Opis i cykl rozwojowy

Opuchlak truskawkowiec (Otiorhynchus sulcatus) bardzo często spotykany jest w dużym nasileniu, głównie na truskawce, borówce wysokiej, malinie.

Chrząszcz długości około 1 cm, z krótkim, grubym ryjkiem, jest czarny, lekko błyszczący. Osobnik dorosły nie jest zdolny do lotu. Przemieszcza się po roślinach tylko nocą, dzień spędza w ukryciu. Samice składają jaja (białe, kuliste, średnicy około 0,7 mm) do ziemi, w pobliżu roślin żywicielskich. Po kilku lub kilkunastu dniach z jaj wylęgają się larwy – jasnokremowe z brązową głową, mają rogalikowaty kształt, dorastają do 1 cm. Poczwarka długości do 1cm, w kolorze biała do jasnokremowej.

Zimują głównie larwy w glebie na głębokości 10-30 cm. Zaczynają żerowanie na przełomie kwietnia i mają, po nagrzaniu gleby do temperatury powyżej 12⁰C. Chrząszcze widoczne są w drugiej połowie maja. Samica składa 150 do 600 jaj. W ciągu roku rozwijają się 1 pokolenie szkodnika. Chrząszcze mogą pozostać na roślinach do wczesnej jesieni.

Rośliny jagodowe atakuje także opuchlak rudonóg (Otiorhynchus ovatus), który w porównaniu do opuchlaka truskawkowca jest mniejszy (wszystkie stadia rozwojowe).

Opuchlak truskawkowiec – objawy żerowania

Pierwsze objawy widoczne są na liściach w postaci żeru zatokowego (chrząszcze wygryzają liście od brzegów).

Największe szkody o znaczeniu gospodarczym powodują larwy żerujące na systemie korzeniowym, które wygrywają głównie korzenie boczne. Na zasiedlonej i uszkodzonej plantacji widoczne jest placowe osłabienie wzrostu, więdnięcie i zamieranie roślin. Roślina praktycznie pozbawiona jest korzeni i można łatwo wyrwać ją z gleby. Na korzeniach truskawki lub w ich pobliżu można znaleźć larwy i poczwarki.

Monitoring

Przed założeniem plantacji należy przeprowadzić lustrację na obecność larw opuchlaka oraz innych szkodników glebowych (pędraków chrabąszcza majowego i drutowców). W tym celu, na stanowisku pod uprawę o powierzchni do 1 ha należy wykopać 32 dołki, wielkości 25x25x30 cm (łącznie 2 m² gleby).  Próg zagrożenia na 1 m² wynosi 5-10 larw opuchlaków.

Monitoring na obecności chrząszczy w trakcie upraw – obserwować uszkodzenia na brzegach liści oraz obecność chrząszczy na roślinach lub na powierzchni gleby pod nimi.

Profilaktyka i zwalczanie

Plantacje truskawki powinno się zakładać na odpowiednio przygotowanym stanowisku. Należy przestrzegać płodozmianu, odstęp pomiędzy uprawą truskawki powinien wynosić co najmniej 4 lata. Jeżeli wcześniej na stanowiskach występowały szkodniki glebowe należy odkazić podłoże.

Optymalnym terminem zwalczania larw opuchlaka (i innych szkodników glebowych) jest wczesna jesień (wrzesień). Drugi zabieg można wykonać wiosną (przełom kwietnia i maja), gdy temperatura podłoża przekroczy 12⁰C. Do tego celu polecane są pożyteczne nicienie Steinernema kraussei  (Nemasys L) – wnikają przez naturalne otwory do ciała larw i zjadają je od wewnątrz. Skutecznie działają także preparaty zawierające grzyby entomopatogeniczne z rodzaju Beauveria bassiana i Metarhisium (np. Metacide, Klozer). Po kontakcie z owadem zasiedlają go i rozwija się w jego organizmie. Szkodnik przestaje żerować i ginie w ciągu kilku dni. Warunkiem działania ww. preparatów biologicznych jest wilgotna gleba lub podłoże. Mogą być stosowane przez fertygację/system nawodnienia, podlewanie lub przez opryskiwanie (z dużą ilością wody).

Na założonej plantacji jedyną substancją posiadającą rejestrację do zwalczania opuchlaków w truskawce jest acetamipryd (np. Mospilan 20 SP). Polecany do opryskiwania roślin i gleby po zbiorze owoców. Konieczna jest odpowiednia technika opryskiwania by ciecz z preparatem pokryła rośliny i glebę pod nimi.

Doświadczenia prowadzone z preparatem Verimark 200 SC (cyjanotraniliprol) wykazały, że działała skuteczne także przeciwko opuchlakom. Środek zarejestrowany jest do zwalczania kwieciaka malinowca i powinien stosowany być poprzez fertygację.