Opis szkodnika i cykl rozwojowy

Śmietka kapuściana to szara muchówka długości około 6 mm. Zimuje w stadium bobówki (brunatna, wielkości do 6 mm) w glebie. Wylot muchówek pierwszego pokolenia odbywa się zazwyczaj na przełomie kwietnia i maja, gdy temperatura gleby osiągnie 10⁰C.

Po około 2 tygodniach od wylotu śmietka składa jaja (białe, długości do 1,2 mm) pomiędzy grudkami gleby w pobliżu szyjki korzeniowej. Jedna samica potrafi w ciągu życia złożyć do 120 jaj.

Larwy białokremowe, beznogie, długości do 7 mm, wylęgają się po 3-7 dniach. Żerują na korzeniach i w dolnej części łodygi. Uszkodzone rośliny są pozbawione bocznych korzeni, a na korzeniu głównym widoczne są liczne, wydrążone korytarze. Rośliny więdną, słabiej rosną i z czasem zamierają. Można je łatwo wyciągnąć z ziemi. Larwy drugiego i trzeciego pokolenia drążą dodatkowo korytarze u nasady nerwów dolnych liści kapusty oraz róż kalafiorów i brokułów. W późniejszym okresie korytarze wgryzane są przez larwy też w środku róż, przez co warzywa tracą wartość handlową.

Drugie pokolenie śmietki, pojawia się pod koniec czerwca i występuje do jesieni. Przy sprzyjających warunkach trzecie pokolenie szkodnika może pojawić się na początku września.

Rozwojowi śmietki kapuścianej sprzyja temperatura powietrza 15-25°C oraz wysoka wilgotność względna powietrza.

Profilaktyka i zwalczanie

Stosowanie płodozmianu, co najmniej 4-letnia przerwa w uprawie kapustnych. Należy unikać zakładania plantacji na stanowiskach w bezpośrednim sąsiedztwie gatunków roślin długo kwitnących (np. lucerna, koniczyna, rzepak). Muchówki gromadzą się na kwitnących chwastach. Duże znaczenie w profilaktyce ma orka zimowa i wiosenna, ponieważ poczwarki śmietki wyrzucane są wtedy na powierzchnię gleby, a następnie zjadane przez ptaki lub giną w niskiej temperaturze.

Należy prowadzić regularną lustrację na plantacjach z wykorzystaniem pułapek feromonowych. Do odłowu osobników dorosłych można wykorzystywać żółte tablice lepowe.

Próg zagrożenia wynosi 1 jajo na 1 roślinę / 10 jaj śmietki kapuścianej na 10 kolejnych roślinach.

W przypadku upraw warzyw kapustnych zalecane jest podlewanie rozsady preparatem zawierającym cyjanotraniliprol (np. Verimark 200 SC), nie później niż 3 dni przed wysadzeniem rozsady.

Po wystąpieniu szkodnika zalecane są opryski z wykorzystaniem środków ochrony roślin. Do upraw polowych zalecane są:  acetamipryd (np. Mospilan 20 SP), lambda-cyhalotryna (np. Karate Zeon 050 CS). Ze względu na długi okres karencji wymienione preparaty nie są polecane do upraw na zbiór wczesny.