Infekcja ToBRFV może mieć duży wpływ na jakość owoców pomidora i plon. Z pewnością będziesz pamiętać, ­kiedy po raz pierwszy zobaczysz objawy wirusa. Mamy nadzieję, że wirus zostanie wykryty niezwłocznie po zainfekowaniu roślin. W tym artykule przedstawimy kilka wskazówek i sugestii dotyczących wczesnego wykrywania ToBRFV.

Rozpoznawanie ToBRFV w szklarni

Początek infekcji nie jest łatwy do rozpoznania, głównie dlatego, że jest to nowy wirus i w większości nie mieliśmy z nim wcześniej styczności. Istnieje kilka ogólnych wskazówek ułatwiających wczesne wykrywanie ToBRFV i rozpoznawanie infekcji, a najcenniejszym „wykrywaczem” jest dobry pracownik, który potrafi „czytać” rośliny.

Dobry pracownik lub producent najprawdopodobniej zobaczy te rośliny, które nie wyglądają „normalnie” dla danej odmiany lub pory roku (na przykład te, które mają nieco inny kolor lub kształt). Objawy te mogą nie być bezpośrednio powiązane z infekcją ToBRFV, ponieważ często mogą wyglądać jak niedobory składników pokarmowych lub inne czynniki stresowe.

Jednym z objawów może być nieco niższa roślina, bez wyraźnego powodu. Rośliny te, lub rośliny sąsiadujące mogą, mieć owoce, które nie dojrzewają w normalny sposób. Niektóre owoce, szczególnie w górnej partii roślin, dojrzewają później lub ich dojrzewanie jest nierównomierne, a na owocach mogą wystąpić plamy. A może wierzchołek rośliny ma nieco jaśniejszy zielony kolor? Są to wszystkie objawy, które mogą być spowodowane wieloma czynnikami, ale mogą również wskazywać na infekcję wirusem ToBRFV.

W niektórych przypadkach wirus może nie powodować żadnych objawów na roślinach, a symptomy pojawiają się jedynie na owocach. Dzieje się to szczególnie w przypadku starszych upraw, gdzie nie widać prawie żadnych objawów, ale wirus jest obecny. Zwiększa to ryzyko przeoczenia infekcji w następnym cyklu uprawowym.

Dlatego jeśli pojawią się niepokojące symptomy warto przyjrzeć się dokładniej roślinom. Ostatnim krokiem w celu ustalenia infekcji wirusem ToBRFV jest przeprowadzenie testu diagnostycznego.

Testy pozwalające na wykrywanie ToBRFV

Prostą i skuteczną metodą sprawdzenia obecności ToBRFV jest pobranie prób z szypułki owocu – Leonie Hogendonk, Bayer – Market Development Protected Lead

Badanie laboratoryjne lub szybki test mogą potwierdzić infekcję wirusem. W obu przypadkach musimy upewnić się, że w jednej próbce zebrano kilka części rośliny, np. szypułkę i aktywnie rosnące pędy, ponieważ wirus może nie występować we wszystkich częściach rośliny. Jeżeli pierwsza próbka nie potwierdza diagnozy należy pobrać próby z innej rośliny lub połączyć kilka roślin i powtórzyć test.  https://research.wur.nl/en/publications/detection-of-tomato-brown-rugose-fruit-virus-is-influenced-by-inf

Diagnostyka przelewu pożywki jest również dobrym sposobem na wczesne wykrycie infekcji. Producenci z Belgii przetestowali tę pożywkę w laboratorium i okazało się, że w niektórych przypadkach infekcję wirusową można było wykryć do 10 tygodni przed pojawieniem się widocznych objawów na roślinach.

Należy zachować ostrożność podczas wykonywania testów na początku sezonu, po wcześniejszej infekcji, ponieważ istnieje możliwość wykrycia nieaktywnego RNA wirusa z poprzedniego sezonu. Jeśli jednak liczba przypadków wirusa wzrośnie, oznacza to, że w roślinach wzrasta miano wirusa.

Wykrywanie wirusa należy zawęzić do określonego bloku lub części szklarni, wczesne wykrycie ToBRFV pozwala na podjęcie dodatkowych działań i tym samym ograniczenie rozprzestrzeniania się wirusa w szklarni lub mnożarce.

Droga przedostania się wirusa do szklarni

Gdy zostaną wykryte pierwsze zainfekowane rośliny, pojawia się kolejne pytanie, dlaczego infekcja rozpoczęła się właśnie w tym miejscu?. W praktyce nie zawsze da się to wyjaśnić. Wirus jest niewidoczny i nawet przy dobrych środkach zapobiegawczych i higienie w pewnym momencie może dojść do infekcji. Miejsce, w którym znajduje się wirus, nie musi być punktem wejścia.

Wirus może zostać przeniesiony przez ludzi, materiał lub zwierzęta. Nie wiadomo, ile czasu potrzeba do zainfekowania uprawy (niezależnie od tego, co jest nosicielem wirusa) i może to być 10 minut, jeden dzień lub dłużej. Wirus może najpierw pojawić się gdzieś w środku szklarni, nawet jeśli został wprowadzony gdzie indziej, potrzebuje on również rośliny, która jest wystarczająco podatna, aby umożliwić wystąpienie infekcji. Wszystkie te nie do końca poznane czynniki utrudniają śledzenie początkowego punktu wejścia. Z tego powodu bardzo ważne jest zapewnienie wysokiego poziomu higieny szklarni i upraw od samego początku i w trakcie sezonu wegetacyjnego.

Śledzenie wstecz wydarzeń od daty infekcji

W niektórych eksperymentach objawy wirusa pojawiają się na młodych roślinach już po 10 dniach. W przypadku starszych roślin objawy mogą pojawić się po kilku miesiącach bądź nie są widoczne do końca uprawy. Dlatego znalezienie tej pierwszej rośliny z ToBRFV jest dużym wyzwaniem. Najprawdopodobniej zanim zobaczymy objawy, infekcja może obejmować już około 10-20 roślin.

Dobra obserwacja w celu jak najszybszego wykrycia wirusa oraz właściwa higiena w celu ograniczenia rozprzestrzeniania się wirusa są kluczem do utrzymania jak największej liczby zdrowych roślin do końca cyklu upraw.