z firmy GEO Polska, która jest obecna na naszym rynku od 20 lat, wskazał jako nowość folię tunelową z serii Kritifil^® opatrzoną symbolem 2964 UV10. Oprócz podstawowych parametrów dobrej folii, a także wysokiego stopnia stabilizacji wobec promieniowania ultrafioletowego, na co wskazuje skrót UV10, ma ona podwyższoną odporność na substancje chemiczne – chlor (do 150 ppm) i siarkę (do 2000 ppm). Dzięki tego typu wytrzymałości może dłużej służyć w gospodarstwach, w których wykonuje się zabieg odparowywania siarki (np. w uprawie róż) lub stosuje inne środki ochrony roślin zawierające wymienione pierwiastki. Jak informował K. Mojsym, nowa folia oferowana jest początkowo w promocyjnych cenach – takich samych, jak standardowa 2925 UV10. Dodał, że wśród nowych propozycji firmy GEO są także dodatkowe szerokości (14 oraz 16 metrów) folii Kritifil^® o numerach 7504 i 2996 UV12 7L, które wykorzystuje się jako wewnętrzną i zewnętrzną osłonę tuneli z poduszką powietrzną (z podwójną folią „pompowaną”).

Jeśli chodzi o elementy konstrukcyjne obiektów produkcyjnych, nowością w asortymencie firmy GEO Polska jest listwa stalowa samonośna (40 x 40 mm) sprężynowa, która służy do mocowania folii tunelu (za pomocą drutu sprężynowego). Krzysztof Mojsym podkreślił, że takie rozwiązanie jest przydatne zarówno w przypadku konstrukcji stale pokrytych folią, jak i sezonowych, w których przypadku konieczny jest regularny montaż i demontaż osłony. Jest ono systemowe, a więc w pełni kompatybilne z dotychczas oferowanymi akcesoriami montażowymi stosowanymi w popularnej listwie stalowej samonośnej – z dwoma kształtownikami z tworzywa sztucznego jako elementami mocującymi folię.

Oceniając ogólnie zamówienia ze strony ogrodników, K. Mojsym dodał że obecnie dotyczą one głównie modernizacji pod kątem oszczędności energii i produktów o zwiększonej trwałości, a wydatki są bardziej przemyślane.

Oleg Jakowyszczuk z firmy Imago, znanej z linii tuneli Imago (zarówno sezonowych, jak i gotyckich całorocznych o różnorodnym zastosowaniu), potwierdził koniunkturę dotyczącą uprawy roślin jagodowych pod osłonami. Powiedział, że w związku z rosnącym zapotrzebowaniem na obiekty uprawowe ze strony producentów owoców miękkich, firma Imago opracowała nowe wersje tuneli wielosezonowych przeznaczonych specjalnie dla tej grupy ogrodników – tańsze niż standardowe, ale bez „bylejakości”. Na przykład taki tunel do uprawy malin, którym firma może się pochwalić, stanął ostatnio w okolicy Grójca. Zastosowano w nim m.in. nowe listwy samonośne sprężynowe z oferty przedsiębiorstwa Geo Polska – funkcjonalne, łatwiejsze w montażu i dodatkowo tańsze niż dotychczasowe, które zawierają elementy plastikowe.

Oleg Jakowyszczuk zwrócił uwagę na specyficzne parametry folii, jaką pokrywa się obiekty z roślinami jagodowymi – tego typu osłony dają większy niż standardowy (nieprzekraczający 20%) stopień rozproszenia światła. Jeśli chodzi o truskawki uprawiane sezonowo w tunelach na wczesny zbiór, stosowana jest folia Kritifil® 2495 XL UV4/6 o dyfuzyjności wynoszącej 45%. W przypadku malin (plonowanie w późniejszych terminach) lub całorocznych upraw jagodowych zakłada się folię 2498 UV4/6, o wyższej dyfuzyjności (60%), zapobiegającą przegrzewaniu się wnętrza obiektu w okresach z intensywnym nasłonecznieniem, zwłaszcza latem. Jak stwierdził O. Jakowyszczuk, rynek folii przeznaczonych specjalnie dla roślin jagodowych mocno się jednak rozwija i ewoluuje – najintensywniej, gdy porównać różne sektory produkcji ogrodniczej pod osłonami. Można się więc spodziewać kolejnych innowacyjnych rozwiązań i produktów, które będą proponowali wykonawcy tuneli klientom o specjalności jagodowej.

Jako produkty, na które rośnie zapotrzebowanie w związku z nasilającymi się zmianami klimatycznymi, O. Jakowyszczuk wymienił siatki – cieniujące czy do ochrony przed wiatrem. Powiedział, że obecnie siatki wykorzystywane jako osłony i mające różne właściwości oraz parametry techniczne, powinny być precyzyjnie dobierane do konkretnej uprawy, podobnie jak folie.

Zdaniem O. Jakowyszczuka, szczególnie w obecnej trudnej sytuacji ekonomicznej, celowe jest większe zwracanie przez zleceniodawców-ogrodników uwagi nie tylko na koszty samej konstrukcji (budowy) obiektu, ale przede wszystkim na późniejsze koszty eksploatacyjne (zainwestowanie w niekiedy prosty dodatkowy detal, jak np. przekładnia ręczna do nawijania folii na bocznych ścianach tunelu, pozwala zaoszczędzić na robociźnie i w sumie da korzystny bilans). Za prawidłowe podejście do inwestycji uznał dokładne dopasowanie myśli technicznej (ze strony m.in. takiej firmy, jak Imago) oraz agronomicznej i ekonomicznej (optymalne dla opłacalności produkcji terminy uprawy danego gatunku oraz, wynikający z tych przesłanek wybór konkretnego rodzaju materiału wyjściowego), co pozwoli na możliwie racjonalne gospodarowanie energią.

Urządzenia – mechanizacja prac i logistyka

Kolejnym wystawcą targów Zieleń to Życie 2022 w dziale „Technika i Technologie” był Visser – jest częścią Grupy Viscon (Viscon Group), która zajmuje się technologią służącą automatyzacji i optymalizacji procesów produkcyjnych w branżach związanych z uprawą roślin i produkcją żywności. Mając centralę w Holandii, posiada w Tychach swój oddział na Europę Wschodnią, w Robakowie k. Poznania prowadzi punkt ds. sprzedaży i serwisu, a w Słupsku zakład produkcyjny o powierzchni 8000 m².

Jak powiedział Maciej Kozak, przedstawiciel marki Visser na Polskę i Europę Wschodnią, współpraca na linii Holandia – Polska rozwija się w szczególny sposób, ponieważ nad rozwojem firmy pracuje wielu naszych rodaków: zarówno inżynierów zajmujących się innowacjami, jak i handlowców, którzy rozumieją problemy i potrzeby tutejszego rynku. Ponadto, jak dodał M. Kozak, energia stosunkowo młodego zespołu sprzyja postępom w dziedzinach, które są „na czasie” – dotyczących np. ochrony biologicznej za pomocą entomofagów czy uprawy konopi dla celów medycznych, co ma być komunikowane na wystawie Zieleń to Życie & Flower Expo Polska w przyszłości.

Specjalizujący się w realizacjach projektów „pod klucz” Levi Trouwborst, który przyjechał z Niderlandów, podkreślił że najważniejszą część oferty stanowią systemy: Pic-O-Mat do zrobotyzowanego przesadzania, Space-O-Mat do rozstawiania roślin uprawianych w doniczkach, a także kompleksowe rozwiązania do wysiewu, nawadniania, sortowania, transportu wewnętrznego, mycia przemysłowego oraz obsługi logistycznej. Na stoisku został zaprezentowany stół buforowy – urządzenie coraz częściej wykorzystywane przez producentów roślin ozdobnych, którzy wraz z rosnącą skalą upraw, mechanizują ich transport wewnętrzny i ekspedycję.

Wspomaganie wzrostu i rozwoju roślin, ochrona    

Przemysław Kowalewski, menadżer działu BIO w firmie Ceres International zwrócił uwagę na rosnące znaczenie biologicznych preparatów, które wspomagają ochronę roślin. Przypomniał, że od czterech lat Ceres oferuje takie przyjazne środowisku produkty włoskiego przedsiębiorstwa L.G. Italia, zawierające pożyteczne mikroorganizmy. Podkreślił, że flagowym produktem z tego asortymentu pozostaje Klozer, który zawiera zarodniki grzybów z rodzajów Beauveria i Metarhizium. Dodał, że te entomopatogeniczne organizmy skutecznie wspomagają rośliny w przypadkach, gdy w podłożu znajdują się larwy np. ziemiórek czy opuchlaków. Warunkiem powodzenia jest – zgodne z zaleceniami – zastosowanie Klozera, łącznie z preparatem Carbogen L (na bazie drożdży), bogatym w łatwo dostępne aminokwasy. W uprawach pod osłonami roztwór mieszaniny obu preparatów stosuje się przynajmniej dwukrotnie w sezonie, a liczba zabiegów zależy od rotacji upraw. Optymalna temperatura wynosi 20-30^oC. Preparat najlepiej podać przez system irygacyjny, choć można też wykonać opryskiwanie, po którym roztwór z roślin należy spłukać do podłoża. Nie jest wymagana karencja po zabiegu, toteż Klozer szczególnie cenią producenci warzyw – np. rzodkiewek, kapusty pekińskiej (wykorzystywany przeciwko śmietce kapuścianej) – oraz owoców jagodowych, ale sprawdza się on również w uprawach roślin ozdobnych. Nowością w ofercie firmy Ceres jest substrat do ukorzeniania „Premium”, z dodatkiem preparatu Klozer (w formie granulowanej), zapobiegającego rozwojowi szkodników, których stadia rozwojowe bytują w podłożu. Przemysław Kowalewski zaznaczył jednak, że granulowany Klozer może być, na życzenie klienta, dodawany do dowolnego substratu, jakiego chce on używać w swoim gospodarstwie.

Podczas wystawy Zieleń to Życie 2022 firma ICB Pharma promowała swoje, znane już preparaty z działu Crop Solutions, oferowane – m.in. producentom prowadzącym uprawy pod osłonami – np. SilTAC® EC, który działa fizycznie, a nie chemicznie, na szkodniki (przędziorki, mszyce, mączliki, wciornastki), zwalczając je. Z kolei Megis to nawóz dolistny, który zawiera m.in. krzem, należący do stymulatorów wzrostu roślin.