Kilka słów o odwiedzonym gospodarstwie

Mimo, że w programie holenderskiej wizyty było tylko jedno gospodarstwo, to goście mieli okazję zobaczyć w nim mnożarki, uprawy pomidorów standardowych, koktajlowych oraz ogórków. Po 22-hektarowych szklarniach w Borach Malinowskich na około 2 kilometrowy spacer zaprosił gości jego właściciel – Marcin Mularski. Jak informował zakład w Borach należy do rodzinnej Grupy Producentów Owoców i Warzyw T. Mularski, prowadzącej uprawy szklarniowe na powierzchni 46 hektarów. Oprócz wspomnianych 22 hektarów szklarni należą do niej również obiekty w Pszczynie (w odległości około 60 km na południe od Borów Malinowskich), zarządzane przez Mateusza Mularskiego – jest to 12 hektarów niskich szklarni starego typu, tzw. ukraińskich. Kolejne 12 hektarów szklarni typu Venlo znajduje się w Różankach, koło Gorzowa Wielkopolskiego na północnym-zachodzie Polski – ten zakład prowadzi Maciej Mularski.

Produkcja rozsady

W Borach Malinowskich powierzchnia mnożarek wynosi obecnie  5 hektarów, latem, przed nowym sezonem produkcji rozsady będzie jednak powiększona o 3 hektary, możliwe będzie wówczas wyprodukowanie  10 mln sztuk rozsady warzyw szklarniowych (do tej pory produkcja wynosiła 6 mln sztuk rocznie). Mnożarki są wyposażone w ruchome stoły zalewowe o powierzchni 5 tys. m², która powiększona zostanie wkrótce o 7 tys. m² – pozwoli to zwiększyć produkcję szczepionych siewek pomidora. Szczepienie w tym gospodarstwie wykonywane jest ręcznie, metodą japońską i – jak informował M. Mularski – przyjęcia są bardzo dobre, najczęściej wykorzystywaną podkładką jest Maxifort F1. Proces sortowania siewek jest zautomatyzowany (używany jest robot z firmy Visser).

W tym sezonie rozsadę produkowano głównie w kostkach QR z firmy Cultilene (jednak możliwe jest również przygotowanie rozsady w innym podłożu – na życzenie klienta). Taki wybór kostek wynika m.in. z faktu, że rozsada jest nawadniana w systemie zalewowo-odpływowym, w którym w polskich warunkach dobrze, zdaniem M. Mularskiego, sprawdzają się „suche” kostki rozsadowe – o mniejszej retencji.

Produkcja warzyw szklarniowych  w Borach Malinowskich zaczyna się we wrześniu, a kończy na początku kwietnia. Część rozsady przeznaczona jest na obsadzenie własnych szklarni (około 1 mln sztuk), duże ilości odbierają ogrodnicy z Polski, część rozsady, a także siewek szczepionych jest wysyłana do odbiorców z Rosji, Estonii, Łotwy, na Litwę, Ukrainę, a także … do Holandii (eksportowano tam szczepione siewki pomidora).

Uprawa pomidorów i ogórków

W szklarniach w Borach Malinowskich na powierzchni 1 hektara uprawiane są pomidory koktajlowe (Sunstream F1, owoce 35-40 g) z doświetlaniem asymilacyjnym w okresie zimowym. Ich rozsadę sadzono we wrześniu. Kolejne 3 hektary szklarni z doświetlaniem asymilacyjnym przeznaczone są pod uprawę ogórków o owocach półdługich lub krótkich, typowych dla polskiego rynku – zimą uprawiano odmianę Pacto F1 (23-28 cm), której rozsadę sadzono 10 grudnia, a zbiory owoców rozpoczęto 2 stycznia. W drugim nasadzeniu, nie wymagającym już doświetlania, rosła odmiana Melen F1 (owoce długości 16-18 cm) sadzona na początku czerwca oraz, na niewielkiej powierzchni, testowana nowość – odmiana Gerakl F1 (18-20 cm), o owocach półdługich z rzadko rozmieszczonymi kolcami (takie ogórki są popularne m.in. w Rosji i na Ukrainie).

Na 12 hektarach uprawiane są pomidory standardowe – odmiana Endeavour F1 (owoce 150-160 g), sadzona 15 grudnia nadająca się do zbioru w całych gronach lub luzem. W asortymencie uzupełniającym podstawową ofertę znajdują się pomidory typu cherry oraz koktajlowe – m.in. uprawiane w ramach realizowanego przez firmę Syngenta projektu „Tęcza Smaku” odmiany Bambelo F1 (o żółtopomarańczowych owocach, 10-12 g), Angelle F1 (czerwone owoce, 10-12 g), pomidor KM 5512 F1 (miniaturowe Kumato® – brązowo zielonkawe owoce o masie około 20 g). Uprawiana jest również odmiana Olmeca typu Kumato® (brązowozielonkawe owoce, ważące 140-150 g). Ofertę uzupełniają zdobywające coraz większa popularność na polskim rynku pomidory  śliwkokształtne Savantas F1 (110-120 g) i Prunus F1 (100-110 g), a także bardzo popularny w Polsce malinowy pomidor Tomimaru Muchoo F1 (kuliste owoce o masie 160-180 g).

Uprawa od 4 lat prowadzona jest na wełnie mineralnej z firmy Cultilene (wcześniej wykorzystywano podłoże kokosowe). Obecnie są to maty Exact Plus –  nowy rodzaj mat produkowanych w technologii Gradient w fabryce koncernu Saint-Gobain w Gliwicach (firma zdecydowała ze względów marketingowych na wprowadzenie tej maty na rynek Europy Zachodniej pod nazwą handlową Exact Air, nawiązującej do  dużej pojemności powietrznej tego podłoża). Jak informował zwiedzających szklarnie Ivan Casteels, doradca techniczny z firmy Cultilene,  w tym typie maty bardzo szybko można doprowadzić do odświeżenia pożywki i zmiany wartości EC. W szklarni oceniano rozwój systemu korzeniowego w poszczególnych obszarach maty – korzenie były dobrze rozwinięte i przerastały całą objętość maty. Miało to wpływ na kondycję roślin – wyglądały zdrowo, wykazywały zrównoważenie tendencji wegetatywnych i generatywnych, na roślinach było dużo ładnych owoców, dobrej jakości. Omawiano także sposoby pomiaru parametrów maty – Ivan Casteels zalecał wykonywanie pomiarów poziomych optymalnie na 3 wysokościach, w trzech miejscach maty (łącznie 9 pomiarów). Takie pomiary dają dobry obraz rozkładu wilgotności oraz poziomu EC w macie. Zadaniem doradcy powinno się je wykonywać 1-2 razy w tygodniu i korygować na ich podstawie sposób podlewania. Przestrzeganie tych zasad pozwala bardzo dobrze regulować stosunki powietrzno-wodne w matach i umożliwia rozbudowę silnego, zdrowego systemu korzeniowego z dużą liczbą aktywnych korzeni pokrytych włośnikami.

Inaczej niż w Holandii

Marcin Mularski zwracał uwagę gości, że polscy ogrodnicy prowadzą uprawę w nieco innych warunkach niż w Holandii. W Polsce panuje klimat przejściowy z silnymi wpływami klimatu kontynentalnego. Zwykle zimą panuje niska temperatura i przeważnie jest mało światła (w tym roku zimą i wiosną były jednak wyjątkowo dobre warunki świetlne), latem bywa natomiast upalnie, nawet do 30-35C.  Wilgotność względna (RH) powietrza na zewnątrz szklarni latem może wynosić np. tylko 30%, a wartość niedosytu wilgotności (HD) w szklarni może sięgać około 12 hPa. Dlatego latem konieczne bywa np. podawanie pożywki również nocą, gdy spada poziom wilgotności w matach.

Inne różnice wynikają m.in. z używania odmiennego paliwa – w Polsce szklarnie ogrzewane są najczęściej przez kotłownie na miał węglowy, co nie pozwala na wykorzystanie spalin do dokarmiania roślin dwutlenkiem węgla. Dlatego do dokarmiania konieczne jest używanie drogiego dwutlenku węgla ze zbiorników ze sprężonym gazem, jest on więc dozowany znacznie oszczędniej niż w Holandii. W Polskich szklarniach utrzymuje się około 800 ppm CO₂ w miesiącach zimowo-wiosennych, a od czasu gdy zaczyna się intensywniej wietrzyć szklarnię spada on do 600 ppm, a latem często nie przekracza 400 ppm.

Jakie były opinie gości z Holandii po wizycie? Jak poinformował Ivan Casteels z firmy Cultilene ich wrażenia z wizyty były bardzo dobre. Po odwiedzeniu Gospodarstwa Ogrodniczego T. Mularski holenderscy ogrodnicy stwierdzili, że zarówno uprawa, jak i firma w Borach Malinowskich są prowadzone profesjonalnie, na takim samym poziomie jak gospodarstwa szklarniowe w Holandii.

W Gliwicach w fabryce firmy Saint-Gobain Cultilene uczestnicy wycieczki mogli zobaczyć  cały proces produkcji wełny mineralnej – od topienia surowca w piecu, powstawania tzw. lawy oraz  tworzenia i przetwarzania włókien z wełny kamiennej, z których powstaje surowiec do produkcji mat Exact Plus (Exact Air).

Na zakończenie krótkiego i intensywnego programu merytorycznego goście  z Holandii odwiedzili Kraków. Organizatorzy zadbali o to, by holenderscy ogrodnicy mieli okazję poznać specjalności  tradycyjnej polskiej kuchni oraz uroki polskiej gościnności i biesiadowania do późnej nocy.

Więcej na temat uprawy w Gospodarstwie Ogrodniczym T. Mularski w artykułach:

Będzie więcej rozsady z Borów Malinowskich

Ogórki z doświetlaniem

Uprawa pomidorów Online

Wcześniej niż zwykle

W Pszczynie pierwszy sezon uprawy ogórków

Ogórki i pomidory w Pszczynie

Kilka słów o uprawie w Różankach

Różanki inwestycje w najnowsze technologie

W Borach Malinowskich już posadzono pomidory