Wysiewy nasion rzodkiewki

Jak informowała dr Agnieszka Stępowska nasiona rzodkiewki mają dość długi okres żywotności, ale po 3-4 latach znacznie zmniejsza się ich siła i energia kiełkowania. Nasiona tego gatunku po wysianiu muszą być przysypane warstwą podłoża (ok. 1 cm, im nasiona drobniejsze, tym płycej należy je siać), ponieważ światło uniemożliwia kiełkowanie. Bardzo źle kiełkuje i wschodzi rzodkiewka w zbitym podłożu, nawet wówczas gdy nowe zagony wypadają w miejscu dawnych ścieżek.

Bardzo ważne jest utrzymywanie równomiernej wilgotności podłoża (75-80% polowej pojemności wodnej danej gleby), zwłaszcza od momentu wysiewu do okresu wykształcenia zaczątku pierwszego liścia właściwego. Zapewnia to bardzo równomierny rozwój zgrubienia, które tworzy się z górnej partii korzenia i pędu pod liścieniami (hypokotulu). Dzięki temu, że młody korzeń nie musi poszukiwać wody w głębszych warstwach gleby i nie dominuje nad częścią pędową zgrubienia, nie dochodzi do powstania tzw. mysiego ogonka (stożkowate zakończenie zgrubienia). W późniejszym okresie wilgotność należy utrzymywać na poziomie 70-75% p.p.w. Zbyt wysoka wilgotność sprzyja wyrastaniu licznych korzeni bocznych na korzeniu głównym, zbyt niska powoduje parcenie (gąbczastość). Gwałtowne wahania wilgotności powodują pękanie zgrubień.

Istotne znaczenie ma utrzymywanie optymalnego poziomu składników pokarmowych w podłożu, zalecane zawartości dla rzodkiewki to: azot (N) – 120-150 mg/dm³ (w okresie od października do lutego) lub 150-170 mg/dm³ (w okresie od marca do października), fosfor (P) – 120-150 mg/dm³, potas (K) – 280-400 mg/dm³, magnez (Mg) – 100-120 mg/dm³, wapń (Ca) – 1800-2200 mg/dm³.

Po wysianiu nasion do podłoża ze zbyt wysoką ilością nawozu liścienie i liście będą podwijać się pod spód (tworząc się tzw. baranie rogi). Natomiast w przypadku niedoboru azotu dolne liście rzodkiewki będą żółknąć. Prawidłowe pobieranie składników, m.in. wapnia, następuje przy utrzymaniu równomiernej wilgotność podłoża.

W uprawie rzodkiewki należy bezwzględnie stosować rozstawę dopasowaną do przewidywanych rozmiarów zgrubienia wybranej odmiany i warunków świetlnych. Przeciętnie, odstępy między nasionami powinny wynosić tyle, ile docelowa średnica zgrubień, a w okresie o niskiej intensywności światła może być nawet zwiększona o 25-30%. Zapobiega to wyciąganiu się liści.

Choroby …

Parch zwykły jest chorobą odglebową, powodowaną przez bakterie Streptomyces scabies. Na zgrubieniach porażonej rzodkiewki widoczne są małe, lekko wklęsłe plamki, na których w późniejszym stadium widoczna jaśniejsza obwódka, a wnętrze plam pokrywa się ciemnym nalotem. Choroba występuje na glebie w monokulturze, zwłaszcza świeżo nawożonej wysokimi dawkami wapnia i o wysokim pH. Występowaniu parcha zwykłego zapobiega zmianowanie pól, dlatego szczególnie po wystąpieniu choroby należy bezwzględnie wprowadzić płodozmian.

Miękkie gnicie rzodkiewki to choroba bakteryjna powodowana przez Pectobacterium  carotovorum subsp. carotovorum. Na zgrubieniach widoczne są najpierw beżowe, później czerniejące, zapadnięte plamy.

Sprawcą czernienia korzeni rzodkiewki jest organizm grzybopodobny Aphanomyces raphani. Na skórce zgrubienia pojawiają się ciemne plamy. Objawy te w późniejszym czasie mogą pokrywać większą powierzchnię zgrubienia. Występowaniu choroby zapobiega płodozmian.

Mączniak rzekomy (Peronospora parasitica) poraża części nadziemne i podziemne roślin. Na górze liści widoczne są żółtawe plamy a pod spodem w obrębie plam szaro-biały nalot grzyba. Na skórce zgrubień korzeniowych pojawiają się nieregularne, ciemne przebarwienia i spękania.

Rizoktonioza to choroba wywołana przez grzyb Rhizoctonia solani.  Na zgrubieniach pojawiają się ciemne, nieregularne plamy. Skórka jest popękana i widoczne są na niej brązowe plamy. Sprawca choroby poraża wiele gatunków roślin, zimuje w glebie w formie sklerocjów przez 4-5 lat. Bardzo ważną role w zwalczaniu tej choroby ma odpowiednie zmianowanie.

Kiła kapustnych (Plasmodiophora brassicae) – na korzeniach a nawet na zgrubieniach rzodkiewki powstają narośla, miękisz jest zniszczony, a liście wiotczeją i stopniowo zamierają. Sprawca choroby atakuje roślinę przez system korzeniowy. Stanowi ogromne zagrożenie w uprawach warzyw z rodziny kapustowatych. W przypadku wystąpienia należy obowiązkowo wprowadzić zmianowanie pól, z 4-letnim płodozmianem bez roślin kapustowatych.

Fuzarioza jest chorobą odglebową wywołaną przez grzyby z rodzaju Fusarium. Rośliny więdną, w zgrubieniu powstaje tzw. gąbczastość miąższu – po przekrojeniu zgrubienia widoczne są żółto-brązowe lub puste tkanki.

Rzadko w uprawach rzodkiewki występują choroby grzybowe takie jak mączniak prawdziwy (biały, mączysty nalot na liściach) i biała rdza krzyżowych/bielik krzyżowych (na górnej stronie liści małe, chlorotyczne plamy, zaś na spodniej stronie pęcherzykowate wzniesienia).

… i szkodniki rzodkiewki

Uprawy rzodkiewki najczęściej są atakowane przez pchełki (w czasie wschodów i wykształcania pierwszych liści), mszyce, miniarki, wciornastki oraz śmietkę kapuścianą, która jest najgroźniejszym szkodnikiem rzodkiewki. Pewne zagrożenie stanowią także ziemiórki i brzegówki, których obecność można sprawdzać przy użyciu żółtych tablic lepowych oraz nicienie uszkadzające stożek wzrostu korzenia, co skutkuje wyrastaniem licznych korzeni bocznych. Szkodniki te jednak stosunkowo rzadko atakują rzodkiewkę.