Uprawa truskawek na zbiór jesienny i wiosenny

Wiesław i Zenon Janiakowie w szklarniowej uprawie truskawek korzystają z doradztwa holenderskiej firmy Delphy.

W ich szklarniach uprawiana jest licencjonowana odmiana ‘Malling Centenary’ z hodowli East Malling Strawberry Breeding Club (EMSBC) z Wielkiej Brytanii. Sadzonki są produkowane w renomowanych szkółkach w Holandii. W sierpniu sadzi się po 4 sadzonki w donice wypełnione substratem kokosowym lub w maty kokosowe (podłoże pochodzi z firmy Ceres). W donicach umieszcza się po 2 kapilary a sadzonki obsypuje się substratem wysoko, by zabezpieczyć je przed wysychaniem i zapewnić dobre ukorzenianie się. Po 3 tygodniach od posadzenia rośliny zaczynają kwitnąć. Od sadzenia do pierwszych zbiorów w jesiennym cyklu uprawy upływa około 45-50 dni. Pierwsze zbiory rozpoczynają się od połowy września i trwają do połowy grudnia. Po zakończeniu jesiennych zbiorów reprezentatywne rośliny wysyła się do Holandii w celu tzw. mapowania liczby kwiatostanów, co pozwala przewidzieć plonowanie w sezonie wiosennym.

Jesienią po zbiorach rośliny wprowadzane są w stan spoczynku. Temperatura w szklarni utrzymywana jest wówczas na poziomie 1-2°C. W trzeciej dekadzie stycznia zmusza się rośliny do wznowienia wegetacji poprzez stopniowe podnoszenie temperatury w szklarni i lekkie doświetlanie plantacji (przez 2 tygodnie, zwykłymi żarówkami o mocy 100 W).

W wiosennej uprawie truskawki zaczynają kwitnąć zazwyczaj w pierwszej dekadzie marca (około 10 marca). Rozwój roślin i dojrzewanie owoców zależy też od przebiegu pogody. Plonowanie zaczyna się na ogół po upływie 70-80 dni od przerwania spoczynku roślin. Wiosenne zbiory zaczynają się na początku kwietnia (w tym roku było to 5 kwietnia) i kończą w połowie czerwca. Po zakończeniu zbiorów uprawę się likwiduje.

Pielęgnacja roślin  i zapylanie

Pielęgnacja roślin wymaga dosyć dużych nakładów pracy i dokładności. – Na czas spoczynku rośliny zostawione są z liśćmi, dopiero kiedy zaczynamy je „budzić” liście są ścinane – mówił Zenon Janiak. Stare, zaschnięte liście, na których mogłyby się rozwijać choroby grzybowe są usuwane. Jeśli w trakcie uprawy pojawiają się chore liście także trzeba je wycinać. Usuwa się też wyrastające rozłogi. Kwiatostany wyciągane są ze środka rozet liściowych i układanie na taśmach podtrzymujących, dzięki czemu w późniejszym okresie zbiór owoców jest łatwiejszy. Takie ułożenie owoców sprzyja też dobrej zdrowotności i dojrzewaniu truskawek. Rośliny są dokarmiane dwutlenkiem węgla, którego stężenie utrzymuje się na poziomie 500-1200 ppm, w zależności od fazy rozwoju roślin.

Do zapylania na plantację truskawek wprowadza się trzmiele, po 8 uli na hektar. Należy jednak kontrolować, by owadów tych nie było w tym samym czasie w obiekcie zbyt dużo (w razie potrzeby zamyka się chwilowo część uli). Trzmiele wówczas mogłyby uszkadzać kwiaty truskawek, z których powstawałyby później zniekształcone owoce.

Do sporządzania pożywek do podlewania truskawek w szklarniach w Oszczeklinie wykorzystywana jest tzw. żywa woda, uzdatniona z wykorzystaniem urządzeń firmy Harmony H₂O. W ocenie ogrodników zapewnia to dobre odżywienie roślin i wysoką jakość owoców.

Ochrona roślin

Na plantacji regularnie prowadzona jest lustracja występowania chorób i szkodników.

Do monitorowania szkodników oraz ich odławiania mechanicznego wykorzystywane są tablice lepowe. W uprawie szklarniowej zazwyczaj występują wciornastki (zdarza się, że są przywożone wraz z sadzonkami). Po posadzeniu roślin szkodniki te wyłapywane są za pomocą niebieskich tablic lepowych rozmieszczonych nad roślinami. – Ze względu na długość produkcji ochrona biologiczna w gospodarstwie nie jest wykorzystywana, ponieważ owady pożyteczne mają niewiele czasu, by się w tak krótkim czasie rozmnożyć – wyjaśniał Zenon Janiak. W uprawie pojawiają się niekiedy przędziorki ale na razie nie stanowiły dotychczas dużego zagrożenia dla roślin.

Nad roślinami umieszczane są niebieskie tablice lepowe do monitoringu obecności wciornastków (fot. Anna Wize)

W ochronie przed szarą pleśnią bardzo ważna jest profilaktyka, m.in. dokładne czyszczenie roślin z obumarłych liści. Istotnym czynnikiem ograniczającym występowanie tej choroby jest osuszanie roślin poprzez ogrzewanie rurami wegetacyjnymi. Czasami wykonuje się zabieg profilaktyczny przeciwko szarej pleśni. W profilaktyce mączniaka prawdziwego odparowuje się siarkę w sulfuratorach, jej pary rozprowadzane są równomiernie w obiekcie za pomocą wentylatorów.

Zbiory owoców

Owoce są zbierane bezpośrednio do opakowań handlowych 1 kg lub 0,5 kg, zgodnie z zamówieniami klientów. Ogrodnicy korzystają też z opakowań z własnym logo, tj. tekturowych łubianek o pojemności 1 kg. Po zbiorze truskawki schładza się do 2-3°C. Truskawka odbierana jest od producentów w dniu zerwania, maksymalnie na drugi dzień rano.

Jak podkreślali producenci ich truskawki wyróżniają się bardzo dobrym smakiem, są soczyste i aromatyczne. Dojrzałe owoce są duże, jasnoczerwone i błyszczące, a ich szypułka jest świeża, intensywnie zielona, sztywna i delikatnie odstaje od owocu. Co ciekawe – państwo Janiakowie zachęcają do jedzenia truskawek razem z szypułkami. Warto spróbować!

Dzięki doskonałej jakości owoców ogrodnicy mają stałych odbiorców. Truskawki sprzedawane są głównie na rynek krajowy, do sieci handlowych. Owoce ze szklarni państwa Janiaków doczekały się także wyjątkowej sesji fotograficznej, wykonanej przez ich córkę – Fatimę (dziękujemy bardzo za udostępnienie zdjęć do artykułu:).

Plany na przyszłość

– Wstępnie planujemy uprawiać malinę, ponieważ tego gatunku nikt w Polsce nie uprawia w obiektach szklarniowych. Malina w szklarniach plonuje w podobnym czasie co truskawka – informowała Wiesława Janiak. Tego typu plantacja zakładana jest z sadzonek typu long cane. Rośliny uprawiane są w pojemnikach wypełnionych substratem torfowym. Sadzonki dostarczane są jesienią a uprawa trwa do czerwca. Po zakończeniu zbiorów całkowicie likwiduje się plantację. – Pomimo bardzo wysokich kosztów zakupu sadzonek produkcja może być opłacalna, ze względu na wysokie ceny sprzedaży malin w tym terminie. Wiąże się to jednak z dużymi nakładami pracy przy zbiorze owoców, przez 7 dni w tygodniu, do małych opakowań – podsumowali ogrodnicy.