PODosłonami.pl
Sadzonki truskawek: typy i trendy (cz. I)
Wielokrotnie słyszałam pytania plantatorów truskawek: jakie sadzonki kupić, jakie są idealne, najlepsze (oczywiście tuż po pytaniu szkółkarzy o nowe odmiany). Odpowiedź brzmi: idealna sadzonka powinna być przede wszystkim zdrowa, dobrej jakości oraz w przystępnej dla kupującego cenie. Ostatecznie wybór należy do plantatora, a jest uzależniony od sposobu uprawy, od technologii, od celu, jak stawia sobie plantator – czy będzie oczekiwał szybkiego plonu, czy będzie chciał wykorzystać najtańsze sadzonki i własną pracą doprowadzi do uzyskania z nich bardzo wysokiej jakości roślin.
Czytaj dalej...
Świeżo założona plantacja truskawki (fot. 1-3 D. Łabanowska-Bury)
Wysoka zdrowotność sadzonek to przede wszystkim ich pochodzenie. Tylko produkcja materiału nasadzeniowego w profesjonalnej szkółce gwarantuje zdrowotność. Z dobrze utrzymanego i chronionego, nawadnianego matecznika otrzymuje się sadzonki:
- zdrowe, czyli wolne od chorób i szkodników (większość szkółek przeprowadza dezynfekcję stanowisk przeznaczonych pod matecznik),
- czyste pod względem odmiany (warto pytać o to, czy szkółka ma licencję uprawniającą ją do rozmnażania danej odmiany),
- gwarantujące wysokie plony (z sadzonką można na plantację przenieść patogeny i szkodniki, które negatywnie wpływają na wielkość plonu).
Jakie sadzonki wybrać?
Rodzaj i jakość sadzonek oraz termin sadzenia decydują o kilku najważniejszych parametrach w produkcji truskawek. Pierwszy z nich to termin zbioru owoców, drugi – wielkości plonu, trzeci – jego jakość, a czwarty – najważniejszy – opłacalność produkcji owoców. Dla spełnienia wymagań wszystkich plantatorów asortyment sadzonek zmienia się nie tylko pod względem odmian, lecz także rodzajów sadzonek. Wszystko odbywa się zgodnie ze zmieniającymi się trendami. W sprzedaży znajduje się kilka rodzajów sadzonek – frigo, doniczkowane plug plants lub tray plants oraz świeże (zielone).
Sadzonki zielone, tzw. świeże
Pozyskuje się je w szkółce w sierpniu lub we wrześniu i w tym samym okresie zakłada się z nich plantacje. Sadzonki zielone są tańsze od innych. Warto jednak mieć na uwadze, że plon w kolejnym roku jest niski. Pełne plonowanie plantacji następuje dopiero po dwóch latach. Zakładając plantacje z sadzonek świeżych, zwanych zielonymi należy przestrzegać terminu sadzenia (wrzesień –październik), gdyż tego typu sadzonka musi zdążyć ukorzenić się przed zimą, w przeciwnym razie rośliny mogą przemarzać.
Sadzonki frigo
Pozyskuje się je w szkółce późną jesienią, pod koniec sezonu. W tym okresie rośliny są w fazie głębokiego spoczynku zdążyły zgromadzić maksymalną ilość cukrów zapasowych (skrobi). Do momentu sadzenia sadzonki są przechowywane w chłodni w temperaturze od -1,5 do -2,0°C. Sadzonki frigo umożliwiają zakładanie plantacji praktycznie w dowolnym terminie. Kwitną po ok. miesiącu od posadzenia i po upływie następnego miesiąca owocują. Umożliwiają dość dokładne zaplanowanie terminu zbioru owoców. Natomiast gdy plantator decyduje się na wybór materiału o mniejszej grubości szyjki korzeniowej, czyli frigo A – i B, termin sadzenia truskawek jest późniejszy – czerwiec/ koniec lipca (konieczne jest usunięcie pierwszych kwiatów).
Sadzonki frigo dzielą się pod względem grubości szyjki korzeniowej. Klasy sadzonek oznaczone są literami A+, A, A–, B. Sadzonka oznaczona A+ (14-15 mm) to ta najwyższej jakości, kolejne pod względem jakości to A (10–14 mm), A- (8-10 mm) i B (8-6 mm) – najgorszej jakości.
Sadzonki wielokoronowe frigo
Są one określane skrótem WB (silnie rozwinięte) od angielskiej nazwy „waiting bed”. Produkuje się je na specjalnie przygotowanych zagonach, tj. starannie uprawionych i nawiezionych. Można do tego celu wykorzystać sadzonki świeże, które sadzi się w pierwszym tygodniu sierpnia lub frigo klasy B, wysadzane w czerwcu. Rośliny sadzi się na zagonie w dość dużym zagęszczeniu, tj. najczęściej w rozstawie 25 cm x 25 cm lub 35 cm x 35 cm. W Polsce produkcję tego typu sadzonek z sadzonek świeżych, pobranych z matecznika latem, utrudnia krótki okres wegetacji. Znacznie lepszy efekt daje wykorzystanie sadzonek frigo.
Plantacje z sadzonek WB zakłada się wiosną (kwiecień-maj), aby roślina miała czas na zbudowanie masy liściowej i systemu korzeniowego. W przypadku gdy, przyjdzie fala upałów tuż po posadzeniu – owoce będą drobniejsze. Sadzonki frigo wielokoronowe można podzielić na 3 kategorie pod względem grubości szyjki korzeniowej: I (15–18 mm), klasa II (18–23 mm) i klasa III (powyżej 23 mm).
Sadzonki z in vitro
Od kilkunastu lat sadzonki truskawki można także otrzymać przy wykorzystaniu kultur tkankowych, czyli metodą in vitro. Ich zaletą jest to, iż są wolne od chorób wirusowych, bakteryjnych i grzybowych, ponieważ są produkowane w kontrolowanych i sterylnych warunkach. Te sadzonki są jednak drogie i rzadko wykorzystywane do zakładania plantacji towarowych. Najczęściej przeznacza się je do zakładania plantacji matecznych, ponieważ mateczniki z roślin in vitro wytwarzają znacznie więcej rozłogów i roślin potomnych w porównaniu z tradycyjnymi. Metoda ta może być wykorzystana do rozmnażania odmian truskawek powtarzających owocowanie, które cechuje niska wydajność szkółkarska.
Uwaga: sadzonki z plantacji owocującej, a opłacalność produkcji
Wciąż wielu plantatorów jest zdania, że tańsze jest założenie plantacji z sadzonek pozyskanych z plantacji owocującej. Oznacza to niski koszt pozyskania sadzonek, jednak zwykle ich jakość jest bardzo słaba. W okresie wegetacji zdarza się, że często są porażone przez choroby grzybowe, a nawet wirusowe zawlekane z sadzonkami na nowe stanowisko z plantacji owocującej. Często, a nawet bardzo często wraz z sadzonkami zawlekane są także szkodniki, jak np. roztocz truskawkowiec (trudno go zniszczyć na owocującej plantacji towarowej, a zabiegi ochrony są kosztowne).
Technologia produkcji sadzonek z bryłą korzeniową oraz wskazówki dla plantatorów dotyczące zakładania nasadzeń z takiego materiału zostaną opisane w drugiej części tekstu.

Późne odmiany truskawki. Czy warte uwagi?
W Polsce sezon truskawkowy jest najczęściej kojarzony z odmianami dojrzewającymi w czerwcu. Druga najczęściej wybierana przez producentów opcja to produkcja truskawek odmian powtarzających owocowanie. Obecnie jednak praktycy zauważają, że ciekawą opcją jest uprawa odmian późnych. [...]


