Nawozy mineralne stanowią jeden z podstawowych środków produkcji ogrodniczej, kreujących wysokość plonu. Ich wykorzystanie jest niezbędne do prowadzenia uprawy, stąd też w dobie ich wysokich cen na szerszą uwagę zasługują inne źródła niezbędnych minerałów. W intensywnej produkcji tunelowej i szklarniowej na podłożach inertnych trudno o alternatywy. Z kolei w uprawach prowadzonych w gruncie – w tym przyspieszanych pod bezpośrednimi osłonami i w tunelach foliowych – już tak. Na pierwszy plan wysuwa się nawożenie organiczne.

Obornik granulowany

Z powodu ogólnokrajowego spadku liczby gospodarstw trudniących się jednocześnie produkcją roślinną i hodowlą zwierząt na rzecz tych specjalizujących się wyłącznie w produkcji roślinnej oraz z racji trudnej sytuacji związanej z ASF (afrykańskim pomorem świń) i grypą ptaków niełatwo jest nabyć obornik. Ten, który pochodzi z dużych ferm nie zawsze okazuje się być w pełni bezpieczny dla roślin i w konsekwencji dla zdrowia ludzi (gorsza jakość żywności pochodzenia roślinnego). Dla przykładu może on być źródłem nierozłożonych desykantów i regulatorów wzrostu wpływających degenerująco na stożki wzrostu warzyw. Dlatego dla producentów ceniących nawożenie obornikiem dobrym rozwiązaniem może być zakup tego nawozu w formie wysuszonej i granulowanej. Ma on silne właściwości pochłaniania i zatrzymywania wody w stosunku do własnej masy. Jest on oferowany także w tzw. big-bagach.

Poprodukcyjne podłoże kokosowe po uprawie bezglebowej

Do nawożenia organicznego bardzo dobrze nadadzą się także poprodukcyjne podłoża kokosowe, które oprócz wzbogacenia gleby w makro- i mikroelementy dodatkowo poprawią warunki fizyko-chemiczne gleby.

Podłoże ogrodnicze po uprawie pieczarek

Najbardziej zasobnym źródłem składników pokarmowych jest podłoże po uprawie grzybów, głównie pieczarek. W tym przypadku jednak należy zwrócić szczególną uwagę na jego zasolenie, gdyż w przypadku zastosowania go w zbyt dużych ilościach mogą wystąpić objawy przenawożenia roślin. Ponadto specyfika uprawy grzybów (bardzo wysoka wilgotność podłoża) sprawia, że podłoże może być zasiedlone agrofagami, np. ziemiórkami. Z ww. powodów najlepiej jest zakupić gotowe, przekompostowane podłoże lub dokonać takiego zabiegu bezpośrednio w swoim gospodarstwie.

Nawożenie mocznikiem – z ograniczeniami

W myśl aktualnych przepisów o nawozach i nawożeniu należy pamiętać o tym, że nie można już stosować mocznika w formie granulowanej z wyjątkiem tej, która zawiera powłokę biodegradowalną lub inhibitor ureazy. Mocznik z powłoką lub inhibitorem ureazy pozwala na dłuższe uwalnianie się azotu przez co jest on efektywniej wykorzystywany przez rośliny. Pamiętajmy, że ciągu roku w nawożeniu azotowym nie można przekraczać 170 kg N/ha (w przeliczeniu na czysty składnik).

W obliczu trudnej sytuacji na rynku nawozów godne polecenia są wszelkie działania mające na celu optymalne wykorzystanie zasobów już występujących. Wśród nich na pierwszy plan wysuwa się potrzeba wykonania analizy gleby. Na podstawie jej wyników można wyliczyć niezbędną ilość składników pokarmowych i tym samym nawozów, co pozwoli zaoszczędzić na nawozach. W tunelach foliowych można pokusić się także o zmianę rzędów, tj. w miejscach, gdzie dotychczas były międzyrzędzia w przyszłym sezonie wyznaczyć rzędy, bądź też (o ile to możliwe) zmienić kierunek rzędów. Z punktu widzenia ekonomicznego dobrym pomysłem może być również zastosowanie tańszych w stosunku do nawozów biostymulatorów opartych np. na bazie wyciągów z glonów morskich z dodatkiem pierwiastków wpływających korzystnie na ogólny rozwój roślin, w tym ich systemu korzeniowego. Ułatwia to m.in. w pobieranie rezerw nawozowych z głębszych warstw gleby.

Reakcja Ministerstwa

W wyniku niepokojących zmian na rynku Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi zwróciło się do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z prośbą o przeprowadzenie postępowania wyjaśniającego mającego na celu sprawdzenie czy nie dochodzi do niedozwolonych praktyk rynkowych (spekulacji). Prowadzone są również rozmowy z głównymi firmami produkującymi nawozy, a także zwrócono uwagę na trudną sytuację rolników na forum Rady Ministrów UE ds. rolnictwa i rybołówstwa.