Wzajemne oddziaływanie pierwiastków

Prelegent zwracał uwagę, że przy planowaniu nawożenia należy pamiętać, iż pierwiastki wzajemnie na siebie oddziałują. Przy nadmiarze potasu mogą wystąpić problemy z pobieraniem magnezu, wapnia i boru. Zbyt wysoka zawartość wapnia blokuje przyswajanie potasu, magnezu, boru, cynku, manganu i żelaza. Przenawożenie azotem przyczynia się do niedoborów potasu, boru i miedzi.

Na pobieranie poszczególnych pierwiastków z podłoża mają wpływ warunki pogodowe – przypominał W. Prus. Przy pochmurnej pogodzie lub przy  niskiej temperaturze podłoża mogą pojawić się problemy z pobieraniem przez roślinę magnezu. Pochmurna pogodna obniża także zdolność pobierania żelaza i manganu. Wilgotność powietrza w obiekcie wpływa na transport asymilatów i odżywianie roślin m.in. wapniem.

Objawy niedoboru

Żelazo – wpływa na prawidłowy przebieg fotosyntezy, jest składnikiem wielu białek. Objawy niedoboru żelaza widoczne są w postaci chlorozy międzyżyłkowej na najmłodszych liści. Przy dużym deficycie pierwiastka wierzchołki roślin zmieniają barwę żółtą lub niekiedy  białą.

Bor – przy jego niedoborze w ogórkach owoce są zdeformowane. Na ich powierzchni widoczne są podłużne, białe skorkowacenia. Młodsze liście są zniekształcone. Wierzchołek zamiera. Na brzegach blaszki liściowej starszych liści widoczna jest szeroka, żółta obwódka. Roślina masowo zrzuca zawiązki owoców. W przypadku pomidora objawami niedoboru są deformacje wierzchołkowych części rośliny, zamieranie i kruchość najmłodszych liści, brązowienie pąków, deformacja stożków wzrostu. Jak przestrzegał prelegent nawet niewielkie przenawożenie borem może być szkodliwe dla rośliny – powoduje powstawanie żółtych, z czasem brązowiejących, nekrotycznych plam na liściach.

Magnez – zapotrzebowanie roślin na ten pierwiastek uzależnione jest od natężenia światła w okresie owocowania. Niedobory magnezu pojawiają się przy nadmiernym nawożeniu potasem oraz zbyt dużej ilości jonów amonowych i wapniowych w podłożu. Nadmierne usuwanie liści z rośliny może także powodować problemy z magnezem – informował W. Prus. Objawy widoczne są na najstarszych liściach w postaci żółknięcia blaszki liściowej pomiędzy nerwami. Najczęściej występują w czasie chłodnej pogody.

Wapń – przy zasoleniu podłoża utrudnione jest jego pobieranie. Objawy niedoboru u ogórka widoczne są na najmłodszych liściach i wierzchołku wzrostu. Liście mają „parasolowaty” kształt – zawijają brzegi ku dołowi. Rozwijające się liście mogą wyglądać jak przypalone. Mogą pojawić się na nich białe plamy. Starsze liście pozostają bez zmian. Kiedy niedobór jest bardzo duży, to kwiaty i wierzchołek wzrostu zamierają. Przy niskiej wilgotności powietrza i silnym nasłonecznieniu wapń kierowany jest głównie do liści, zamiast do owoców, co wywołuje suchą zgniliznę wierzchołkową owoców pomidorów. Na czubku owocu początkowo pojawiają się wodniste plamy, które z biegiem czasu powiększają się i zmieniają w ciemnobrązowe, obumarłe obszary.

Fosfor – niedobory tego pierwiastka występują stosunkowo rzadko – młode liście są matowe, szarozielone. Starsze liście mogą być jaskrawożółte. Niedobór fosforu może wystąpić przy nieprawidłowym odczynie (przy zbyt wysokim pH wytrąca się fosforan wapnia) lub przy niskiej temperaturze podłoża, która ogranicza jego pobieranie.

Potas – pobieranie pierwiastka związane jest z przebiegiem pogody i obciążeniem roślin owocami. W wyniku niedoboru na brzegach blaszki liściowej pojawia się chloroza (pomiędzy nerwami) postępująca w kierunku środka liścia. Tkanki w tych miejscach zasychają. Najpierw przebarwiają się najstarsze liście. Na owocach ogórka widoczne jest przewężenie od strony ogonka, oraz charakterystyczne zgrubienie drugiego końca. Nadmiar potasu w podłożu blokuje pobieranie wapnia i magnezu.

Azot – najstarsze liście są bladozielone, później żółkną. Łodygi są cienkie. Owoc jest krótki i gruby a w części przykwiatowej zniekształcony.

Racjonalne nawożenie

Do nawożenia dolistnego i fertygacji warzyw w uprawach szklarniowych specjalista z firmy ADOB polecał nawozy mikroelementowe (Fe, Mn, Zn, Cu) w formie chelatów IDHA. Są one dostępne w formie niepylącego mikrogranulatu, który całkowicie rozpuszcza się w wodzie i jest biodegradowalny. W ofercie dostępne są również nawozy wapniowe chelatowane IDHA, w postaci stałej (mikrogranulat) lub płynnej. Do upraw pod osłonami polecany jest także ADOB mikropremium – płynny nawóz mikroelementowy – oraz azotan wapnia i magnezu (w formie płynnej i stałej). Niedoborom wapnia przeciwdziała dolistny nawóz wapniowy w formie chelatu – Adob Ca IDHA.

Do uprawa szklarniowych i tunelowych polecane są nawozy z serii ProFit o różnych składach, dopasowanych do danej fazy wzrostu rośliny (N-P-K = 4-12-38; 10-40-8 oraz 18-18-18). Wszystkie zawierają również mikroelementy w formie chelatów EDTA. Nawozy mają formę krystaliczną, mogą być stosowane zarówno do fertygacji, jak i dolistnie.

Roślina podana działaniu czynników stresowych  (m.in. z powodu niedoborów), wytwarza odpowiednie białka, które zmieniają metabolizm rośliny, co wpływa na zachodzące w niej procesy fizjologiczne. W tym okresie często polecane są biostymulatory. Należy zwrócić uwagę na skład stosowanych produktów – powinien być on szczegółowo opisany na opakowaniu. Złej jakości biostymulator może uszkodzić roślinę i wyrządzić  dużo szkód w uprawie – przestrzegał W. Prus.

Na spotkaniu w okolicach Ostrowa W. Włodzimierz Prus z firmy ADOB mówił o nawożeniu ogórków