Przygotowanie stanowiska

Przygotowanie stanowiska pod uprawę borówki wysokiej to niejednokrotnie bardzo duża inwestycja. Borówka jest gatunkiem wymagającym gleby lekkiej ale o wysokiej zawartości próchnicy (powyżej 3,5%). Dodatkowo pH gleby musi być obniżone do 4.0 (mierzone w KCl), stanowisk o tak kwaśnej glebie w naturze jest bardzo mało (jedynie torfowiska). Należy przemyśleć w jaki sposób doprowadzić glebę do niskiego pH, jak uzupełnić materię organiczną, aby uzyskać wysoką zawartość próchnicy. Dla plantatora są to wysokie nakłady, które trzeba wziąć pod uwagę na stracie. Jak informował dr T. Krupa, każdy kto decyduje się na założenie 1 hektara uprawy borówki musi liczyć się poniesieniem wysokich nakładów, co należy później wziąć pod uwagę w wyliczaniu opłacalności produkcji. Lepiej na początek założyć mniejsza powierzchnię uprawy borówki i dobrze przygotować się do produkcji, niż zaniedbać coś na początku i później mieć straty wynikające  z błędów popełnionych na starcie.

Młoda plantacja borówki wysokiej

Wymagania dotyczące wody i osłony

Borówka ma wysokie wymagania dotyczące wody. W lasach, gdzie borówka wysoka rosła w warunkach naturalnych, wilgotność jest wyższa niż na polu uprawnym. Warto zwrócić uwagę, czy na stanowisku przeznaczonym pod borówkę jest dobra dostępność do wody. Dodatkowo trzeba dobrze zaplanować nawadnianie borówki, gdyż korzeni się dość płytko i nie lubi nadmiernego zalewania. Stanowisko dodatkowo powinno być osłonięte od wiatru. Najlepiej funkcjonują plantacje zakładane na stanowiskach blisko zalesień. Krzewy jednak także powinny być dobrze doświetlone.

– Borówki z założenia – na podstawie mapy zagrożenia przymrozkami – nie należy uprawiać na przykład w północno wschodniej Polsce, ale… jak Państwo pewnie wiecie największa w Europie planacja borówki znajduje się właśnie na Podlasiu. Jest to ponad 500-hektarowe gospodarstwo państwa Wilczewskich. Borówka nie lubi silnych wiatrów, nie jest dobrze sadzić krzewy w otwartym polu, a jeśli jest to jedyne stanowisko jakim dysponujemy, warto pomyśleć o osłonach przeciwwiatrowych – zalecał T. Krupa. – Sosna i modrzew to gatunki drzew, które można wykorzystać jako osłonę przeciwwietrzną. Inna opcja to rusztowania, na których jest rozciągnięta specjalna włóknina. Osłony także wspomogą i zabezpieczą rośliny w okresie zimowym, kiedy są narażone na wiatr i wysuszenie na skutek zimnego powietrza – zalecał prelegent.

Jaką odmianę wybrać?

– Większość odmian borówki wysokiej, które są oferowane na polskim rynku, u krajowych szkółkarzy nadają się dobrze do uprawy w naszym kraju. Są mrozoodporne, nie ma większych strat (tabela 1). Musimy także pamiętać że klimat się ociepla, nie ma już bardzo dużych spadków temperatury zimą. Większym zagrożeniem jest jednak pogoda w okresie wegetacji, przede wszystkim są to wiosenne przymrozki – przekazał dr T. Krupa. Według prelegenta, najwięcej strat powodują spadki temperatury na początku maja, gdy nabrzmiewają pąki kwiatowe. Ich uszkodzenie następuje nawet już przy -2°C, co powoduje spadek plonu, jego wielkości i jakości. Stopień strat zależy od długości trwającego przymrozku i wartości temperatury. Warto przygotować się do przymrozków, przede wszystkim zapewnić sobie źródło wody.

Tabela 1. Mrozoodporność poszczególnych odmian borówki wysokiej podczas spoczynku (źródło: prezentacja dr. T. Krupy)