Selekcyjne hobby

Jerzy Dominikowski na początku spotkania zaznaczył, że hodowla jest jego hobby i początkowo traktował ją jako dodatek do pracy w szkółce. Dzisiaj, po 10 latach pracy przy selekcji, uważa, że jest to dobra droga i że Hortplant będzie ją kontynuował. Podkreślił, że z roku na rok ma coraz większe doświadczenie i krzyżówki są coraz lepsze. Po dokonaniu pierwszych krzyżówek (2013 r.) szkółkarze oceniali aż 40-50 tysięcy pojedynków, dzisiaj jest to rokrocznie ok. 20 tysięcy. Obecnie organizacja pracy przy krzyżówkach jest także lepsza, bo każda odmiana będąca potencjalnym rodzicem ma założoną kartę przydatności hodowlanej, w której jest zapisane jakie cechy taki rodzic może potencjalnie przekazać w drodze krzyżowania. W bazie rodziców są odmiany pochodzące zarówno z Europy (południa i północy kontynentu), a także ze Stanów Zjednoczonych i Kalifornii. Niektóre z nich już od początku były wykluczone i nie były angażowane do hodowli. Szkółkarzom zależy przede wszystkim, aby docelowa odmiana nosiła same najlepsze cechy rodziców, czyli m.in. odporność na choroby truskawki, dobry smak, aromat, twardość oraz atrakcyjny wygląd skórki i strukturę miąższu.

Na pytanie dlaczego zajęli się własną hodowlą, Pan Jerzy odpowiedział: selekcja w danym miejscu (kraju) gwarantuje, że odmiany sprawdzą się w tym rejonie uprawy. Ponadto zakup nowych odmian do rozmnażania jest coraz droższy i tak naprawdę to kwestia ekonomii. Ponadto nie ma na rynku już odmian przydatnych do każdego systemu uprawy i dlatego my podczas selekcji zwracamy uwagę na przydatność poszczególnych klonów czy to pod osłony, czy do uprawy w gruncie, na otwartym polu. Bardzo ważna jest presja ze strony chorób i dostępność ludzi do pracy, dlatego chcemy, aby nasze odmiany były odporne na patogeny i aby zbiór był jak najbardziej ekonomiczny. Obiecujące klony hodowlane są testowane także w gospodarstwach produkcyjnych, co jest niebywałą zaletą. Jednym z gospodarstw współpracujących z hodowlą Hortplant jest Agonom Berries, ale J. Dominikowski podkreślił chęć nawiązania współpracy w tym zakresie z innymi podmiotami.

Jerzy Dominikowski pokazuje efekty hodowli HortPlant (fot. D. Łabanowska-Bury)

Wartościowe odmiany

Szkółka Hortplant ma już za sobą pierwsze sukcesy. Do tej pory dwie odmiany zostały zarejestrowane i objęte ochroną patentową. Są to Holy (odmiana o tradycyjnym okresie owocowania) i Hossa (odmiana powtarzająca owocowanie). Pierwsza z nich – Holy – to odmiana owocująca w terminie średnio-wczesnym, a w zależności od warunków pogodowych w sezonie często występuje powtórne owocowanie w drugiej połowie lata. Wyróżnia ją duża plenność, która przewyższa wiele standardów odmianowych. Owoce są duże, błyszczące, o bardzo dobrym smaku i regularnym stożkowatym kształcie. Charakteryzują się dobrą trwałością pozbiorczą. Krzewinki o dobrej zdrowotności, z dużym wigorem, są niezbyt podatne na choroby liści i choroby odglebowe.

Druga nasza odmiana objęta ochroną to powtarzająca owocowanie Hossa. Plon w przypadku tej odmiany jest rozłożony równomiernie w czasie całego sezonu wegetacyjnego. Owoce są duże, o bardzo dobrym smaku i regularnym kształcie, a także dobrze wyeksponowane na krzewince, co ułatwia zbiór. Rośliny Hossy charakteryzują się wysoką zdrowotnością, dużym wigorem, są mało wrażliwe na antraknozę. Plennością Hossa przewyższa standardowe odmiany kalifornijskie, jak Albion czy San Andreas. Obecnie w badaniach OWT jest także Hobby – nowość od firmy Hortplant. Jest to odmiana późna, wysoko plonująca. Owoce są średniej wielkości i duże, o intensywnie czerwonej skórce, dobrze wyeksponowane na roślinie, co przyspiesza zbiór. Owoce są jędrne, trwałe w transporcie. Jak podkreśliła K. Grymuza, bardzo dobry jest udział owoców I klasy jakościowej w plonie (powyżej 90%). Rośliny Hobby są odporne na choroby liści i systemu korzeniowego. Szkółkarze uważają, że w doborze odmian późnych jest to bardzo dobra alternatywa dla odmian Florence czy Malwina.

Oprócz odmian naszej hodowli, takich jak Holy i Hossa, które w tej chwili cieszą się dużą popularnością, Hortplant ma w swoich matecznikach także atrakcyjne odmiany z różnych stron świata: Rumbę (z programu hodowlanego w Holandii), angielskie odmiany Vibrant i Florence oraz Grandarosę (polską odmianę hodowli InHort Skierniewice).

Wyniki oceny ekspertów

W czasie spotkania wszyscy uczestnicy brali udział w typowaniu najlepszych odmian i klonów pod względem wyglądu i smaku. Okazało się, że wszystkie zwycięskie propozycje to wyniki hodowli Państwa Dominikowskich i Katarzyny Grymuzy.  Pod względem wyglądu zwyciężyła odmiana Hobby, na drugim miejscu był klon HP 1705.1, a na trzecim HP 2002.2. Pod względem smaku owoców wygrał klon HP 1828.1, na drugim miejscu był klon HP 1705.1, a na trzecim – klon HP 1823.1. Klony hodowli Hortplant i odmiana Hobby były wyżej oceniane przez uczestników spotkania niż standardowe odmiany – Rumba i Florence.

Klon HP 1705.1 to odmiana średnio wczesna, dojrzewa 8-9 dni po Rumbie, jest plenna. Krzewinki wykazują wysoką zdrowotność. Owoce są ciemnoczerwone, z połyskiem. Klon HP 2002.2 to odmiana średnio późna, o atrakcyjnych, jasnych owocach, wydłużonych, smacznych i jędrnych. Krzewinki wykazują wysoką zdrowotność. Trzeci zwycięski klon o najsmaczniejszych owocach to HP 1828.1 – odmiana średnio wczesna, dojrzewa 4-5 dni po Rumbie. Ma krzewinki o dość silnym wzroście i wysokiej zdrowotności. Owoce są ciemnoczerwone z połyskiem, o wydłużonym kształcie i bardzo dobrym smaku.