Wizerunek produktów kwiaciarskich – jak go kształtować?

Jednym z partnerów organizatora konferencji pt. „The path to sustainability for ornamental horticulture” (Droga do zrównoważonego rozwoju w branży roślin ozdobnych), było stowarzyszenie FSI, czyli Floriculture Sustainability Initiative, które ma siedzibę w Brukseli. Powstało w 2013 r. i zrzesza ok. 75 członków, którzy reprezentują różne działy łańcucha dostaw – od hodowli i produkcji po handel detaliczny. Do FSI należą m.in. takie przedsiębiorstwa, jak: Anthura, Ball, Florensis, Syngenta, Dümmen Orange, Dekker Chrysanten, Royal van Zanten, Van der Salm Boskoop, Royal Lemkes, Dutch Flower Group, Afri Flora, Royal FloraHolland, Gasa Group, Aldi, Koppert, Chrysal.

Podczas konferencji Jeroen Oudheusden z FSI stwierdził, że z jednej strony, takie czasy jak obecne – pandemiczne, udowodniły wyjątkowość produktów oferowanych przez branżę roślin ozdobnych i to, że są niezbędne dla człowieka. Z drugiej strony, coraz częściej rozpowszechniane są, zwłaszcza w okresie wzmożonego popytu na produkty kwiaciarskie, informacje dotyczące ich szkodliwego wpływu na środowisko (chodzi m.in. o import towaru samolotami, które wprowadzają pokaźne ilości CO₂ do atmosfery). Jednocześnie duże sieci handlowe dążą do oferowania produktów z informacją o ich wpływie na środowisko, klimat czy planetę (np. etykiety Planet Score). – Jako branża nie komunikujemy wystarczająco dobitnie i skutecznie tego, co jest wartościowe w naszych produktach. Jeśli nadal będziemy pasywni, znajdziemy się w defensywie – powiedział Oudheusden, chcąc uzasadnić celowość działań FSI. Wśród głównych celów tej organizacji, które mają być zrealizowane do 2025 r., są: zwiększenie do 90% udziału kwiatów i roślin produkowanych i dystrybuowanych (przez członków FSI) w sposób „zrównoważony”; ograniczenie śladu węglowego w odniesieniu do wybranych produktów. Założeniem przedsięwzięcia jest transparentność na wszystkich etapach łańcucha dostaw oraz rozpoznawalna certyfikacja, kompatybilna m.in. z kryteriami GLOBALG.A.P.

Kolejne wymagane informacje o sprzedawanych roślinach ozdobnych

O tym, że hurtowi kupcy roślin ozdobnych coraz powszechniej domagają się informacji na temat wartości śladu węglowego, który obrazuje emisję gazów cieplarnianych (głównie CO₂) podczas produkcji oraz dystrybucji danego towaru, mówił Albert Haasnoot z holenderskiej giełdy kwiaciarskiej Royal FloraHolland. Giełda ta, wspólnie z uniwersytetem w Wageningen (WUR) i parterami branżowymi, opracowuje kryteria obliczania specyficznego dla naszego sektora wskaźnika FloriPEF (Product Environmental Footprint), który miałby funkcjonować na międzynarodowym (europejskim) rynku.

Globalne tendencje i oczekiwania klientów

Podczas konferencji podkreślano, że przedstawiciele sektora roślin ozdobnych powinni mieć świadomość, że decydenci-politycy oraz konsumenci – finalni odbiorcy produktów kwiaciarskich będą w nadchodzących latach podejmować kolejne decyzje związane z koniecznością przeciwdziałania negatywnym zmianom klimatycznym. W ten sposób niejako wymuszona zostanie przyjazna środowisku produkcja roślin ozdobnych.

Dr Charlie Hall, profesor kwiaciarstwa na uniwersytecie Texas A&M w USA, zacytował wyniki swoich badań rynkowych przeprowadzonych w Stanach Zjednoczonych. I tak, 40% ankietowanych kupujących rośliny ozdobne oceniło zrównoważony rozwój (przyjazną środowisku oraz pracownikom produkcję i dystrybucję) jako „bardzo ważny”, znacznie ważniejszy niż np. samo tylko lokalne zaopatrzenie. Wzrost znaczenia lokalnej produkcji ogrodniczej (i innej) stał się jedną z najbardziej spektakularnych tendencji rynkowych wynikających z pandemii koronawirusowej, ale – według dr. Halla – konsumenci oczekują przede wszystkim towarów, które nie będą miały wpływu na pogłębianie się kryzysu klimatycznego oraz zostaną wytworzone z poszanowaniem pracowników.

Finalni odbiorcy będą wymagali łatwych do zdobycia informacji na temat miejsca produkcji roślin/kwiatów, sposobu dostawy, użycia środków ochrony (w odniesieniu do konkretnych gatunków) itd.

Zdaniem Halla, niezbędne są marketingowe ruchy branży roślin ozdobnych promujące jej działania w zakresie zrównoważonego rozwoju, aby zbalansować negatywne informacje, które funkcjonują w przestrzeni publicznej i dotyczą istotnej emisji CO₂ (transport samolotowy produktów kwiaciarskich i środków produkcji),  wysokiego zużycia energii, generowania odpadów plastikowych (doniczki) itp.

Profesor stwierdził ponadto, iż pandemia (zwłaszcza jej pierwsza faza) drastycznie zmieniła łańcuchy dostaw towarów. Jedną z charakterystyk rynku kształtującego się „na nowo” będzie właśnie „zrównoważony rozwój” (sustainability), co współgra z ludzkim poczuciem funkcjonowania w warunkach kryzysu zdrowotnego, który współistnieje z kryzysem klimatycznym.

Współpraca

Znaczący gracze z międzynarodowego rynku roślin ozdobnych byli zgodni co do tego, że w dziedzinie, której poświęcono konferencję, potrzebna jest współpraca różnych podmiotów, choćby w kwestiach promocji czy certyfikacji. Jeśli chodzi o komunikowanie się z finalnymi odbiorcami, proces ma ułatwić postępująca digitalizacja (łatwość dostępu do danych) oraz popularność mediów społecznościowych.

Przyjazna środowisku produkcja roślin ozdobnych u członków AIPH  

AIPH zrobiło przegląd postaw producentów reprezentowanych w tej organizacji, które dotyczą „zrównoważonego rozwoju” w branży roślin ozdobnych. Dr Audrey Timm zrelacjonowała podczas konferencji wyniki ankiety, którą rozesłano do członkowskich stowarzyszeń skupionych w AIPH. Wykazała, że priorytetami w odniesieniu do codziennej praktyki w firmach ogrodniczych były: gospodarowanie wodą (oszczędność, obieg zamknięty), ograniczenie zużycia tworzyw sztucznych i środków ochrony roślin, a także energii.

Podstawowe środki produkcji – podłoża, doniczki

Alternatywnym wobec torfu podłożom uprawowym AIPH poświęciło wcześniej (w maju 2021 r.) osobne webinarium pt. Sustainable Growing Media. Kwestie te zostały jednak ponownie poruszone podczas konferencji, gdyż nie może się bez nich obyć przyjazna środowisku produkcja roślin ozdobnych.

Cecilia Luetgebrune z organizacji Growing Media Europe („Europejskie Podłoża Uprawowe”), która zrzesza 24 firm i 15 krajowych stowarzyszeń, podkreśliła, że nieodpowiednie substraty „zastępcze” nie mają wiele wspólnego ze zrównoważonym rozwojem. Te właściwe muszą mieć bowiem nie tylko niski ślad środowiskowy (environmental footprint), ale także umożliwiać opłacalną produkcję ogrodniczą. Dodała jednocześnie, że GME pomaga dostawcom podłoży ustalać wskaźniki wpływu poszczególnych substratów na środowisko, bazujące na 18 kryteriach (m.in. ślad węglowy, którego wartość w przypadku torfu jest stosunkowo duża). Przypomniała, że najpopularniejszy alternatywny wobec torfu składnik substratów uprawowych – podłoże kokosowe – trzeba w 100% sprowadzać spoza Europy, co nie jest przyjazne środowisku i wyraźnie podrożało w br.

Steve Harper, prezes brytyjskiej organizacji Responsible Sourcing Scheme for Growing Media podał, że jakikolwiek substytut torfu wysokiego jest od niego 2-8 razy droższy.

Jeśli chodzi o doniczki produkcyjne, tace transportowe i opakowania z tworzyw sztucznych, Elise Wieringa z holenderskiego przedsiębiorstwa Royal Lemkes zaopatrującego sieci handlowe w rośliny doniczkowe, poinformowała, że działa ono w oparciu o 3 zasady: rejestrowanie zużycia, ograniczanie (reduce), obieg zamknięty (powtórne wykorzystywanie, recykling – reuse, recicle). Takie tendencje generuje świadomość ekologiczna właścicieli i menedżerów oraz wymusza rynek.

Rolę cyrkularnej gospodarki podkreślił też Sven Hoping, dyrektor ds. sprzedaży w firmie  Pöppelmann TEKU® z centralą w Lohne (Niemcy). Przypomniał o szczególnej, wprowadzonej w 2018 r. linii doniczek Pöppelmann blue®, które krążą w obiegu zamkniętym  (Circular-360). Przytoczył amerykańskie dane, które mówią, że działalność według zasad cyrkularnej gospodarki pozwoli do 2040 r. ograniczyć przewidywaną masę nowych plastikowych produktów z 400 mln ton do 181 mln t. Poinformował, że reprezentowana przez niego firma obecnie wytwarza 36% produktów zgodnie z wymogami Circular-360. Podstawą jest używanie jako surowca wyłącznie materiału pochodzącego z odpadów pokonsumenckich (PCR). Dodał, że na rynku istnieją niedobory takiego surowca i że nie jest on tani, co skłania różnych wytwórców wyrobów plastikowych do odchodzenia od praktyk zrównoważonego rozwoju.

Czas zmian  

Zamykając konferencję, Sekretarz Generalny AIPH Tim Briercliffe powiedział: – Dlaczego powinniśmy zajmować się zrównoważonym rozwojem? Bo to najlepszy dla naszej branży czas na dyskusję na ten temat, jeśli poważnie myślimy o przyszłości sektora roślin ozdobnych. Bo zmiany klimatyczne są faktem i nie da się nad nimi przejść do porządku dziennego. Dyskusje konferencyjne pokazały między innymi, że kluczowe znaczenie ma współpraca w łańcuchu dostaw oraz to, by każdy z jego uczestników mógł zmierzyć sustainability swojej firmy, postępować zgodnie z konkretnymi kryteriami, jakie np. określa certyfikacja. Powinniśmy podjąć te działania także z dbałości o konsumenta, który zwraca coraz większą uwagę na to, czy oferowane mu produkty są „przyjazne i zrównoważone”. Pamiętajmy, że pandemia dodatkowo pobudziła zapotrzebowanie finalnych klientów na takie towary.