Higiena – podstawowe zasady

Zanim zaczniemy dezynfekcję obiektu należy usunąć z niego wszystkie żywe i martwe rośliny uprawne, luźne materiały, w tym żywe i martwe resztki roślinne. To, co zostanie w obiekcie może być źródłem infekcji dla następnych upraw. Warto także zwrócić uwagę, aby usunąć chwasty zarówno te będące przypadkiem obecne w szklarni, jak i te wokół niej. Dlaczego? Ponieważ są one potencjalnymi roślinami żywicielskimi dla patogenów – informował prelegent.

Ważne, by podczas sprzątania obiektów nie przenosić mioteł, grabi i innych narzędzi pomiędzy działami (oznaczonymi kolorami/numerami), a także warto pamiętać, aby wyrzucać i wymieniać miotły po użyciu, ponieważ nie da się ich dobrze zdezynfekować. Pozostałe narzędzia należy odkażać. Podczas sprzątania należy zapobiegać rozdmuchiwaniu liści i innych resztek roślinnych. W przeciwnym razie można rozprzestrzeniać chory materiał, np. do innych obiektów czy na własne ujęcie wody.

Kolejnym etapem po czyszczeniu szklarni jest wyrzucenie lub dokładnie zdezynfekowanie odzieży i obuwia. Można tego dokonać poprzez pranie w temperaturze co najmniej 40°C przez co najmniej 1 godzinę, z użyciem odpowiedniego detergentu.

Pluta zwrócił uwagę na problem pozyskiwania nasion z plonujących roślin. Jest to niedozwolone, ale nadal spotykane, m.in. uprawach papryki. Przez nasiona pozyskane z porażonych roślin można przenieść choroby na nowe nasadzenia.

Ważną kwestią są także wizyty na plantacjach. M. Pluta zwrócił uwagę, aby na teren obiektu wpuszczać tylko tych ludzi, którzy naprawdę mają tam coś do zrobienia. A jeśli zajdzie właśnie taka konieczność, muszą oni być ubrani w kombinezony, buty robocze i rękawice.

Dezynfekcja jest koniecznością

Mateusz Pluta powiedział m.in. o tym, że w przypadku materiałów, które są trudne do odkażenia za pomocą substancji płynnych (takich jak podpory i wsporniki systemów grzewczych), warto rozważyć dezynfekcję przez parowanie. Betonowe chodniki i krawężniki powinny być spryskane wodą z detergentem zachowując zasadę pracy od tyłu do przodu (do wyjścia). Środki dezynfekcyjne można stosować dopiero wówczas, gdy wszystkie resztki roślinne (w tym zielone, organiczne osady) zostaną już bardzo dokładnie usunięte. Do czyszczenia nie powinno się używać wody gruntowej do czyszczenia, ponieważ może ona być skażona! Podczas dezynfekcji najlepiej wykorzystać wodę z ujęć sieci wodociągowej, wody źródlanej lub osmotycznej.

Podczas czyszczenia i dezynfekcji szklarni powinno się zapewnić odpowiednią temperaturę. Skuteczne działanie środków dezynfekcyjnych, jest możliwe tylko w temperaturze co najmniej 18°C. Podobnie jak bez uprzedniego oczyszczenia powierzchni, dezynfekcja będzie bezużyteczna. Ważne jest również, aby używać wody o temperaturze co najmniej 15°C, aby zapewnić prawidłowe działanie wszystkich środków dezynfekujących.

Inna kwestia to także czyszczenie i dezynfekcja wózków do zbiorów i pielęgnacji roślin, które w czasie pracy pokrywają się zielonym, organicznym nalotem. W obiektach, w których wykryto ToBRFV lub bakterię Clavibacter michiganensis subsp. michiganensis (sprawcę raka bakteryjnego) najlepiej jest je myć regularnie, na przykład raz w tygodniu według zasady, aby najpierw wyczyścić, a potem zdezynfekować.

– Wszystkie drzwi wejściowe muszą być zawsze zamykane na klucz. Wszystkie wizyty powinny odbywać się po wcześniejszym umówieniu i muszą być zgłoszone wcześniej kierownictwu szklarni. Dotyczy to również rodziny, przyjaciół i znajomych. Osoby odwiedzające powinny pozostawać na głównym przejściu ścieżce i nie powinny dotykać roślin. Należy trzymać się zasady, aby utrzymywać główne przejście wolne od roślin – zalecał M. Pluta.

W kwestii higieny i strojów ochronnych, należy trzymać się zasady, aby nie przechowywać odzieży firmowej w tych samych szafkach, co odzież własna pracowników. Zalecany jest cykl prania odzieży roboczej w temperaturze co najmniej 40°C przez co najmniej 1 godzinę z użyciem odpowiedniego detergentu. Zawsze powinno się używać rękawic jednorazowych i regularnie je zmieniać (jednorazowe rękawice i buty z tworzywa sztucznego są przeznaczone wyłącznie do jednorazowego użytku). Wszyscy wchodzący na teren obiektu powinni przestrzegać reguły mycia rąk po przyjściu do firmy i po wyjściu z niej (co najmniej 60 sekund), przy czym wystarczające są do tego celu ciepła woda i mydło.

Zasady w trakcie uprawy: ważne

Odzież i obuwie robocze powinny pozostawać na terenie obiektu. Pracownicy, ale także właściciele obiektów, powinni przestrzegać następujących zasad:

•każdego dnia zakładaj czyste spodnie i koszulę;

•należy rozdzielić personel według działów produkcji lub wybranych sekcji; ustanów strefę dezynfekcji dla każdej sekcji; pracownicy powinni jak najrzadziej zmieniać przydzielone im sektory;

•wchodząc do każdego działu (szklarni) należy zawsze przejść przez śluzę higieniczną i wannę dezynfekcyjną, gdzie najpierw należy wyczyścić obuwie (szczotki ze środkiem, ważne aby szczotki były zawsze czyste), a następnie przez wannę dezynfekcyjną, aby zdezynfekować podeszwy butów; należy również regularnie czyścić śluzę.

•zabrania się pracownikom i gościom wnoszenia do firmy owoców pomidora i papryki oraz produktów zawierających paprykę lub pomidory, gdyż mogą zawierać czynniki chorobotwórcze (zwłaszcza wirusy).

Warto pamiętać, że tytoń jest również rośliną żywicielską dla ToBRFV, dlatego bezwzględnie wszyscy muszą dezynfekować ręce po paleniu. Personel powinien przestrzegać pozostałych zasad higieny, takich jak mycie rąk, noszenie jednorazowych rękawiczek, brak biżuterii i telefonów komórkowych. Jeśli konieczne jest użycie telefonu, włóż go do czystego jednorazowego plastikowego etui. Przynajmniej każdego dnia wymieniaj to etui na nowe.

Dodatkowo warto zwrócić uwagę na to, aby wszystkie zainfekowane rośliny usuwać w zamkniętych workach przed zmianą upraw, a także zaniechać  podlewania roślin planowanych do usunięcia (woda z drenażu, soki roślinne podczas wynoszenia roślin są źródłem infekcji).