Opracowywanie zalecań nawozowych

– Jeśli chcemy uzyskać dobre jakościowo i ilościowo plony nie możemy zrezygnować ze stosowania nawozów mineralnych. Możemy jednak trochę obniżyć ich dawki, jeśli zrozumiemy mechanizmy odpowiadające za pobieranie i wykorzystanie składnika pokarmowego przez roślinę. Dzięki temu oszczędzanie nawozów mineralnych będzie możliwe – mówiła dr inż. Karolina Pitura.

Przed przystąpieniem do opracowania zaleceń nawozych niezbędna jest analiza chemiczna gleby metodą ogrodniczą. Na jej podstawie można uzupełnić składniki pokarmowe, które są w niedoborze, bez konieczności stosowania nawozów wieloskładnikowych. Rośliny nie pobierają w całość składników pokarmowych dostarczonych w nawozie. Przykładowo, roślina może pobrać około 20% fosforu, 50% azotu.

Na wykorzystanie składników pokarmowych z nawozów ma wpływ wiele czynników: klasa gleby, temperatura, wilgotność, odczyn podłoża, odpowiednie zmianowanie. Istotne jest zwalczanie chwastów, które konkurują o dostępność składników pokarmowych. Kluczowe znaczenie ma zawartość próchnicy w podłożach, ponieważ wpływa na żyzność gleby i pobieranie składników pokarmowych. Żyzna gleba powinna zawierać dużą ilość materii organicznej. – W glebie o średnim składzie materia organiczna zajmuje 5%,  przy czym próchnica w tej materii organicznej stanowi około 85-90% – informowała prelegentka. Zawartość próchnicy w polskich glebach nie jest na wysokim poziomie. W województwie lubelskim poziom próchnicy wynosi około 1,7%.

W sprzedaży dostępnych jest wiele produktów polepszających wykorzystanie składników pokarmowych z gleby.

Wzmocnienie strefy korzeniowej

Dobrze rozwinięty system korzeniowy zapewnia roślinie lepsze pobieranie i wykorzystanie składnika pokarmowego z nawozu. Jak podkreślała prelegentka rośliny lepiej będą pobierały składniki pokarmowe, jeżeli zostaną poprawione właściwości strefy korzeniowej. Wpływ na to ma zawartość próchnicy w glebie, którą można zwiększyć z wykorzystaniem preparatów zawierających kwasy humusowe. Oddziałują one na roślinę na kilka sposobów. Rozbudowują system korzeniowy roślin: zwiększają liczbę korzeni bocznych, masę i długość korzeni. Pogłębiają kompleks sorpcyjny w glebie, dzięki czemu składniki pokarmowe są dostępne w pobliżu systemu korzeniowego.  Kwasy humusowe poprawiają retencję wodną i zwiększają możliwości wykorzystania wody opadowej. Przywracają równowagę w składzie gatunkowym mikroorganizmów glebowych i dzięki temu zapobiega się rozwojowi chorób systemu korzeniowego.

Kwasy humusowe dzielą się na grupy: kwasy fulwowe, huminowe i huminy. Kryterium tego podziału stanowi rozpuszczalność kwasów w różnych zakresach pH. Klasy fulwowe (o barwie żółtej do żółtobrązowej) wpływają bezpośrednio na roślinę indukując wzrost systemu korzeniowego. Mają bardzo małe cząsteczki, które lepiej docierają do korzenia, łodygi i liści. Klasy fulwowe są rozpuszczalne w całym zakresie pH ale mają tendencje do wypłukiwania w głąb profilu glebowego. Kwasy huminowe (o barwie ciemnobrązowej do czarnej) wpływają na strukturę gruzełkowatą gleby. Nie są rozpuszczalne w wodzie, mogą być ekstrahowane z gleby za pomocą rozpuszczalników alkalicznych. Huminy (o barwie czarnej) nie są rozpuszczalne w żadnych odczynnikach chemicznych w całym zakresie pH.

W sprzedaży znajduje się wiele produktów zawierających kwasy humusowe. Prelegentka przedstawiła kilka wyników badań prowadzonych w Uniwersytecie Przyrodniczym w Lublinie. Doświadczenia przeprowadzano z wykorzystaniem produktów:

•  H 850 – wzrosła liczba korzeni bocznych, długość korzenia, masa systemu korzeniowego. Sprawdzano także zawartość makroelementów w liściach truskawki – wzrosła procentowa zawartość azotu, fosforu, wapnia i siarki.
• Carbohumik –  w suchej masie liści odnotowano widoczny procentowy wzrost mikroelementów (manganu, boru, żelaza, miedzi, cynku). To z kolei przełożyło się na ograniczenie występowania szarej pleśni.
• Humik – wzrosła średnica korony truskawki, masa i długość korzeni.
• Black Jack – zwiększyła się długość i masa korzeni.

Po zastosowaniu preparatów z kwasami humusowymi uzyskano zdecydowanie wyższy plon w porównaniu do kontroli.